TV-programma’s maken steeds moeilijker door personeelstekort: ‘Te laat begonnen met talent’

De oorzaak van het personeelstekort is tweeledig: door corona zochten veel mensen een andere baan. Daarnaast is er ook veel meer werk door de opkomst van streamingsdiensten als Videoland, Viaplay, HBO, Netflix en Amazone Prime die alle nieuwe Nederlandse producties willen aanbieden.

In de televisiewereld is grote vraag naar camera- en geluidsmensen, eindredacteuren, editors en productieleiders. Veel producenten zijn begonnen met het zelf opleiden van mensen. Dit gaat niet snel genoeg om op korte termijn het tekort op te lossen. Het leidt tot meer werk en langere werkdagen voor huidige technici, merkt ook freelance geluidsman Rick Verbraak. Hij werkt mee aan programma’s als Married at first sight, Overtreders en Je huis op orde.

,,Soms wordt het schema van een heel team omgegooid voor één geluidsman, die eerste een andere klus moet afmaken. Een deel van de oplossing voor het personeelstekort afgelopen jaar wordt geboden door onze zuiderburen. Maar alsnog staan wij maandenlang achter elkaar te knallen.”

Facilitair bedrijf moest BNNVara afwijzen

Facilitair mediabedrijf EMG heeft vijfhonderd medewerkers in dienst, maar heeft volgens directeur René Delwel genoeg werk voor honderd man extra. ,,Maar die honderd man zijn er gewoon niet. En als die er wel zouden zijn, hebben we niet de tijd om die op te leiden.” EMG levert facilitaire diensten voor onder andere Beste zangers en Expeditie Robinson. Steeds vaker moet Delwel nee zeggen tegen grote tv-producties vanwege de personeelskrapte. ,,Het komt zelfs voor dat we producenten doorverwijzen naar onze concurrent. Dat was tot voor kort onbestaanbaar.”

Ook facilitair bedrijf Hoens Creative moest onlangs een project van BNNVara afwijzen. ,,We kunnen tot en met oktober nagenoeg geen mensen leveren. Veel buitenlandse steamingsplatforms leggen grote projecten neer, ook in Nederland. Ze slokken de helft van het personeel op,” zegt directeur Ian van den Hoek. Zijn bedrijf is bekend van programma’s als Een huis vol (KRO-NCRV), Kamp Van Koningsbrugge (AvroTros) en Holland’s next topmodel (RTL).

Televisie is niet zaligmakend meer

De komende maanden zeggen de tv-producenten nog niet in problemen te komen - de meeste najaarsprogramma’s zijn al gemaakt - maar betrokkenen erkennen dat de zorgen voor volgend jaar toenemen, zowel kwantitatief als kwalitatief. ,,Het is heel simpel: als je meer tijd hebt, wordt het altijd beter. Onze branche is helaas te laat begonnen met het aantrekken van talenten,” zegt Georgette Schlick, directeur van Fremantle (waar producent Blue Circle onder valt). Geluidsman Verbraak: ,,Naast de mensen die het vak hebben verlaten, is de aanwas van jonge nieuwe krachten beperkt.”

Marc Dik van producent Skyhigh TV (De slimste mens, Over mijn lijk) stelt dat ‘het aantal goede makers niet automatisch is meegegroeid met de toename van het werk’. ,,Vooral goede eindredacteuren zijn schaars geworden. Televisie maken is een ambacht. Zenders en stations willen sterrenteams voor de productie van programma’s, maar zeker als iets op korte termijn gemaakt moet worden kan dat lastig zijn. Veel jongeren werken liever freelance. Of ze gaan bijvoorbeeld reizen, soms wel voor een halfjaar, want ze weten dat er daarna toch wel werk voor hen is.”

Cameraman Jaap Hilhorst (Crossroad, Jachtseizoen, Ex on the beach) heeft het ‘loeidruk’. ,,Ik zit tot februari vol. Het is het vele werk door de komst van streamers, maar aan de andere kant staan de jongeren ook niet massaal te springen om geluid- of camerawerk te doen. Televisie is niet zaligmakend meer. Overigens is dit niet alleen een probleem van technici, er is ook veel vraag naar goede editors, eindredacteuren en producers.” Hij benoemt ook een voordeel: ,,De prijzen lagen een tijd stil, maar schieten nu omhoog.”

Producenten leiden zelf nieuw personeel op

Ook Peter Lubbers, ceo van Banijay Benelux, erkent het personeelstekort. ,,Er is een veel grotere vraag naar content. Termijnen worden aangepast en sommige projecten lopen vertraging op. Maar het maakt je als werkgever ook scherper. Programma’s zijn zo goed als de makers. Als verlies van kwaliteit dreigt, dan zeggen wij nee tegen een project. Tegelijk leiden we zelf mensen op. We investeren meer in jong talent”, aldus Lubbers die wijst op de TV Academy, een opleiding voor televisiemakers. Daarin werkt Banijay Benelux samen met Fremantle, ITV Studios en Talpa. ,,Jaarlijks worden daar 50 tot 75 mensen opgeleid met trainingen en colleges. Het kan ook een stimulerende tijd zijn.”

Ook Skyhigh TV is begonnen met eigen kweek. Dik: ,,Wij zijn begonnen om zelf op te leiden. Dan doen we nu met twee editors. Dan hoeven we niet altijd afhankelijk te zijn van externe mensen en daarnaast scouten we vroegtijdig talentvolle makers en proberen die aan ons te binden.”