Nultarief btw voor zonnepanelen geen effect: 'Niet zo gek, want het is al drukker dan druk'

Het schrappen van de btw op zonnepanelen leek een mooi plan om de energietransitie aan te jagen, maar in de praktijk blijkt het stimulerend effect ervan verwaarloosbaar. De reden is logisch: de installatiebedrijven zitten ramvol en kunnen nu al de vraag niet aan. ,,Al meer dan een jaar zien we een voortdurende groei. We zijn met al onze marketingactiviteiten gestopt. Mensen weten ons zelf al wel te vinden. Sinds de stijging van de energieprijzen is er zo veel vraag naar zonnepanelen, dat je eigenlijk niet meer kunt zien wat het effect van deze maatregel is. Het is eigenlijk een druppel op een gloeiende plaat,” zegt Frank Breukelman van installatiebedrijf Zonneplan.

Terugvragen btw zonnepanelen was een extra service aan de klant

Breukelman komt met cijfers om de groei te illustreren. ,,Wij bestaan sinds 2012 en sinds die tijd hebben we zo'n 130.000 huizen voorzien van zonnepanelen. Daarvan hebben we er in het laatste jaar 30.000 geplaatst en dat verwachten we ook voor dit jaar. Maar beter kun je het zien aan de wachttijden. Met dezelfde hoeveelheid personeel in dienst is de wachttijd enorm opgelopen. In het verleden had je als klant tussen vier tot tien weken na de offerte de panelen wel op het dak. Die tijd is opgelopen naar zes tot negen maanden.”

Tot 1 januari was het mogelijk de btw op zonnepanelen en op de installatie daarvan terug te vragen, maar die procedure was omslachtig. Had je zonnepanelen laten installeren, dan kon je de btw terugvragen via de Kleine Ondernemersregeling (KOR). Eigenaren van zonnepanelen werden, omdat ze ook stroom terugleverden aan het net, door de overheid gezien als ondernemers. Zo konden ze na aanschaf en installatie de 21 procent btw terugvragen. Dat moesten ze zelf doen, maar in de praktijk deden veel installateurs dat voor hun klanten als een extra service.

In april van 2022 besloot staatssecretaris Van Rij (Fiscaliteit en Belastingsdienst) die regeling te versimpelen door het btw-tarief op nul te zetten en zo het plaatsen van zonnepanelen te stimuleren. Tijdelijk, want de regeling loopt tot en met 31 december 2023. Willen particulieren profiteren van deze vrijstelling, dan is het zaak in 2023 aan de slag te gaan met zonnepanelen.

Vrijstelling van btw voorkomt liquiditeitsproblemen bij installateurs

Volgens branchevereniging Techniek Nederland heeft de maatregel inderdaad niet geleid tot een stijgende vraag. Voor veel consumenten maakt het in de portemonnee niet veel verschil. De btw kon immers al worden teruggevraagd. De installateurs zijn er wel blij mee, zegt woordvoerder Dick Reijman. ,,Vaak werd die procedure door het installatiebedrijf al voor de consument gedaan. Het nultarief zorgt ervoor dat de administratieve lasten worden beperkt.”

Dat scheelt werk voor de installateur en is een stimulans voor consumenten die geen installatiebedrijf hebben die de btw voor ze terugvraagt. Techniek Nederland is er daarom voorstander van de gehele zonne-energieketen vrij te stellen van btw. Dat voorkomt administratieve lasten en liquiditeitsproblemen bij installateurs, die de btw dan niet hoeven voor te schieten.

'Alle duurzame technieken binnen de regeling'

Wel moet de teruggaveregeling in zijn geheel worden aangepast, zegt de woordvoerder van Techniek Nederland. ,,Nu is deze te beperkt. Alleen de panelen die op een dak worden geplaatst vallen hieronder. Niet die in het dak zijn verwerkt of die op de grond staan. Dat is jammer, want het zorgt ervoor dat er een ongelijk speelveld ontstaat, waardoor innovatieve systemen benadeeld worden.”

Techniek Nederland vindt dat óók andere duurzame energieopwekkingstechnieken in de regeling zouden moeten worden opgenomen. ,,Op die manier kan het investeren in duurzame energietechnieken nog interessanter worden voor consumenten,” aldus Reijman.

Probleem zit in het stroomnet

Frank Breukelman van Zonneplan onderschrijft het voorstel van Techniek Nederland. ,,Ongeveer eenderde van de woningen is nu voorzien van zonnepanelen. Dat zal nog verder oplopen, maar daar zit niet het probleem. Eerder in het stroomnet, dat onder druk staat. Daarom zijn wij als Zonneplan ook niet per se tegen het afschaffen van de salderingsregeling, waar nu veel om te doen is. Dat is een van de manieren om mensen te laten nadenken over wanneer ze hun zonnestroom gaan gebruiken en niet het stroomnet als een soort grote thuisbatterij gaan gebruiken.”

Daarnaast verwacht Breukelman verwacht meer van nieuwe innovaties in het opslaan van elektriciteit. ,,Er zal veel gebeuren met thuisopslag van stroom, zodat de vraag naar stroom gaan aanpassen aan het aanbod. Wij zijn druk bezig met het ontwikkelen van een thuisbatterij en we verwachten die het komende jaar te introduceren.”

Bijdrage aan een betere wereld

Olaf Galesloot van International Solar Machines (ISM) uit Amersfoort ziet de marktontwikkelingen met plezier aan. Hij zit er anders in dan een grote speler als Zonneplan, dat de ambitie heeft de grootste intallateur van Nederland te worden. ,,Het versnelt de energietransitie en dat is beter voor onze wereld. Ik ben dit werk ook gaan doen omdat ik erin geloof.”

Bij ISM is het wel wat drukker geworden sinds het schrappen van de btw op zonnepanelen. En het was al druk, zegt Galesloot. ,,Toen de gasprijs begon op te lopen kreeg iedereen wel in de gaten dat de terugverdientijd van zonnepanelen een stuk korter werd. Een investering werd ineens snel rendabel. Dat hebben we gemerkt, zo in het voorjaar van 2022. Maar in het najaar ging het allemaal in een nog hogere versnelling.”

Ook al heeft hij aan klanten geen gebrek, meer dan die drie dagen per week gaat Galesloot niet het dak op. ,,Ik werk ook nog twee dagen in de week bij Douwe Egberts. Daar zit ik achter een computer en werk aan koffiemachines. Met mijn eigen installatiebedrijf lever ik een bijdrage aan een betere wereld en zit ik lekker op het dak en werk ik met mijn handen. Voor mij de perfecte combinatie.”