Nadia van der Vlies (Nonons) over leiderschap: 'Soms is het slim te doen alsof je het zelf even niet meer weet'

,,Liefde voor onze mensen betekent dat ik ze zie en behandel als vrienden”, vertelt Nadia van der Vlies, medeoprichter van coachings- en opleidingsbureau Nonons. ,,Ik ben lief voor ze, luister en ben eerlijk naar ze en zorg voor ze. Niet te veel, en ik verwacht dat ze zelf ook aangeven waar ze precies behoefte aan hebben. Ik zoek een heel gelijkwaardig samenwerking op daarin. Zoals je ook met vrienden hebt. En ja, zo zou je ook je klanten moeten behandelen.”

Vriendschap versus eerlijk

Meer bedrijven bestempelen hun cultuur als vriendschappelijk, vertelt zij. Dan licht altijd direct een lampje op in haar hoofd, en denkt zij, hoe is het met de eerlijkheid. Veel mensen verwarren die met altijd aardig tegen elkaar zijn, maar dan is vriendschap vaak niet eerlijk. ,,Als je elkaar niet kunt confronteren en scherpe feedback geven, of elkaar niet meer op foutjes kunt aanspreken, dus als de eerlijkheid verdwijnt, schiet zo’n vriendschap al snel de andere kant op.”

Slogans tegen de muur

De naam Nonons reflecteert precies waarvoor het coaching- en opleidinginstituut voor staat. ,,Wij zijn van de nonsens.” Zo’n slogan kun je tegen de muur hangen, maar dat werkt volgens haar niet. ,,Die zien je medewerkers na verloop van tijd niet meer, zoals mensen die regelmatig bij mij thuiskomen een schilderij niet meer zien.”

Waarin zij meer gelooft: omschrijf welk gedrag bij je waarde, purpose of merkbelofte hoort. Om misverstanden te voorkomen en ervoor te zorgen dat die van iedereen wordt in plaats van dat ze door de directie zijn verzonnen of tegen de muur gespijkerd. ,,Ik hoor medewerkers en managers van bedrijven waar wij trainen wel eens zeggen, die ene waarde, ik snap hem niet of hij is gewoon niet waar. We zeggen mensengericht, maar niemand mag zichzelf ontwikkelen. Het is wel belangrijk dat je belofte of je waarde geen wassen neus is.”

Iedereen regie, luidt de missie van het bedrijf. Ze leren de coaches die ze opleiden hoe ze zelf regie kunnen nemen en hoe ze anderen daarbij kunnen helpen. Net zoals de managers die ze trainen. Maar dat geldt voor al hun medewerkers: behoud de regie over je leven. Het maakt van Nonons is goed voorbeeld van een bedrijf dat intern waarmaakt wat het naar buiten roept. Van der Vlies: ,,Ik krijg een error in mijn hoofd als een bedrijf iets pretendeert te zijn wat het niet is. Dat vind ik net zo wonderlijk als een mens dat zou doen.”

Functionele kwetsbaarheid

Bij Nonons komen veel managers en leiders over de vloer. Voor een training of coachprogramma. Van der Vlies ziet veel van hen worstelen met het benoemen van hun gevoelens, en tonen van kwetsbaarheid. “Ze zeggen, dat hoort toch niet op de vloer. Ik ben een manager, dus ik moet het altijd zeker weten en zelf goed doen.”

Natuurlijk heeft een bedrijf, team of afdeling een leider nodig die stevig in zijn schoenen staat, beaamt zij. Maar dat betekent niet dat hij het altijd goed doet of zeker weet. “Het is juist lekker iemand te hebben die zegt, ik weet het meestal, maar nu even niet.” Dat is heel iets anders dan een leider die ineens huilend kopje onder gaat. Er bestaat meer tussen sterk en zwak. Zij noemt het functionele kwetsbaarheid. ,,Als jij je kwetsbaarheid toont en laat zien, hé, ik weet het niet altijd, ja, dan voelen je medewerkers ook dat ze het niet altijd hoeven te weten. Je toont je zo bovendien een veel ronder mens. Als leider heb je een enorme voorbeeldfunctie. Je krijgt de cultuur die jij kweekt.”

