Experts over personeelstekorten: 'Alarmfase voor de arbeidsmarkt'

De Ketheltunnel bij Rotterdam was maandagochtend tijdelijk dicht vanwege personeelstekort bij Rijkswaterstaat, vele vluchten op Schiphol werden de afgelopen weken om dezelfde reden geannuleerd en door de krapte bij personeelsbezetting laat de NS deze zomer minder treinen rijden.

Volgens Van Vuuren, hoogleraar aan de Tilburg University, zijn er verschillende oorzaken voor het ernstige tekort aan personeel. Veel sectoren gingen tegelijkertijd open na coronabeperkingen en hadden weer mensen nodig. Ook is de economie op een hoog niveau, durven consumenten weer geld uit te geven en is daardoor veel behoefte aan arbeidskrachten. Hij denkt dan ook dat de personeelstekorten voor een deel vanzelf weer voorbij zullen gaan zodra de economie krimpt. ,,Bijvoorbeeld door de oorlog in Oekraïne of lockdowns in China."

Wel is het volgens hem zo dat relatief veel mensen de laatste tijd met pensioen gaan en dat er structureel steeds minder personeel beschikbaar is in verhouding tot de hoeveelheid kapitaal in de economie. De econoom zegt dat dit probleem misschien op termijn deels opgelost kan worden door robots in te zetten.

Witjes denkt dat de vergrijzing met name in het vervoer, de zorg en het onderwijs voor minder personeel gaat zorgen. Hij zegt dat werkgevers dit voor een deel kunnen zien aankomen en zich hier beter op kunnen voorbereiden dan nu al gebeurt. Bijvoorbeeld door het promoten van opleidingen, open dagen houden of de functie-eisen te verlagen.

Alarmfase voor de arbeidsmarkt

,,De krapte is zodanig en in elke regio een feit, dat we in een alarmfase zitten", aldus Witjes. Volgens hem betekent dat dat werkgevers hun manier van personeel werven moeten aanpassen, door bijvoorbeeld te kijken naar het inzetten van mensen die al langer zonder werk zitten of "afwijzing op afwijzing" hebben gehad. ,,En bedrijven moeten niet altijd denken dat bepaalde mensen iets niet kunnen, maar ze gewoon uitnodigen om een dagje mee te kijken."

,,Ondernemers zullen echt veel beter moeten gaan nadenken hoe ze in deze arbeidsmarkt hun personeel kunnen vasthouden”, stelt arbeidsmarkt Yves Pilet in dit artikel. ,,Het zijn van een aantrekkelijke werkgever is één, maar behouden is eigenlijk veel belangrijker. Bij dat proces zul je als eigenaar van een onderneming jezelf opnieuw moeten uitvinden. Zeggen dat jij de baas bent en dat dit dé richting is – directief leiderschap – werkt echt niet. Je zult het personeel daarbij moeten betrekken, jezelf kwetsbaar durven opstellen en moeten bepalen wat voor bedrijf je wil zijn.’’

Topkok Ron Blaauw: 'De kern moet je vasthouden, dat is cruciaal voor je bedrijf'

Volgens horecaondernemer/topkok Ron Blaauw heeft de corona-pandemie de horeca gedwongen anders naar personeel te kijken. ,,We zijn te veel gefocust geweest op het binnenhalen van telkens maar nieuw personeel en we zijn de bestaande personeelsleden vergeten. De kern moet je vasthouden, dat is cruciaal voor je bedrijf. Dat doen we door een goed bonussysteem voor de bedrijfsleiders, zodat mensen het gevoel hebben dat ze zelf ook ondernemen".

,,Overkoepelend zit een team van hr, marketing en andere bedrijfsoverstijgende afdelingen. De vier managers, waaronder mijn vrouw en ik, zijn verantwoordelijk voor een of twee zaken. We hebben het zo georganiseerd dat we zelf dichter op de werkvloer zitten, niet meer besturen vanuit een ivoren toren. Ik denk dat het voor die jonge mensen ook belangrijk is dat ze me zien en dat ik aanspreekbaar ben", vertelt Blaauw in dit artikel onder meer.

Ook bij Rogier van Genugten, de horecaondernemer achter Mooie Boules, zijn personeelstekorten binnen de horeca het gesprek van de dag. De oplossing van het tekort aan personeel zit ‘m volgens hem echter niet in het aantrekken van medewerkers, maar in het behoud ervan. ,,Stop met vissen in andermans vijver, vergroot de maatschappelijke bijdrage en zorg er samen voor dat de horeca weer een vette plek wordt om in te werken", vertelt hij in dit artikel.

Logistiek: oplossingen in data en robotisering?

Een geheel andere branche: de logistieke wereld. Die moet veel slimmer werken alleen dan is het tekort aan personeel nog op te vangen. Door beter gebruik van data kan het aantal transportbewegingen omlaag, zodat er minder mensen nodig zijn. ABN Amro-sector bankier Bart Banning stelt dat in het onderzoek 'Van potentie naar efficiëntie. De robotisering rukt op.’