Verswinkels Groene Hart: 'Je moet nu écht speciaal zijn'

Sinds 2007 verloren de bakker, de slager, de groenteboer en andere speciaalzaken 15 procent van hun omzet aan vooral supermarkten, die goedkoper en 'altijd' open zijn. Bovendien openden steeds meer supers versafdelingen. Om te overleven, moeten zaken nog opvallender producten verkopen en hun passie en ambachttonen aan de klant. Dan is er de komende jaren zelfs ruimte voor groei, zeggen onderzoekers namens ABN Amrobank.

Het roer om"Er lopen nog veel vaste klanten binnen, maar ze zijn mobieler en kritischer. Je moet vechten voor klanten en dus een échte speciaalzaak zijn", analyseert bakker Ko van Daalen. Hij heeft winkels in Bodegraven, Reeuwijk-Brug, Woerden, Gouda en Alphen. Enkele jaren terug ruilde hij de vertrouwde naam Ko van Daalen in voor Brood&Ko, opende winkels in Gouda en Alphen én ging zich toeleggen op desembrood uit de steenoven. Dit jaar won hij de Ondernemersprijs Midden-Holland.

Hij durfde het roer om te gooien. "Veel bakkerszaken zijn weg. Ik zie zo welke ondernemer te passief is of juist vernieuwt. Bij ons gaven veranderingen energie. Je moet wel omvang hebben om te gedijen. Wij sloten in Harmelen en ik denk niet dat je het nu redt in Nieuwerbrug of Zwammerdam."

InitiatiefSlager Gelderblom heeft 23 zaken, onder meer in Bodegraven, Woerden, Driebruggen, Montfoort en sinds kort Alphen. Hekendorper Jan Gelderblom, de grote baas, is trots en durft de strijd met supermarkten aan. "In Alphen zitten we bij twee supers. Daar zijn we juist blij mee, want die trekken mensen. Wij moeten ze een goede reden geven ook bij ons te komen." Zoals vlees van Veluwse koeien dat Gelderblom al dertig jaar gebruikt. Of de ambachtelijke worstenmakerij (zeventig soorten). "Ik wil supermarkten niet afzeiken, maar je proeft echt verschil."

Tegen zijn franchisenemers zegt de kolos altijd: 'Neem initiatief'. Zo houdt zoon Jos zaterdagavond in Montfoort een bbq-wedstrijd. Op De Plaats strijden drie koppels, lopen terrasjes vol en deinen mensen mee met het shantykoor. "Dit zie ik een supermarkt niet doen", zegt vader Jan trots.

GunfactorDeelnemer Yoram Elzas uit Montfoort geniet van Jos’ passie. "Dat vind je niet bij onze Albert Heijn. Ik dacht nooit na waar ik mijn vlees haalde, totdat ik bij Jos drie kwartier aan de praat raakte. Tuurlijk is hij duurder dan de super, maar daar kennen ze het vlees dat hij voor mij bestelt niet eens. We maken nu op de Black Bastard-bbq picanha van runderstaartstuk."

Jos Gelderblom heeft in Montfoort de gunfactor, zegt vaste klant Huibert Hek. "Zeker 80 procent van mijn vlees koop ik bij Jos. Hij denkt verder. Ons stadje zat zonder groenteboer, totdat hij iemand regelde."

Rolls RoyceIn Alphen en omgeving vielen veel groenten- en fruitwinkels weg, merkte Rob Vaneman van het Fruitpaleis in Ter Aar. Het bedrijf staat ook nog op veel weekmarkten. "Het loopt dit jaar als een speer bij ons, vooral in het zachte fruit. In de supermarkt vind je één aardbei, bij ons veel meer soorten en natuurlijk de Rolls-Royce onder de aardbeien: de Lambada."

Vaneman leidt alle medewerkers zelf op en vertelt in de winkel of marktkraam graag over het ambacht. "Je moet klanten kunnen lezen. Ze laten proeven, de juiste toon kiezen in een gesprek. Ik merk al snel aan wie ik iets extra kan verkopen."

ConfettikaasSteeds meer specialisten gunnen een ‘kijkje in de keuken’. Maurice Koster van het Gouds Kaashuis neemt klanten mee naar de kaasmakerij in Waarder. "Dat vinden ze geweldig. Een video van het kaasmaken laat ik zien op het scherm in mijn winkel."

Verder wil hij opvallenmet bijzondere kazen. "Zoals de confettikaas, met wel zes kleuren en smaken. Binnenkort krijg ik ook curry-kokos. Gouda is gekozen als beste binnenstad van ons land. Veel dagjesmensen willen ‘bewijs’ meenemen en zijn op zoek naar bijzondere kaas. Die kopen ze bij mij."

Prachtig rondjeVan Bemmel (kaas en kip) in Woerden bouwde de toko-afdeling fors uit. "Mensen komen er speciaal voor", zegt Leander Breure. "Voor Vaderdag maken we speciale pakketten,met populaire Reypenaer-kaas." Bakker Van Daalen maakte voor Vaderdag biercake, met gerstenat van de Bodegraafse brouwerij De Molen.

Kees Fris van ’t Kaashuys heeft zaken in Zoetermeer en het Reeuwijkse winkelcentrum Miereakker. "Ik zit tegenover Jumbo. Maar met al die verszaken erbij loopt de consument een prachtig rondje. Ik geloof er niets van dat wij het afleggen tegen de supers. Ja, zij zijn veel langer open, maar hebben lang niet altijd iemand lopen met verstand van vers. Het is een ambacht, dat wordt vaak vergeten."

Gerelateerde artikelen: Groenteboer ziet klandizie groeienDag keten, hallo specialist