Moe en amper inspiratie: zo motiveer je jezelf het beste op de werkvloer

Iedereen heeft er weleens eentje: een dag dat er niets uit de handen wil komen. Moedeloos wacht je tot de inspiratie eindelijk toeslaat, maar het wil gewoon niet. Met een beetje pech heb je zo’n dag ook nog als je volgende deadline morgen al is en je nog niets af hebt, zo valt er te lezen in het AD. En wat doe je als de dagen zich aaneenrijgen tot ongemotiveerde weken?

Doorzettingsvermogen

Ayelet Fishbach, hoogleraar Gedragswetenschappen en Marketing aan The University of Chicago’s Booth School of Business, is expert op het gebied van wat mensen motiveert. ,,Tot op zekere hoogte is motivatie iets persoonlijks. Iets waardoor jij als een speer gaat zou voor mij bijvoorbeeld geen verschil kunnen maken. Bovendien hebben sommige mensen nu eenmaal meer doorzettingsvermogen dan anderen’’, verklaart ze aan Harvard Business Review. ,,Maar na twintig jaar onderzoek naar menselijke motivatie hebben mijn team en ik verschillende tactieken gevonden die effect hebben op het merendeel van de mensen.’’ Dit zijn Fishbachs vier tips:

1. Stel doelen, geen taken

Voor het belang van het stellen van doelen is meer dan genoeg wetenschappelijk bewijs, aldus Fishbach. ,,Onderzoek toont bijvoorbeeld aan dat verkopers die doelen stellen meer deals sluiten, en dat mensen die zich erop toeleggen elke dag te bewegen, een grotere kans hebben hun fitheid te verbeteren. Abstracte ambities - zoals ‘je best doen’ - zijn meestal veel minder effectief dan jezelf een concreet doel stellen, zoals tien nieuwe klanten per maand willen strikken of iedere dag 10.000 stappen willen lopen. De algemene regel hier is dat ieder doel dat je jezelf voor ogen stelt of waar je mee akkoord gaat iets specifieks betreft.’’

Doelen die voortkomen uit een intrinsieke motivatie werken daarbij het best. Hoe zorg je dat je motivatie intrinsiek is? Richt je op delen van je werk die je plezier geven, zegt Fishbach. ,,Neem bijvoorbeeld goede voornemens. Wij kwamen erachter dat mensen die begin januari voornemens maakten die plezierig waren - een yogales nemen of zaterdags de telefoon uitzetten - een grotere kans hadden dat zij die in maart nog nastreefden, dan mensen die minder plezierige doelen hadden gesteld. Niet meegerekend het overduidelijke feit dat ieder streven dat je rond Nieuwjaarsdag bedenkt moeilijk te behalen is: als het niet lastig zou zijn, zou je er geen goed voornemen voor nodig hebben.’’

Helaas vinden we niet allemaal werk waar we verzot op zijn. Ook dan zit volgens Fishbach de truc in focussen op elementen van het werk waar je plezier aan beleeft. Verveling kun je tegengaan door saaie activiteiten te combineren met zaken die wel leuk zijn. Spit je overvolle inbox door terwijl je favoriete muziek aanstaat en probeer vervelende klusjes samen met je favoriete collega te doen.

2. Vind een effectieve manier om jezelf te belonen

Sommige taken of zelfs hele delen van je carrière kunnen enorm zwaar of geestdodend zijn. Dan kan het helpen om een externe motivator in het leven te roepen die je op de korte termijn verder helpt. ,,Je kan jezelf een vakantie beloven voor het afronden van dat ene project of een cadeautje voor jezelf kopen.’’ Je moet hierbij wel het juiste weten te belonen. ,,Het gaat mis als je jezelf gaat belonen voor het aantal afgeronde taken of de snelheid waarmee je ze hebt gedaan en niet meer op de kwaliteit van je werk let. Een accountant die snel door haar audits heen racet, vergroot de kans dat ze fouten maakt. Een verkoper die alleen denkt aan de maximale omzet, zal te maken krijgen met ontevreden klanten.’’

De ene externe motivator is wel effectiever dan de ander. Zo hebben onderzoekers ontdekt dat mensen bereid zijn harder te werken voor de kans op een onzekere beloning (50 procent kans op een beloning van 50 dollar of van 150 dollar) dan voor een zekere beloning (100 procent kans op een beloning van 100 dollar). ,,Je kan een spelelement in een taak inbrengen door twee enveloppen bij je werkplek te bewaren - een met een grotere beloning dan de andere - en er willekeurig eentje kiezen als de taak is afgerond.’’

