Edam lokt toeristen onder de naam 'Klein Amsterdam'

Welkom in Edam, alias Little Amsterdam, alias de World famous cheese city. In Edam hebben ze de adviezen uit het grote boek van de citymarketing duidelijk ter harte genomen: wie in het internationale toerisme enigszins aan de weg wil timmeren, moet zichzelf vooral niet te klein maken. En het werkt, vertelt Ronald Schot, eigenaar van de gelijknamige fietsspeciaalzaak en voorzitter van de plaatselijke ondernemersvereniging. "Van april tot en met september is er nu al veel toerisme in de stad. En de drukte neemt alleen maar verder toe."

SpreidingDat is mede het resultaat van de nieuwe weg die Amsterdam Marketing enkele jaren geleden heeft ingeslagen vanuit de wens het groeiende buitenlandse bezoek te spreiden over de regio. Edam heeft in de promotionele activiteiten een plekje gekregen als smalltown harbour onder de noemer Old Holland. Een schone slaapster die wakker is gekust, zegt Schot over de gevolgen. "Volendam heeft tientallen jaren geleden al nadrukkelijk werk gemaakt van het toerisme. Voor ons is het allemaal nog relatief nieuw."

Dat maakt Edam ook ongerept, zeker in vergelijking met Volendam, dat onder invloed van het massatoerisme in de zomermaanden de aanblik biedt van een Turkse badplaats: volledig dienstbaar aan het bezoek. Dat moet vooral zo blijven, zegt Schot namens de lokale ondernemers. "Iedereen is welkom in Edam, maar we zitten eerlijk gezegd niet te wachten op de bussen met toeristen die hier een half uurtje rondkijken en dan weer verdergaan. Die mensen mogen hier ook niets besteden, want de gidsen maken vooraf afspraken met horecabedrijven elders om hun klanten daar te laten eten en drinken."

Edam richt zich liever op het kleinschalig toerisme: stellen en gezinnen die een hele dag of zelfs een paar dagen in de stad blijven hangen. Om een beetje te slenteren door de monumentale binnenstad met zijn grachten, of in de Grote Kerk het graf te bezoeken van Geertje Dircx, de huishoudster en minnares van Rembrandt. Als fietsverhuurder ziet Schot de belangstelling groeien voor een rondje Gouwzee. "Ik probeer ze ook de andere kant uit te sturen, richting Zeevang en Middelie."

Imago bijslijpenIn een poging het toerisme in de gewenste nieuwe banen te leiden, heeft Edam enkele evenementen in de steigers staan die het imago van de stad verder moeten bijslijpen. Een grachtenfestival met kamermuziek, kameropera en belcanto lijkt een probaat middel om het massatoerisme buiten de deur te houden. Naar het voorbeeld van de Rollende Keukens in het Amsterdamse Westerpark wil Edam een festival rond het thema kaas en wijn, waarbij de wijn de kaas uit de wat belegen hoek van de klompen en boerenkiel moet trekken.

Dat traditionele beeld is ook niet helemaal accuraat, zegt voorzitter Wim van den Essenburg van de Historische Vereniging Edam. "In Edam zelf is nooit kaas gemaakt. De stad heeft zijn vroegere welstand vooral te danken aan de handel. Boeren uit de omgeving kwamen naar de wekelijkse kaasmarkt om hun producten te verkopen. Tegenwoordig is er in de zomermaanden een kaasmarkt, maar dat is pure folklore voor de toeristen, vergelijkbaar met de klederdracht in Volendam."

De voorzitter van de historische vereniging heeft er geen moeite mee dat Edam tegenwoordig wordt aangeprezen als klein Amsterdam. "Ik snap dat wel. Een buitenlandse toerist springt eerder op de bus naar Amsterdam Castle dan op de bus naar Muiden om het Muiderslot te bekijken. Het is ook niet zo gek. Wij hebben hier een Keizersgracht en een Spuistraat, en een binnenstad met meer dan 180 rijksmonumenten."

Alleen: van de kaas moet Amsterdam afblijven, waarschuwt Van den Essenburg: "Een Edammertje zal nooit een Amsterdammertje worden."

Little AmsterdamsEdam is niet het enige Little Amsterdam. Ook Haarlem wordt in toeristische uitingen omschreven als Klein Amsterdam. In Almere wordt een appartementencomplex gebouwd met de naam Little Amsterdam, 'op zeer korte afstand van de hoofdstad'.