Aan tafel in het Van der Valk-hotel in Enschede neemt Marc Schulten een slok van zijn koffie. Zojuist heeft de directeur van Warsteiner Benelux uitgebreid verteld over de ‘gouden uitdaging’, het ambitieuze plan waarmee ze sinds 2018 proberen om beetje bij beetje terrein te winnen op grote brouwers als Heineken en AB InBev. Geen kattenpis, in de ‘hoog competitieve’ biermarkt, waar het vechten is voor ieder café.
Om van 1,5 naar 5 procent marktaandeel in tien jaar tijd te gaan („Als je wil overleven, moet dat”), liet Warsteiner niets aan het toeval over. Er werd een managementteam met zwaargewichten geformeerd en in de buitendienst was geen plek voor rookies of mensen die net van school kwamen. Dat moesten ‘doorgewinterde verkoopmanagers’ zijn, die al van de hoed en de rand wisten. Stressbestendige hardwerkers van hoog niveau, die zouden leveren.
En dat deden ze. Jaar, na jaar, na jaar. Het klantenbestand van het handelskantoor groeide in vier jaar tijd met 100 procent, van 500 cafés en restaurants naar 1000. De telefoon werd altijd opgenomen, overuren waren gewoon. De challenger werd een serieuze tegenspeler, geheel volgens plan. Maar het had een fysieke prijs.
Teleurgestelde directeur
Schulten zet zijn kopje weg en kijkt even bedachtzaam voor zich uit. Drie uitvoerende collega’s kwamen in de afgelopen twee jaar thuis te zitten met een burn-out, en nee - zo beantwoordt hij de vraag - hij zag dat niet aankomen. Want: ze hadden toch juist hierop geselecteerd? Op mensen met eigenschappen die tegen druk bestand zouden zijn?
„Ik was eerlijk gezegd teleurgesteld”, vertelt de uit Enschede afkomstige directeur in het AD. Dat klinkt misschien wat hard, of vreemd, maar zo bedoelt hij het niet. „Ik had verwacht dat we het konden voorkomen”, legt hij uit. „Dat ík het kon voorkomen.”
En dan val je om. Ik heb letterlijk en figuurlijk trillend in een hoekje gelegen
Dat laatste zegt hij niet voor niets. Meer dan twintig jaar geleden kwam Schulten, toen nog werkzaam voor Grolsch, zelf volledig opgebrand thuis te zitten. Hij was voorzitter van een vereniging, zat in de gemeenteraad, deed een studie aan de Erasmus Universiteit en ook zijn moeder woonde - na de vuurwerkramp - tijdelijk bij hem in. „Ik had te veel in de emmer”, zegt hij. „En dan val je om. Ik heb letterlijk en figuurlijk trillend in een hoekje gelegen.” ‘Pas’ na zeven maanden was hij er weer grotendeels bovenop.
Uitgeblust
Schulten had zichzelf voorgenomen dat - als hij ooit directeur zou worden - dit onder zijn verantwoordelijkheid niet zou gebeuren. En toch gebeurde het dus, halverwege 2022, aan het einde van het coronatijdperk. Niet alleen door het werk, denkt hij („Het is altijd en, en, en”) maar wel mede door het werk. „Die mensen zo langs de kant zien staan…” Hij maakt de zin niet af.
Lees ook: Prijzige burn-outs: zoveel kosten psychische klachten ieder jaar
Het waren niet alleen de uitgevallen collega’s, zegt hij nu, achteraf. Ook bij anderen zag Schulten dat het hoge verwachtingspatroon en de stress van het moeten scoren tol eisten. In de periode dat 12 procent (er werken 25 mensen bij Warsteiner Benelux) uitgeblust thuiszat, veranderde de ‘atmosfeer’ op het kantoor in Nijmegen. Mensen kregen pijntjes, gingen meer snoepen; er werd minder gelachen en meer geklaagd. „Ik moest iets doen.”
Boksen en yoga
Eind 2022 nam Schulten contact op met Hilde Ligtenbarg en Rixt Schönfeld, van het Twentse coachingsbureau Versterk Je Werk. Ze gingen in 2023 gedurende twaalf weken met 16 van de 25 medewerkers aan de slag, zowel op mentaal als sportief gebied. Voeding, leefstijl, werkkwaliteiten; alles kwam in gesprekken en bewegingssessies (boksen, yoga) aan bod.
„We leren werknemers om zelf actie te ondernemen”, zegt Ligtenbarg. „Hoe zorg je dat je zelf blij naar huis gaat? Dat werk en privé in goede balans zijn? Dat is in ieders belang. Sommigen zien werk misschien als een noodzakelijk kwaad, als iets wat je doet voor het geld, maar het is wel 50 procent van je leven.”
Vette leverworst
Het wierp bij Warsteiner z’n vruchten af, zegt Schulten, ondanks de scepsis bij sommigen op voorhand. „Iedereen heeft er voor zichzelf wat van geleerd. Collega’s die nooit sportten, doen dat nu voor ze naar het werk gaan. Op kantoor gaan we minder vaak rond met vette leverworst en kroketjes, de weerbaarheid is groter. Mensen zeggen vaker ‘nee’, geven hun grens aan.” De directeur lacht. „Dat is soms ook weleens lastig.”
Op kantoor gaan we minder vaak rond met vette leverworst en kroketjes, de weerbaarheid is groter
Van de drie collega’s met een burn-out zijn er twee volledig terug, de ander bijna. „Ik heb hier lessen uit getrokken”, zegt Schulten. De mentale en fysieke ondersteuning van de coaches van buitenaf blijft. Dat kost wat, zegt hij. „Maar een collega die je niet kunt inzetten kost nog veel meer.”
De doelstellingen veranderen niet. „We willen het grootste en meest geliefde Duitse biermerk buiten Duitsland zijn.” Dat zal hard werken blijven, weet Schulten. Maar wel binnen proporties. „We moeten niet in het oude gedrag vervallen.”
