Nieuws Arbeidsmarkt
Jongeren op de arbeidsmarkt door thuiswerken harder getroffen dan oudere collega’s
Jonge werkenden zijn extra hard getroffen door het thuiswerken tijdens de coronapandemie. Als (deels) thuiswerken de norm blijft, zal vooral de beginnende generatie daar last van hebben. Juist die heeft de contacten en het netwerk op kantoor hard nodig aan het begin van haar carrière.
De jonge Sophie Deneef werkt voor Dell vanuit huis in Amsterdam (zie kader). Foto's Marcel van den Bergh
Dat blijkt uit onderzoek van Kilian Wawoe, wetenschapper en specialist human resources aan de Vrije Universiteit. ,,Jonge werkenden moeten het vak nog leren, een werkroutine opbouwen”, zegt Wawoe tegen de Volkskrant. Normaal gesproken kunnen beginnende werknemers op kantoor de kunst van meer ervaren collega’s afkijken. ,,De kletspraatjes bij de vergadering of het koffiezetapparaat zijn voor jongeren heel belangrijk’, ontdekte Wawoe. ,,Nu gaan besprekingen via zoom of mail, en zijn ze veel meer to the point geworden. Mensen hebben het idee dat ze daardoor efficiënter werken, maar de rechtstreekse kennisoverdracht valt weg.”
Lees ook: Van coronacrisis terug naar verkeerscrisis: massaal in de file voor collegiale contacten
Wawoe interviewde voor zijn onderzoek 350 werkenden en nam een enquête af onder nog eens zevenduizend werknemers. Hij heeft zijn bevindingen inmiddels overhandigd aan minister Wopke Hoekstra van Financiën. Volgens Wawoe voeren de meer ervaren werknemers het hoogste woord in de discussie over het al dan niet blijven thuiswerken in de toekomst. ,,Ik wil ook jongeren aan het woord laten, zij worden anders vergeten.”
Inlevingsvermogen van veertigers is nogal beperkt
Het inlevingsvermogen van zijn generatiegenoten – Wawoe is 48 – vindt de onderzoeker nogal beperkt. ,,De mensen die het beleid maken en erover praten in talkshows, het zijn bijna allemaal mensen van mijn leeftijd. Die, net als ik, vaak een koophuis met een eigen werkkamer hebben en al weten hoe alles werkt. Zij hebben jarenlang een routine kunnen opbouwen en zetten die thuis voort. Jonge mensen moeten dat allemaal nog uitzoeken. En ja, die zitten dus soms ook in de badkamer te bellen zodat huisgenoten niet mee kunnen luisteren, of werken de hele dag in een heel klein kamertje. Sommige van mijn studenten zag ik steeds verder afstompen. Die doen al een jaar onderzoek bij een organisatie en hebben geen idee wat voor bedrijf het eigenlijk is.”
Sophie Deneef (29)
Werkt als sales accountmanager bij Dell in Amsterdam
,,Bijna drie maanden geleden heb ik binnen Dell een nieuwe baan gekregen, met nieuwe collega’s. Vragen stellen kan wel via Teams, maar je krijgt minder snel reactie, dus je gaat vaak zelf maar dingen uitzoeken. Soms denk ik dat ik wel wat eerder aan de bel zou moeten trekken. Met een paar collega’s van mijn leeftijd hebben we op dinsdag afgesproken naar kantoor te gaan, om elkaar toch een beetje te blijven zien. Dell is heel streng met thuiswerken. Ik denk dat er zo’n tweehonderd werkplekken zijn hier, waarvan er dan tien tot vijftien bezet zijn. Ik mis mijn collega’s heel erg. Het is doorslaggevend voor hoe leuk ik mijn werk vind."
"Communicatie loopt digitaal een stuk lastiger. Geen uitroeptekens of smileys gebruiken, op een lang verhaal alleen eindigen met ‘ok’ of ‘prima’ – iemand van boven de 45 ziet geen probleem, iemand van 25 denkt dat je boos bent"
Communicatie loopt digitaal een stuk lastiger, ziet Wawoe. Geen uitroeptekens of smileys gebruiken, op een lang verhaal alleen eindigen met ‘ok’ of ‘prima’ – iemand van boven de 45 ziet waarschijnlijk geen probleem, iemand van 25 denkt dat je boos bent. Daarbij zitten jonge werknemers vaak nog met korte, simpele vragen waar ze juist niet voor durven te bellen, of niet eens weten wie ze een berichtje zouden kunnen sturen.
Laat werknemers niet kiezen tussen thuis of kantoor
Daarbij durven jonge werknemers er minder snel iets van te zeggen als ze last hebben van bepaalde werkprocessen, zoals de collega die altijd om tien uur ’s avonds mailtjes stuurt omdat de kinderen dan op bed liggen. Blijkbaar hoort dat erbij, denken ze dan, en hebben dan ook nog het gevoel direct te moeten reageren. ,,Soms weet je ook niet wat je niet weet”, zegt Wawoe. ,,Jonge mensen komen minder in opstand omdat ze niet weten hoe de situatie eerst was, of wat voor mogelijkheden er zijn. Die passen zich maar aan.”
Wawoe pleit er dan ook voor dat bedrijven werknemers niet zelf laten kiezen of ze naar kantoor komen. ,,Ik chargeer nu, maar mijn generatie blijft dan thuis. Dan zitten jongeren nog steeds alleen. Natuurlijk hoeven we niet meer elke dag in de file te gaan staan om om negen uur op kantoor te verschijnen, maar er zijn genoeg oplossingen te bedenken om elkaar toch nog in levenden lijve te treffen."
Amy Cornelissen (26)
Werkt als claimbehandelaar bij Achmea in Tilburg
,,Ik vond het eerst wel fijn, het thuiswerken. Ik woon in Breda, dus het scheelt me twee uur reizen per dag. In het najaar ben ik een keer naar kantoor gegaan omdat ik toch gek werd hier. Er was niemand, dus ben ik maar weer gegaan. Er zijn collega’s gekomen en vertrokken die ik nooit heb gezien. Toen ik 3,5 jaar geleden werd ingewerkt, heb ik wel een halfjaar vijf dagen per week op kantoor gezeten. Dat vond ik heel fijn, je krijgt meer gevoel bij het bedrijf en betere uitleg. Het zou fijn zijn als iedereen er een dag in de week sowieso is, zodat je al je collega’s wel blijft zien."
Oudere hebben vaak een betere positie
Tanja van der Lippe, hoogleraar sociologie aan de Universiteit Utrecht en niet betrokken bij het onderzoek, onderschrijft de bevindingen van Wawoe. ,,Voor corona is er ook veel onderzoek gedaan naar thuiswerken. De verwachting was dat jongeren liever thuis zouden werken en ouderen liever naar kantoor zouden gaan, maar het is andersom. Oudere werknemers hebben vaak al een betere positie, die weten hoe de hazen lopen. We noemen dat sociale en professionele isolatie." Jongere werknemers leren hun collega’s niet kennen en hun prestaties worden niet gezien.
,,Er is een reden voor dat we elkaar al die tijd op kantoor hebben getroffen", zegt Van der Lippe. ,,Uit mijn eigen onderzoek blijkt dat thuiswerken alleen productiever is als de meeste collega's wel op het werk zijn. Dan kun je die ene dag jezelf isoleren om die specifieke taak te volbrengen, en heb je de rest van de tijd weer je persoonlijke contact op werk."