'Durf meer ownership te geven'

Leiders moeten ook durven meer ownership te geven. Aan hun medewerkers. Van der Vlies: ,,Als je zegt, ik weet het even niet, moeten die wel meedenken over een vraag. Je wakkert daarmee die urgentie om zelf hard na te denken sneller aan dan wanneer je zegt, ik weet wat we gaan doen, we gaan naar rechts. Dan hoeven je medewerkers slechts te volgen.” Leer mensen eigen keuzes te maken, inderdaad, zelf de regie te nemen. ,,Vanuit coachend perspectief is het zelfs slim af en toe te doen alsof je het echt even niet meer weet. Het zorgt voor mensen die echt groeien en het zelf gaan doen.”

Secret sauce

Eerlijkheid vindt zij enorm belangrijk. O ja, zij vindt het soms bar moeilijk eerlijk te zijn. Als zij alle moeilijke gesprekken uit de weg kon gaan, nou, dat zou zij het liefste doen. Maar eerlijkheid verdiept je relatie met je medewerkers en zorgt voor een veiliger cultuur. Niet eerlijkheid, maar liefdevolle eerlijkheid omschrijft zij als de secret sauce van elke liefdevolle organisatie. Het is niet zo dat je als leider maar alles tegen iedereen moet zeggen. ‘Ik vind je overhemd lelijk’. Of: ‘Wat zie je er slecht uit vandaag’. Dat soort opmerkingen dien -hoe waar misschien ook- geen enkel doel.

,,Als er iets tussen jou en iemand anders heeft plaatsgevonden, dat je hebt ervaren als vervelend, ja, daar moet echt wat van zeggen. Dan gaat het over gedrag. Eerlijk is de basis voor een veilige cultuur.”

Soft skills zijn de nieuwe hard skills

Soft skills zijn de nieuwe hard skills, sterker, zonder die ‘zachte vaardigheden’ kom je er als leider niet meer. Vooral jongeren verwachten van een leider dat ze worden gezien, begrepen en gewaardeerd. Maar eigenlijk wil elke medewerker dat. ,,Een manager die ziet hoe hard je werkt, hoe hard jij je best doet, hoeveel tijd en effort je ergens in hebt gestoken. Wanneer iemand dat ziet en waardeert, kun je best tegen feedback en gerust een extra project aan. Als je alleen en altijd te horen krijgt wat er fout is of wat er beter kan, of dat je twee keer zoveel resultaat moet halen, nee, dan kom je als medewerkers echt niet vrolijk thuis en houdt het op een gegeven moment op.”

'Leiders luisteren slecht'

Hoe zit het met die soft skills van managers en leiders? Nou, voor luisteren krijgen die van Van der Vlies allemaal een onvoldoende. ,,Het is ze niet geleerd.” Kwetsbaarheid tonen, vinden ze ook lastig. ,,Ze hebben het idee dat ze alles zelf weten. Ze zijn niet voor niks manager geworden, en ja, die houding maakt dat ze niet veel luisteren.” En dat is vervelend, want luisteren is misschien wel de belangrijkste soft skill die er bestaat. ,,Zolang je zelf praat, word je niks wijzer. Zodra je luistert, kan je iets nieuws leren of over anderen te weten komen.”

Zij geeft managers weinig vleiende cijfers als het gaat over liefdevol gedrag. Zij vraagt het vaak aan hen. Weten je beste mensen dat ze jouw beste mensen zijn. Dan zeggen ze, dat hoop ik wel ja. Haar reactie: ,,Dat mag je ze echt veel meer laten weten. Als je eerlijker en complimenteuzer bent, kan je veel meer van je liefde laten zien.”

Complimentjes geven, het kost niks. Maar levert heel veel op. Dat geldt ook voor haarzelf. ,,Als je al mijn teamleden zou bellen en vragen, geeft Nadia complimentjes, ik weet zeker dat ze zeggen, ja ze geeft complimentjes. Als je zou zeggen, mag het 20 tot 30 procent meer, dan denk ik dat ze allemaal ja zouden zeggen.”