Het gebouw van 5.500 vierkante meter stond al twintig jaar leeg en zou eigenlijk gesloopt worden. Maar Lucas Mol en zijn partner, architect Sanne Oomen, zagen er iets in en bliezen het nieuw leven in. Nu is het een creatieve hub met een restaurant, vergaderzalen, werkplekken, dertig hotelkamers - allemaal ingericht door een andere kunstenaar - en een school.
Het Veranderhuis van Nederland
Lucas wil met De Groene Afslag andere ondernemers inspireren om duurzaam te ondernemen. „We noemen onszelf het Veranderhuis van Nederland. Dit is een plek waar bedrijven, instellingen en overheden onderzoeken hoe ze toekomstbestendig kunnen worden”, vertelt hij.
,,We proberen ze comfortabel uit hun comfortzone te halen en in de veranderstand te krijgen. Dus niet met een opgeheven vingertje door te roepen dat ze de wereld naar de gallemiezen helpen, maar op heel eigen wijze: we roeren kunst, oude zooi, nieuwe economie en lol door elkaar.”
Met horten en stoten zetten we stapjes op weg naar een nieuwe economie
Lucas Mol
Lol met De Groene Afslag
„Vooral die lol is belangrijk”, zegt Lucas. „De wereld gaat ten onder aan bedrijven en instellingen die zichzelf te serieus nemen. Wij nemen onze missie serieus, maar onszelf niet. Dat betekent niet dat we nergens over nadenken. Integendeel, we denken heel goed na over dingen, maar we proberen ook gewoon dingen uit. Zo zetten we met horten en stoten stapjes op weg naar een nieuwe economie die een minder negatieve impact heeft op de planeet.”
Knipoog naar het rijke Gooi
Bijzonder aan De Groene Afslag is dat alles is hergebruikt, vertelt de zestiger. Van de bedden uit een Ronald McDonald Huis tot de vensterbanken uit een oud ziekenhuis in Blaricum. De wc’s komen uit de Tweede Kamer, in het plafond zitten miljoenen afgekeurde bankbiljetten, een knipoog naar het rijke Gooi. In de ontvangsthal staat een dinosaurus, gemaakt van oude spijkerbroeken en één van de vergaderzalen is ingericht met de inboedel van een Chinees restaurant.
Lees ook: Zijn vader kreeg parkinson, nu verkoopt Bjorn alleen nog duurzame schoenen
Het restaurant is volledig plantaardig en richt zich op lokale en seizoensgebonden producten. „We gebruiken vooral wat hier groeit”, zegt Lucas. „Daarom is sinaasappelsap van de kaart verdwenen: er zijn hier genoeg appels en peren om sap van te maken. Ook het bananenbrood hebben we van de kaart gehaald. Dat kwam van de andere kant van de wereld en dat past niet bij hoe wij willen werken.”
Ik dacht: ik ben dit toch niet begonnen om horeca te spelen. Ik wil impact maken
Lucas Mol
Een belangrijk onderdeel van De Groene Afslag is de school, waar ondernemers leren hoe ze hun bedrijf duurzaam kunnen veranderen. Het idee daarvoor ontstond tijdens de coronasluiting. ,,We waren alleen maar aan het rennen om alles draaiende te houden en toen was er ineens rust. Ik dacht: ik ben dit toch niet begonnen om horeca te spelen. Ik wil impact maken en mensen aan het denken zetten.”
Lees ook: Dit bedrijfspand heeft uniek energielabel A+++++: zo kregen deze ondernemers dat voor elkaar
Beslissers uit het Nederlandse bedrijfsleven
En waar kun je dat nu beter doen dan in Het Gooi, waar veel beslissers uit het Nederlandse bedrijfsleven wonen? „Als ik die mensen kon verleiden om hierheen te komen en de groene afslag te nemen, zou ik meer bereiken dan met het verkopen van biologische taartjes.”
Lucas Mol merkte bovendien dat veel bedrijven die kwamen vergaderen interesse hadden in hun ‘groene reis’. „Er werd steeds vaker gevraagd of we met hen wilden meedenken over hun uitdagingen op het gebied van duurzaamheid. Toen wist ik: daar is behoefte aan. Nu verzorgen we cursussen als Economics of Change, waarin bedrijven leren wat er goed is aan het kapitalistische systeem, waar het wringt en hoe het anders kan.”
Omdat er volgen Lucas meer wegen naar een nieuwe economie leiden, werkt de school samen met verschillende toonaangevende denkers, zoals Kees Klomp (betekeniseconomie), Katherine Trebeck (welzijnseconomie) en Kate Raworth (doughnut economics). „Kate is een professor uit Oxford en zij is een beetje verliefd op ons en wij op haar”, lacht Lucas. „Ze komt hier regelmatig lesgeven.”
Keuzes voor lange termijn
Om die groene reis ook in de eigen organisatie kracht bij te zetten, is De Groene Afslag steward owned. Dat betekent dat zeggenschap en winst van elkaar gescheiden zijn. Hierdoor worden de mensen die beslissingen nemen niet beloond voor kortetermijnwinst en heeft wie recht heeft op winst niets te zeggen over de koers.
Cruciaal voor Lucas. „In de afgelopen decennia is de economie te veel gericht geraakt op snelle rendementen. Dat gaat vaak ten koste van mensen of milieu. Door winstprikkels uit het bestuur te halen, kunnen we keuzes maken die goed zijn voor de lange termijn.”
Duurzaam ondernemen is geen perfect pad, maar een ontdekkingsreis
Lucas Mol
Maar de ondernemer benadrukt ook dat je niet meteen je hele bedrijfsmodel hoeft om te gooien als je wilt verduurzamen. „Het begint met een andere manier van kijken. Kies bijvoorbeeld niet automatisch voor nieuwe meubels of materialen. Vraag leveranciers naar restpartijen, onderzoek wat je kunt repareren in plaats van vervangen. Kleine stappen kunnen al een enorme impact hebben.”
Organiseer gesprekken of brainstorms
Daarbij is het goed om medewerkers actief te betrekken bij het proces, stelt Lucas. „Verandering werkt het best wanneer die van binnenuit ontstaat. Organiseer gesprekken of brainstorms over wat een duurzame mindset betekent in jouw bedrijf. Maak er iets gezamenlijks van.”
En misschien wel het belangrijkste, zo zegt hij: „Wees niet bang om het verkeerd te doen. Duurzaam ondernemen is geen perfect pad, maar een ontdekkingsreis.” En wie denkt dat duurzaam duur is, vergist zich volgens Lucas. „Als je de kosten van klimaatverandering meerekent, blijkt uitstel juist veel duurder. Over tien jaar kost het je twintig keer zoveel om te beginnen.”