Veel mensen kunnen daarnaast heel slecht tegen hun verlies. Soms een niet zo fijne eigenschap, maar wel een hele sterke externe motivator. Mensen vermijden zelfs liever een verlies dan dat ze precies hetzelfde winnen, zoals bleek uit een studie van de universiteit van Pennsylvania uit 2016. ,,Onderzoekers vroegen mensen 7.000 stappen per dag te lopen. Sommige proefpersonen kregen 1,40 dollar voor iedere dag waarop ze hun doel bereikten, andere proefpersonen zouden juist 1,40 dollar verliezen op een dag waarop ze faalden. De tweede groep behaalde het doel 50 procent vaker.’’

Onze afkeer van verliezen als stok achter de deur gebruiken? Beloof dat je, als je je doel voor de dag niet haalt, je direct na je werk een nog vervelender huishoudelijk klusje moet doen of een bepaald bedrag in een boetepotje moet stoppen.

3. Blijf volhouden

Vaak beginnen we vol goede moed aan een nieuwe taak, maar dan..? ,,Als mensen naar een doel toewerken, zitten ze eerst barstensvol motivatie, maar zakken ze in het midden van het traject in.’’ Dat blijkt bijvoorbeeld uit een experiment met proefpersonen die een reeks papieren vormpjes moesten knippen. Middenin het project waren de vormpjes steevast veel minder netjes dan aan het begin en aan het eind van het project.

Zorg daarom voor korte middenstukken in je projecten. ,,Als je je doel opbreekt in kleinere subdoelen - bijvoorbeeld in wekelijkse verkoopcijfers in plaats van die per kwartaal - heb je minder tijd om in motivatie in te zakken.’’

Fishbach stelt daarnaast enkele denktrucjes voor om een inzakkertje te voorkomen. Kijk ten eerste eens anders naar de vooruitgang die je hebt geboekt. Bedenk je dat het project waar je nu aan werkt, zijn voorbereidingen verder in het verleden vond. En dat je veel langer bezig bent dan je denkt. Dan is het einde relatief gezien een stuk dichterbij.

Daarnaast kun je, als je het middenpunt van je project hebt bereikt, je proberen te richten op wat je nog moet doen om het einde te halen. Dit werkt bijvoorbeeld goed bij een repetitieve taak als uitnodigingen schrijven. ‘Nog maar zes kaarten schrijven tot ik klaar ben’, motiveert beter dan ‘Ik heb er nu 34 van de 40 geschreven.’

4. Vertrouw op anderen

Mensen zijn sociale wezens, en daar kan je gebruik van maken. ,,We kijken constant om ons heen om te zien wat anderen doen, en hun acties beïnvloeden de onze. Als we alleen maar naast een goed presterende collega zitten kan dat ons werktempo al verhogen.’’

Als het op motivatie aankomt spelen echter meer factoren een rol. ,,Als we zien dat een collega door een taak sjeest die ons moeilijk afgaat, dan reageren we op een van twee manieren: óf we raken geïnspireerd en gaan ook doen wat zij doen, of we verliezen onze motivatie gebaseerd op de aanname dat we de taak wel aan de collega over kunnen laten.’’ Dat is niet zo lui als het misschien lijkt. ,,Als soort heeft de mens geëxcelleerd door individuen hun eigen specialisatie te laten hebben en het beste te maken van ieders eigen kwaliteiten.’’

Maar op het werk bevinden we ons jammer genoeg niet altijd in een positie om te kunnen delegeren. We kunnen echter wel die sociale invloed in ons voordeel gebruiken. ,,Kijk nooit op passieve wijze naar ambitieuze, efficiënte en succesvolle collega’s: er is een te groot risico dat dit demotiverend is.’’ Praat in plaats daarvan met hen over wat ze hopen te bereiken met al dat harde werk en hoe jij dat aan zou moeten pakken. ,,Luisteren naar wat je rolmodellen zeggen over hun doelen kan je helpen extra inspiratie te vinden en zelf hoger in te zetten.’’

Iemand advies geven is daarnaast ook goed voor onze motivatie. Dat vergroot namelijk ons zelfvertrouwen, wat ons weer aanzet tot actie. ,,In een recent onderzoek zag ik dat mensen die worstelden met het behalen van een doel, zoals het krijgen van een baan, ervan uitgaan dat zij tips nodig hadden van een expert om te slagen. Maar eigenlijk waren zij beter af als zij hun kijk hierop deelden met anderen die in hetzelfde schuitje zaten. Terwijl ze met hen praatten, kwamen ze tot concrete plannen van aanpak die ze zelf ook konden volgen. Dat zorgde voor meer motivatie en succes.’’

Tot slot kun je de positieve sociale invloed van anderen gebruiken door in te zien dat je waarschijnlijk niet de grootste motivatie zal halen bij de experts. Je zal meer gemotiveerd raken door mensen die je uiteindelijke, grotere doel met je delen: je familie, vrienden of mentor. Slagen en hen daarmee trots maken biedt een krachtige intrinsieke motivatie.