Sam van Dalen verkoopt geen auto’s maar ‘kunst’: ‘Ik maak dingen mooi, maar nooit mooier dan ze zijn’

Bijna twee uur lang zit Sam van Dalen op de praatstoel. Maar op de vraag hoe de autoverkoper uit Opmeer zichzelf als ondernemer ziet, valt hij even stil. Want van het woord autoverkoper krijgt hij kriebels. Sterker, hij vindt zichzelf geen klassieke autoverkoper.

,,Ik verkoop kunst. Alles wat hier staat, vind ik mooi. Ferrari, Maserati, Alfa Romeo. Ik houd van deze merken. Waarom? Omdat het de mooiste auto’s zijn. De details, de vorm, het geluid. En ze rijden megafijn. Ik kan het niet goed uitleggen. Ik verkoop alleen maar auto’s waar ik zelf in wil rijden. Neem een Ferrari. Dat is toch kunst? Mensen kijken er graag naar. En je hebt mensen die heel hard werken om er een te kopen. De waarde blijft. Sterker, de waarde stijgt. Ik probeer dingen mooi te maken. Mijn bedrijf, mijn huis, video’s, alles. Dus ik zie mezelf meer als mooimaker dan als autoverkoper. Maar mooimaker klinkt weer een beetje negatief. Want ik maak dingen niet mooier dan ze zijn.’’

Lees ook: Sam van Dalen: ‘Klanten zijn soms net klootzakken. Zo ga ík met ze om’

Vraagtekens bij elektrificatie

Sam vindt het ook moeilijk om aan te geven waar de autobranche – en dus zijn bedrijf – over vijf jaar staat. Qua wet- en regelgeving vindt hij het een steeds lastiger wordende business. „Er is toch geen peil op te trekken? Ik zeg niet dat elektrisch rijden een wassen neus is, maar het mobiliteitsgebeuren wordt nu wel een kant op geduwd waar ik een aantal vraagtekens bij heb. ‘We moeten elektrificeren, want dat is groen en schoon en beter voor het klimaat’.”

„Althans, dat wordt van bovenaf gezegd. Ik heb me er echt goed in verdiept, weet alles van CO2. Er spelen gewoon andere belangen mee. Ik vind de klimaatlobby hypocriet. Weet je hoe milieuvervuilend de productie van een batterij is? Ik moet oppassen met wat ik zeg, want dan word ik neergezet als klimaatontkenner of wappie. Ik geef juist hartstikke veel om het milieu. Ik maak me zorgen over watervervuiling. Ik ben tegen de wegwerpcultuur, ik ben tegen overproductie. Dit bedrijf produceert ook niks hè? Voor Italië in de Polder wordt geen nieuwe auto geproduceerd. Ik doe alleen aan verandering van eigendom. Zie je dat bureau? Dat heb ik 25 jaar geleden gekocht en doe ik nooit meer weg. Net als deze tafel. In mijn huis staan ook alleen maar tweedehands spullen.’’

Sam van Dalen werd reclameman in eigen bedrijf

Als kind wilde Sam iets doen met tekenen, ontwerpen of reclame. Hij wilde dolgraag naar het grafisch lyceum, tot hij naar een open dag ging: de vibe viel hem tegen. Sam wist het even niet meer. Tot een klasgenoot vertelde over het IVA, een particuliere opleiding voor de autobranche. Sam had altijd al een passie voor auto’s gehad. De kosten: 25.000 gulden. Zijn vader vond het te duur, zijn moeder steunde Sam. Na een hoop strijd mocht hij toch naar Driebergen. Zijn eerste werkgever – een Alfa Romeo-dealer in Alkmaar – heeft uiteindelijk de opleiding betaald.

In 2005 zette Sam zijn eigen business op. In het eerste jaar verkocht hij 284 auto’s. Aanvankelijk verkocht hij allerlei merken, in 2007 besloot hij zich uitsluitend te richten op auto’s die hij zelf mooi vindt: Italiaanse auto’s. Hij liet een nieuw pand bouwen met hele grote letters op de gevel: ‘Sam van Dalen – Italië in de Polder’. Na een tijdje miste hij de creatieve kant in het werk, met in zijn achterhoofd die droom iets met reclame te doen. In 2015 overwoog hij zelfs om te stoppen, tot hij het maken van video’s ontdekte: originele, spraakmakende video’s en storytelling over Italië in de Polder. Zo werd hij reclameman in zijn eigen bedrijf.

„Ik was een van de eerste in de autobranche die video’s maakte. Ze gingen al snel viral. We haalden de krant, kwamen op radio en tv. Mijn netwerk en klantenkring groeide. We wisten bekende Nederlanders te strikken: Tom Coronel, Emiel Ratelband, Bram Moszkowicz. Die video’s hebben mijn bedrijf veranderd.’’

