De Tweede Kamer wil dat vrachtauto’s en bestelbusjes voorlopig nog gewoon overal kunnen blijven rijden. Veertien gemeenten, waaronder Amsterdam, Eindhoven en Rotterdam, willen alleen vanaf 1 januari alleen nog elektrische vrachtwagens en bestelbusjes toelaten tot de binnenstad. Tientallen andere gemeenten volgen in jaren daarna.
Vooral veel kleinere ondernemers willen al langer af van de invoering van dieselvrije zones. De aanschaf van een dure elektrische bus is bijvoorbeeld voor veel marktkooplui of voor bakkers die ook bestellingen rondbrengen te duur en tweedehands zijn ze nog amper verkrijgbaar. Kleine ondernemers kunnen weliswaar een ontheffing krijgen, maar dat kost geld en is ook maar tijdelijk.
De Kamer wil daarom uitstel tot 2029, zodat kleine ondernemers meer tijd krijgen zich goed voor te bereiden. Een meerderheid stemde dinsdag voor een motie van VVD-Kamerlid Hester Veltman die het kabinet oproept dat te regelen.
Lees ook: Maar liefst een kwart van de bestelauto’s mag zero-emissiezone volgend jaar niet in
‘Kaasboer moet gedwongen met bakfiets rijden’
,,We kunnen wel van alles willen, maar het lukt gewoon niet iedereen om nu al aan de regels te voldoen’’, zegt Veltman. ,,Nu ontstaat de absurde situatie dat iemand gedwongen wordt zijn vrachtwagen aan de rand van de stad te parkeren en dan zijn spullen over te laten in een personenauto om ze te kunnen afleveren. Of een kaasboer die gedwongen wordt met een bakfiets te gaan rijden. Dat moeten we niet willen met elkaar.’’
We kunnen wel van alles willen, maar het lukt gewoon niet iedereen om nu al aan de regels te voldoen
Hester Veltman Kamerlid VVD
Verantwoordelijk staatssecretaris Chris Jansen (Openbaar Vervoer en Milieu) heeft de Kamer vorige week al laten weten dat uitstel niet zo makkelijk is. Gemeenten hebben de vrijheid zelf milieuzones in te stellen. Wel kan het kabinet hen dwingen overal dezelfde regels toe te passen of de invoering uit te stellen, maar daarvoor is landelijke regelgeving nodig die niet vóór 1 januari klaar kan zijn. Dat duurt minimaal vier maanden.
Een patstelling dreigt omdat gemeenten dinsdag in reactie op de Kamermotie al hebben laten weten niet te piekeren over uitstel. Gemeenten als Den Haag en Amsterdam wijzen erop dat de invoering van 1 januari al lang geleden is aangekondigd en veel ondernemers zich er ook al op hebben voorbereid. ,,Het is vervelend dat er weer twijfel wordt gezaaid vanuit de landelijke politiek over de uitstootvrije zones en dat wordt voorgespiegeld dat de invoering op het laatste moment landelijk kan worden tegengehouden’’, schrijven ze in een gezamenlijke verklaring.
Lees ook: Marktkoopman Jan neemt afscheid van zijn dieselbus, maar wat nu? ‘Ze eisen iets wat niet kan’
Stapsgewijs overstappen op elektrisch rijden
De maatregel is een uitvloeisel van het klimaatakkoord dat het toenmalige kabinet in 2019 sloot in overleg met allerlei lobbygroepen. Afgesproken werd dat Nederland stapsgewijs over moet op elektrisch rijden. Een aantal gemeenten wilde voorop lopen door te beginnen met bedrijfswagens. Dat mocht vanaf 1 januari 2025, was toen de afspraak.
Ondernemersorganisaties als VNO-NCW en MKB Nederland wijzen erop dat er aanvullende regels nodig zijn om de invoering goed te laten verlopen. Ze zeggen niet tegen invoering van de dieselvrije zones te zijn, maar wijzen wel op een groot aantal problemen die nog niet zijn opgelost. Zo zijn er in veel steden te weinig laadpalen om je elektrische bus te kunnen opladen.
Ook is de aanschaf van elektrische busjes voor vooral kleinere ondernemers te duur en eindigen subsidieregelingen. Weliswaar kunnen ondernemers een ontheffing aanvragen, maar dat is maar tijdelijk. Ook speelt het probleem dat een elektrische bus zwaarder is, waardoor chauffeurs een groot rijbewijs moeten halen. Weliswaar is beloofd dat het tijdelijk wordt gedoogd wanneer bijvoorbeeld een loodgieter dat nog niet heeft gehaald, maar de ondernemers willen een permanente regeling.
Lees ook: Helft ondernemers bezorgd over zero-emissiezones: ‘Overstapt op elektrisch vervoer enorme klus’
‘1 januari 2025 te vroeg voor ondernemers’
Staatssecretaris Jansen moet van de Tweede Kamer vóór 1 november laten weten hoe hij de problemen gaat oplossen. Veltman wijst erop dat gemeenten hebben aangegeven de eerste maanden nog geen boetes te gaan uitdelen. ,,Een spoedregeling duurt een maand of vier, vijf, dus daar moet ruimte zitten’’, denkt Veltman.
Zorg eerst dat de benodigde infrastructuur op orde is, voordat je met dit soort maatregelen komt
Erik Ziengs ONL
Als er inderdaad uitstel komt, is ondernemersorganisatie ONL blij. ,,Zorg eerst dat de benodigde infrastructuur op orde is, voordat je met dit soort verstrekkende maatregelen komt. Niemand is tegen schone lucht, maar 1 januari 2025 kwam simpelweg te vroeg voor veel ondernemers’’, zegt voorzitter Erik Ziengs.
