Nieuws Groei
Waarom deze Nederlandse boer nu ook sojabonen teelt
Tot een paar jaar terug ondenkbaar: sojabonen telen in regenland Nederland. Maar nu het hier warmer wordt kan het, en steeds meer boeren doen het ook. Het is een klein stapje richting een duurzame voedselvoorziening, schrijft het AD.
Dat was me vorig jaar een consternatie in Hoog Soeren, gehucht op de Veluwe. Wat was die Jan ten Bosch daar nou toch aan het telen, midden in het dorp? De groene planten bleven groeien, en de nieuwsgierigheid van de dorpsbewoners groeide mee. Tot er een groot bord verscheen langs de akker: 'Hier wordt soja geteeld voor Alpro'. Ook voor Ten Bosch (49) was het allemaal nieuw, en wennen. Maar het beviel goed, die sojaboontjes. Dit jaar heeft hij ze weer gezaaid. Nu niet midden in het dorp, maar pal naast zijn oude boerderij, idyllisch en diep verscholen gelegen in de bossen van de Veluwe, uitsluitend te bereiken via een zandpad.
Sojagok
Dat hij akkerbouwer is in zo'n zanderige omgeving, was ook de reden dat hij vorig jaar de sojagok waagde. Het subtropische gewas gedijt goed op zijn velden. ,,Als er hier 50 millimeter regen valt, kan ik na anderhalve dag alweer over de akker rijden. De sojaplant kan goed tegen droogte. Niet als het te extreem wordt: ik heb dit jaar toch al vier keer moeten beregenen.''
Kennisontwikkeling
Maar de boontjes hebben het goed overleefd, blijkt als we het sojaveld inspecteren. Lang werd gedacht dat het niet kon, soja telen in Nederland, maar klimaatverandering en kennisontwikkeling hebben hun werk gedaan. Jan ten Bosch las 'in een blaadje' dat boerencoöperatie Agrifirm nog enthousiaste telers zocht. Hij hapte toe.
Milieubewuste keuze
Ten Bosch houdt er wel van, iets nieuws proberen. Tegelijk maakte hij met zijn sojabonen ook een idealistische, milieubewuste keuze. ,,Dit is een mooi gewas om te telen. Het is niet genetisch gemodificeerd, zoals veel soja uit Brazilië en Amerika, en wordt direct verwerkt in plantaardige producten. En de fabriek is ook nog eens dichtbij (in België, red.).''
Agrifirm
Ook bij boerencoöperatie Agrifirm - groot in zowel veevoer als zaaizaden voor de akkerbouw - hebben ze wel door dat de schappen met plantaardige producten in de supermarkt steeds meer ruimte innemen, omdat de vraag blijft stijgen. En dat een deel van de consumenten 'het een beetje gehad heeft' met soja uit Brazilië (zie verhaal hiernaast), zoals Agrifirm-directeur Ruud Tijssens het formuleert.
Lees ook: Barbara Baarsma: 'Niet quota maar voltijdbaan moet vrouwen naar de top leiden'
Eiwittransitie
Daarom heeft de coöperatie zes jaar geleden een speciaal project gemaakt van de sojateelt in Nederland. Volgens Tijssens past het in de 'eiwittransitie', de overgang van dierlijke naar plantaardige eiwitten, en dus van vlees naar vleesvervangers. Alpro, de Vegetarische Slager, Hello Fresh: allemaal verwerken ze graag eiwitten in hun producten. ,,Soja is dan een belangrijke bron'', weet Tijssens. ,,Voor dat soort producenten is soja van ver weg risicovoller. Één schandaal en hun duurzame imago is naar de knoppen. En de consument wil ook dat zij hun grondstoffen van dichtbij halen.''
Winst
Doet een bedrijf als Alpro dat? Er is nog heel wat winst mogelijk, blijkt als we het ze voorleggen. Het aantal hectare soja dat nu in Nederland (550) en België (50) wordt geteeld, is goed voor 3 à 4 procent van hun totale aanvoer. Zo'n 40 procent komt uit Canada, de rest uit andere landen in Europa, met name Frankrijk.
2000 hectare
Het is wel de bedoeling dat de productie dicht bij huis 'stap voor stap' gaat stijgen, zegt een woordvoerder van Alpro. Agrifirm wil met zijn boeren de komende jaren toe naar 2000 hectare soja in Nederland. Ter vergelijking: er staat in Nederland ruim honderd keer zoveel maïs.
Lucratieve bonen
Maar goed, het begin is er. Verdient het eigenlijk een beetje, die boontjes? Akkerbouwer Jan ten Bosch is lang niet ontevreden. Vorig jaar cashte hij ruim 500 euro per 1000 kilo bonen. ,,Een stuk meer dan mijn zomertarwe.''