Soms begeeft hij zich volgens eigen zeggen op glad ijs, wanneer hij een video maakt. Neem die video over de Plasbuddy, gemaakt tijdens de coronapandemie. Het was een reclameachtige video voor niet-gevaccineerde mannen met hoge nood die op een terras zaten, maar niet naar de wc mochten. Zie Google voor het verhaal.

Sam: „Ik laat even in met midden wat ik van al die maatregelen vond, maar ik wilde op een grappige en spraakmakende manier mijn onvrede uiten. Het had helemaal niks met auto’s te maken. Ik was ook bang dat het veel klanten tegen de borst zou stuiten. We waren net begonnen met de verkoop van Ferrari. Maar ik nam de gok. De video ging om zeven uur ’s ochtends online, nog geen drie uur later stond er een man uit Hoorn in de winkel. Ik kende hem niet, maar hij kon die video enorm waarderen. Hij vroeg vervolgens of ik zijn Ferrari 812 wilde verkopen. Dat verzin je toch niet?’’

Lees ook: Fun en focus: hoe ‘award-winning’ autodealer Thijs Bochane successen boekt én viert

Bedrijf als heldenreis

Sam vervolgt. Hij vertelt – nee, doceert – over ‘De Reis Van De Held’, een boek van Joseph Campbell. Over de twaalf stappen van de heldenreis, een soort raamwerk voor krachtige verhalen en films. Over transformatie, de zoektocht naar de heilige graal, teruggeworpen worden, de rust vinden. Hij ziet zijn bedrijf ook als een soort heldenreis, met vallen en opstaan.

„Ik zie het bedrijf als iets waarin ik mijn talent en creativiteit kwijt kan. Het is een middel voor mijn persoonlijke ontwikkeling. Door een scheiding twee jaar geleden miste ik de energie om video’s te maken. Gelukkig heb ik mijn energie terug en voel ik me beter en fitter dan ooit. Ik heb een hele goede relatie met de moeder van mijn kinderen, zo waardevol. Ik voel me vrij, heb een eigen bedrijf, een eigen huis, twee prachtige kinderen en kan doen wat ik wil. Hoe mooi is dat, zo’n uitgangspositie?’’

De zaken gaan goed. Hij heeft afgelopen jaar 240 auto’s verkocht met een omzet van ruim zeven miljoen. In drie jaar tijd is zijn omzet verdubbeld. Sam heeft inmiddels zijn eigen plek in de autobranche gevonden, Italië in de Polder is een blijvertje. ,,Het bedrijf heeft me qua persoonlijke ontwikkeling zoveel gebracht. Misschien dat ik op termijn op kleinere schaal verder ga, maar stoppen doe ik niet.’’

Sam van Dalen heeft nog een ondernemersdroom: pannenkoeken

Sam neemt een slok water, kijkt naar buiten en begint te glimlachen. ,,Ik heb nog wel een andere ondernemersdroom die niks met auto’s te maken heeft. Iets met pannenkoeken en mensen bij elkaar brengen.’’

Sam vertelt over een pelgrimstocht die hij in 2010 maakte. Hij wandelde zo’n duizend kilometer in 25 dagen. „Je loopt de hele dag zonder na te denken. Drie dingen zijn belangrijk. Welke kant ga ik op? Waar ga je eten? Waar ga je slapen? Het viel me op dat veel wandelaars in hun eentje aten. Ik was dat eten in mijn uppie na een paar dagen helemaal zat. Ik ben op een Italiaanse jongen afgestapt en vroeg of hij samen met mij wilde eten. In de winkel kwamen we een Duits meisje tegen, zij deed ook mee. We hebben een geweldige avond gehad. Er is een Italiaans gezegde: chi mangia solo crepa solo. Wie alleen eet, sterft alleen.

Terug naar de pannenkoeken. „Ik heb altijd gedacht dat ik iets met pannenkoeken zou gaan doen. Tijdens die camino viel het kwartje. Kijk, een pannenkoek is simpel en plat, niet per se een culinair hoogstandje. Maar ik geloof er wel in dat je met pannenkoeken mensen bij elkaar kan brengen. Daarom ga ik een eigen merk beginnen, samen met twee partners. We zijn nu onder meer bezig met een beeldmerk. De naam? Pantutti, pannenkoeken voor iedereen. Veel mensen zijn alleen. Hoe mooi kan het zijn om deze mensen bij elkaar te brengen? Alleenstaande vaders en moeders, oudere mensen. Natuurlijk weet ik dat je de wereldproblematiek niet met een pannenkoekenmerk oplost, maar eten verbindt. Ik zie lange tafels voor me. Het heeft niet per se iets met auto’s te maken, maar ik heb wel zin om er video’s over te maken.’’

Lees ook: Vierde generatie familiebedrijf Gomes pakt door met distributie exclusieve elektrische auto’s