'Focus Peter, 't zit 'm in de hoek!', moedigt Evelien Veenman haar collega aan terwijl hij een nog ongeopende fles champagne op een roze plastic poedel richt. Als hij de poedel met de kurk raakt, wint hij een viplunch. Op de houten bar in het kantoor van ict-bedrijf Experius staan de champagneglazen al klaar, naast een fruitschaal en kommetjes met wortels en avocado's.
Iedere vrijdag vieren de medewerkers hier hun successen en 'fuck ups'. Peter heeft zojuist verteld over de geslaagde lancering van een webshop voor een bouwmarkt. Hij schudt nog een keer, richt en schiet de kurk vol in het gezicht van collega Jordan. 'Dat was een champagne-fuck up', lacht Veenman.
Lees ook: Dit is waarom je een Chef Geluk moet aanstellen binnen je bedrijf
Chief Happiness Officer
De champagnemomenten zijn onderdeel van haar werk. Als Chief Happiness Officer (CHO) is Veenman sinds 2016 behalve voor personeelszaken verantwoordelijk voor het werkgeluk van haar collega's. 'Ik zorg ervoor dat ze zich zo prettig mogelijk voelen op het werk.'
Dat doet ze door praktische zaken te regelen zoals uitjes, en door bila's (bilateraaltjes) te organiseren: een-op-eengesprekken waarbij werkgeluk uitgebreid aan bod komt. 'Alles om ervoor te zorgen dat onze mensen zich gezien en gewaardeerd voelen.'
De bila's vinden niet in een kantoorsetting plaats, maar wandelend door het centrum van Utrecht. Wekelijks vullen de 40 werknemers van de webshopbouwer hun werkgelukscijfer en werkdrukcijfer in en die bespreekt Veenman op zo'n gesprek. 'We gaan bewust even achter de computer vandaan de frisse buitenlucht in. Daar doen medewerkers makkelijker hun verhaal dan tegenover elkaar in een vergaderruimte.'
Opleiding
Een medewerker verantwoordelijk voor werkgeluk is nog geen wijdverspreid fenomeen, concludeerde vacaturesite Joblift vorig jaar. Veertien Nederlandse bedrijven hebben er een of zijn ernaar op zoek. Maar er is inmiddels wel een officiële opleiding voor. Sinds eind februari biedt Fontys Hogeschool in Eindhoven in samenwerking met de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) en het HappinessBureau een opleiding werkgelukdeskundige aan.
De hogeschool organiseert deze week niet geheel toevallig de Dutch Happiness Week met workshops, muziek en zelfs een restaurantmenu. Het is vandaag namelijk de Internationale Dag van het Geluk, een in 2012 door de Verenigde Naties in het leven geroepen themadag met bekendheden als Pharrell Williams.
'De meeste problemen, zoals armoede en een lage levensverwachting, zijn opgelost. Daarom is er nu zoveel aandacht voor geluk', verklaart socioloog en geluksprofessor Ruut Veenhoven van de EUR. Er is al een cursus voor managers en personeelsfunctionarissen, die twaalf dagdelen in beslag neemt. Een opleiding voor studenten zit in de koker.
Populair
De cursus is populair: in de eerste lichting zitten 26 deelnemers en de tweede eind september zit al vol. De cursisten leren over geluk vanuit de positieve psychologie en biologie. 'Ze onderzoeken welke instrumenten er zijn voor het implementeren van geluk en hoe dat binnen hun organisatie past', legt opleidingscoördinator Inge van der Putten van Fontys uit.
'Onze kinderen moeten waarschijnlijk tot hun 70ste doorwerken. Dat kun je beter in goede gezondheid doen. Wie gelukkig is op zijn werk, is productiever en minder vaak ziek', licht Van der Putten toe. 'Bovendien krijgen jonge mensen het financieel minder goed dan de oudere generatie. De ziektekosten worden hoger en de pensioenvoorziening lager. Ze zullen voldoening uit andere zaken moeten halen. Waar kan dat beter uit dan hun werk?'
Ingewikkeld
Levensgeluk is echter bepalender voor de productiviteit dan werkgeluk, stelt Veenhoven. 'En daar zijn werknemers zelf verantwoordelijk voor, want de baas kan niet in de privésfeer gaan wroeten.' Hij vergelijkt het met gezondheid, waarop een bedrijf invloed heeft door appels vooraan in de kantine te leggen en kroketten achteraan. 'Maar of mensen roken of drinken, daarover heeft de baas niets te zeggen. Dat maakt het vak ingewikkelder dan champagne schenken aan het eind van de dag.'
Bij Experius werken voornamelijk millennials, een groep die werkgeluk volgens geluksdirecteur Veenman hoger waardeert dan de oudere generatie. Ze werken liever vier dagen dan vijf, geven minder om een hoog salaris en vinden zingeving belangrijk. 'Ze willen ergens aan bijdragen. Ouderen zijn meer gericht op vastigheid en stabiliteit.'
Financiële voordelen
Van meet af aan was duidelijk dat Experius een 'great place to work' moest zijn, vertelt oprichter Peter van der Reijden. 'Als je kunt kiezen tussen een plek waar het geweldig is om te werken en een plek waar je met je ziel onder je arm heengaat, dan is het toch heel simpel?' Critici wierpen hem soms tegen dat zo'n softe aanpak niet werkt. 'Maar we horen al drie jaar op rij bij de 50 snelst groeiende technologiebedrijven.'
Lees ook: Het is weer tijd voor aangifte
Dat aandacht voor werkgeluk ook financiële voordelen oplevert, herkent Van der Putten. 'Burn-outs dreigen volksziekte nummer één te worden en kosten bedrijven klauwen met geld. Als je dat kunt voorkomen door regelmatig met mensen rond te tafel te zitten en te spreken over hun werkgeluk, bespaart dat enorm.'
Veenman voegt eraan toe dat haar functie geen luxegril is. 'Gelukkige medewerkers leiden tot tevreden en loyale klanten en zo tot meer winst. Het gaat in dit bedrijf om factureerbare uren. Als ik niet zou kunnen aantonen welke kwaliteit ik lever, zou ik hier niet hebben gezeten.'
Gelukkige medewerkers leiden tot tevreden en loyale klanten en zo tot meer winst
Evelien Veenman, Chief Happiness Officer bij Experius
