Laatste update: 17 november 2021 15:37
V.l.n.r. Arnold Mars, Juri Hoedemakers, Jort Verhage, Bas van der Veldt. Foto: RIanne Temmermans, Video: Wouter Wieman.
Hetlijkt wel het begin van een sprookje. Precies een jaar geleden, op 12november 2020, won ik de eerste prijs met mijn scriptie aande RSM, Erasmus Universiteit Rotterdam. Mijn scriptie ging overde hofnar van vroeger en wat wij van hem kunnen leren in moderneorganisaties. Vervolgens heb ik op basis van deze prijswinnendescriptie in april van dit jaar eenartikel geschreven met twee wetenschappers van de ErasmusUniversiteit. Dat artikel kwam weer onder ogen van Bas van der Veldt,ceo van AFAS Software, die op basis van het artikel weer eencolumn schreef over het belang van de hofnar, een open klimaat endat hijzelf zonder tegenspraak een lul zou worden. En dan zit jeopeens met collega-hofnar Jort Verhage aan tafel met die ‘potentiëlelul’, die je vervolgens ook daadwerkelijk aan aanbod doet om bijAFAS de officiële functie van hofnar te bekleden. WTF!
Lees ook: Juri Hoedemakers: 'Ondernemers, benoem een hofnar'
Ikweet nog dat Bas zei: ,,Als ik het even op mijzelf betrek, hetgebrek aan tegengas brengt het risico met zich mee dat ik ga gelovenin mijn eigen sprookje. Terwijl de waarheid is dat ik gewoon heelveel mazzel heb. Als ik onvoldoende kritiek krijg, kan ik mezelf alsde held gaan zien. Dan word ik steeds onbesuisder en neem ikbeslissingen die voor mij wel kloppen, maar voor de rest niet. Enword ik – excuse my French – gewoon een lul." Jort en ik kondennatuurlijk alleen maar instemmend knikken.
Het is inderdaad gevaarlijk om alleen ja-knikkers om je heen te verzamelen
Dit is trouwens een goed moment om mijn collega-hofnar Jort teintroduceren. Kom er maar in: ,,Mijn naam is Jort Verhage, heb sinds juni mijngymnasiumdiploma op zak en ben nu fulltime ondernemer. Inmiddels hebik met mijn bedrijf De Hofnar al veel ervaring met het organiserenvan tegenspraak in boardrooms door jonge mensen om de tafel te zettenmet ceo’s, managementteams en besturen binnen bedrijven. Dietegenspraak en een andere manier van denken is essentieel om verderte komen. Het is ons doel om de hofnar terug te krijgen binnenbedrijven, overheden en onderwijsinstellingen. AFAS is daarbij eengeweldige eerste stap.”
Voor de broodnodige reflectie heb je kritische mensen om je heen nodig. Wat je nodig hebt, is een hofnar. De hofnar was eeuwenlang degene die het reflectieve vermogen van de koning vergrootte.
Ikzelfzou daar nog aan toe willen voegen dat ieder mens blinde vlekkenheeft en dat het inderdaad gevaarlijk is om alleen jaknikkers om jeheen te verzamelen. Want wie wijst jou dan op je fouten? Wie verteltjou de onverbloemde waarheid? Wie houdt jou een spiegel voor? Voor debroodnodige reflectie heb je kritische mensen om je heen nodig. Watje nodig hebt, is een hofnar. De hofnar was eeuwenlang degene die hetreflectieve vermogen van de koning vergrootte. En nu, voor het eerstsinds de Franse Revolutie, en dus 232 jaar na het verdwijnen van hetberoep hofnar krijgen wij de kans om het beroep in ere te herstellen.En dat bij zo’n prachtig bedrijf als AFAS. Dat is toch super gaaf!
Wat doet een hofnar nou eigenlijk?
Maarhoe begin je nu? Wat is het eerste wat je gaat doen? Wie was diehofnar nu precies en wat deed hij?DeDikke Van Dale houdt het lemma over de hofnar nogal beperkt:
hof·nar (de; m; meervoud: hofnarren)nar aan een hof, die de vorst door zijn geestigheden vermaken moest.
Inderdaad,vermaak was absoluut een onderdeel van zijn functiepakket. Maar dehofnar vervulde nóg wel vijftien andere functies aan het hof, zoalsraadgever, criticus, vertrouweling en bemiddelaar. En met die, en intotaal zestien functies hielp hij het reflectieve vermogen van dekoning en de hovelingen te vergroten. Voor eenieder die de diepte inwilt op dit gebied, dit is delink naar mijn scriptieen dit is de linknaar mijn boek: ‘Gezocht: Hofnar.’Dan blijft alleen de vraag over: hoe gaat dat dan in de praktijk?
Lees hier een eerdere blog van Juri Hoedemakers:Hoe ga jij om met kritiek? En wat heeft een outfit daar mee te maken?
Voor het eerstsinds de Franse Revolutie
Inhet verleden zijn er verspreid over de wereld wel soortgelijkepogingen gedaan om de hofnar (of het gedachtegoed van de hofnar) eencomeback te laten maken, maar dit is voor het eerste in 232 jaar dater echt twee mensen worden aangesteld op de daadwerkelijkefunctie-titel van hofnar binnen een bedrijf.
Hoede functie van hofnar er precies uit zal komen te zien werd toegelicht tijdens het AFAS Cultuurcafé op 12 november op het hoofdkantoor van AFAS in Leusden. Onze aanpak zal in ieder gevalbestaan uit drie grote stappen: Koninkrijkverkennen, Koninkrijk spiegelen en Koninkrijk versterken.Om terug te komen op de woorden van Bas van der Veldt, zal het erin essentie op neer komen dat de medewerkers van AFAS straks ookmogen zeggen dat ceo Bas of cfo Arnold Mars, mt-leden en/of collega’seen ‘lul’ zijn, als het maar bijdraagt om elkaar verder tehelpen. Wij gaan dus streven naar een open klimaat door iedereen eenbeetje hofnar te maken.
Onze aanpak zal in ieder geval bestaan uit drie grote stappen: Koninkrijk verkennen, Koninkrijk spiegelen en Koninkrijk versterken.
Gefundeerdeaanpak voor een hofnarrenhandboek
Vanafseptember ben ik begonnen als promovendus aan de ErasmusUniversiteit, alwaar ik zal promoveren op de hofnar en zal Jorts praktijkervaringen daarbij optekenen. Op deze manier pakken we dustheorie en praktijk tegelijk en werken we toe naar een open entransparante cultuur. Allemaal stap voor stap vastgelegd in eenlogboek; een soort hofnarren-handboek zoals je wilt.
Wateen kans!
UPDATE - Juri Hoedemakers was een van de studiogasten bij de Week van de Ondernemer. Hij vertelde in de radio-uitzending over zijn rol als hofnar, hieronder terug te luisteren.
