Het plan is sociaal omdat het in de eerste plaats over mensen gaat en het is innovatief want Zwiers en Van Doorn zien kansen in de sterk veranderende arbeidsmarkt. In en rond de zeehaven moet de Havenstrategie Moerdijk 2030 versneld groeikansen creëren, waar ook andere lokale en regionale kernen in meegaan. De gemeente zet daarbij in op een balans tussen People, Planet en Profit (PPP). Het sociale innovatieplan gaat vooral over de P van People: hoe laat je 'elke Moerdijker' aan de groei bijdragen en er van mee profiteren? Nog meer werkgelegenheid in een gemeente die meer werk dan werknemers heeft?
Werkgelegenheidsgemeente
Zwiers waarschuwt met grote ogen als uitroeptekens: ,,Ja, we zijn een werkgelegenheidsgemeente. De belangrijke vraag is wat voor werkgelegenheid. En die vraag is urgent. Het werk verandert snel. Zo snel dat je het kunt vergelijken met de industriële revolutie. Ondernemers hebben straks personeel met andere kennis en vaardigheden nodig. Terwijl de levensverwachting toeneemt en we mensen langer van passende arbeid willen voorzien. Onze ondernemers zullen nu aan de bak moeten om straks aan goed personeel te komen. Het gaat om de balans tussen vraag en aanbod en die vergt innovatief denken."
Zoals er nu in de krant staat dat een tekort aan vrachtwagenchauffeurs de economie schaadt, zo heb je straks voldoende mensen nodig om bijvoorbeeld robots te bedienen. Van Doorn, in de stoel naast Zwiers, veert op: ,,Mensen zullen in toenemende mate dingen moeten gaan doen waar ze niet voor werden opgeleid. Omdat het werk sindsdien blijft veranderen. Er worden andere competenties gevraagd: 21st century skills. Kunnen samenwerken, verbinden en uitleggen, creativiteit." ,,Kennis wordt steeds minder belangrijk", lacht Zwiers. Voor adequate rechtspraak of de juiste diagnose hebben we straks kunstmatige intelligentie. Voor in- en ompakwerk helpt dat niet. Dan is het in en om de haven alle hens aan dek, weet Zwiers: ,,Handwerk blijft bestaan. Voor logistieke bedrijven ontstaan serieuze zorgen. Zie de zorg: kleine fricties tussen vraag en aanbod zorgen al snel voor grote problemen."
Oplossen
Van Doorn: ,,Veel ondernemers denken misschien dat ze dit alleen moeten oplossen. Dat is niet zo. We moeten dit samen oplossen. Overheid, bedrijfsleven en kennisorganisaties. Daarom ook hebben we het accountteam van de gemeente versterkt. Zodat ondernemers snel de juiste service krijgen."
Werkfit
Zwiers ziet in de groeipijn juist ook kansen. Want het groeiperspectief biedt ondernemers de ruimte anders naar de arbeidsmarkt te kijken. In het bijzonder naar werkzoekenden met de zogenaamde grote afstand tot de arbeidsmarkt. Een vergelijking: wat doe je als voetbaltrainer als je nog tien fitte basisspelers hebt en op de bank een speler op 80 procent van zijn kunnen? ,,Precies. Van de mensen in Moerdijk die in de bijstand zitten is 4 tot 5 procent moeilijk bemiddelbaar. Het gaat om mensen die enige hulp nodig hebben. Die jarenlang niet hebben gewerkt. Qua dag- en nachtritme en op tijd komen wellicht niet meer 'werkfit' zijn. En ja: om wedstrijdfit te worden, moet je nu eenmaal wedstrijden spelen. Dan zijn er ook mensen die in de bijstand gesukkeld zijn, mensen die voor de participatiewet in de Wajong zaten en mensen die wegens een arbeidsbeperking beschut werk deden. Allemaal mensen die we zoveel mogelijk willen laten meedoen. Loonvormende arbeid als het kan, een andere goede dagbesteding als dat niet kan. Dan is dat de hoogst haalbare vitaliteit."
Creativiteit
Zwiers, al vier jaar voorzitter van Werkplein Hart van West-Brabant, waarin zes gemeenten gezamenlijk werkzoekenden ondersteunen, ging in gesprek met onder meer Leerwerkbedrijf WVS en uitzendreus Randstad. Om te brainstormen over innovatie in de matching tussen vraag en aanbod. De gesprekken gingen vooral over mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zoals Rob Pasman, die Zwiers zelf leerde kennen op een banenmarkt. Dat raakte de wethouder. Met veel kleinere ogen: ,,Dan voel je hoe onmogelijk zijn situatie is. Door een arbeidsbeperking waar hij niets aan kan doen. Ik gunde hem zo een nieuwe kans. Dan wil ik niet alleen als wethouder een bijdrage leveren aan de vitaler Moerdijk. Dan wil ik ook als persoon met al mijn creativiteit hem een nieuwe kans kunnen geven. En met hem vele anderen."
Sociale innovatie
De oplossing kwam er: publiek-private samen- werking tussen Werkplein, Randstad en Leerwerkbedrijf WVS. Innovatieve afspraken, die getuigen van politiek lef en sociaal ondernemerschap, waarin werkgevers hún afstand tot de arbeidsmarkt durven te verkleinen. Randstad gunt de werknemer bij aanvang al de rust en zekerheid van een dienstverband, WVS helpt hen weer werkvaardigheden te ontwikkelen en een werkgever, zoals DSV zorgt voor tijd en ruimte om werkfit te worden en zich te ontwikkelen. Om ook in de snel naderende toekomst passend werk te kunnen blijven doen. De gemeente zelf levert met de banenafspraak een overtuigde bijdrage aan een vitaler Moerdijk, benadrukken Van Doorn en Zwiers: ,,De vitaliteit van Moerdijk begint bij onze ondernemers en ook hier, bij de gemeente als inclusieve werkgever. Onze ambitie is 7 tot 10 mensen uit de bijstand, Wajong en sociale werkvoorziening een werkplek te bieden waarin ze geen hinder ondervinden van een arbeidsbeperking en wel de tijd en ruimte krijgen om met hun kwaliteiten een bijdrage te leveren."
Rob Pasman: 'Ik krijg alle tijd'
Rob Pasman weet weer wat de week hem brengt. De komende twee jaar in ieder geval vier dagen per week een kans op de gemeentewerf, werklocatie Klundert. ,,Ja, hartstikke fijn! De proeftijd is voorbij en ik krijg alle tijd om alles een beetje te leren begrijpen. De wekker om half zeven was wel even wennen na een jaar thuis zitten." Het was een jaar vol afwijzingen voor de geboren Bredanaar. ,,Soms krijg je niet eens een reactie, soms waren ze eerlijk. Punt is dat ik alleen zittend werk kan doen en nieuwe dingen langzaam onder de knie krijg. Een logistiek bedrijf gaf eerlijk aan dat ze mijn werktempo een risico vonden." Aan zijn opleiding ligt het niet. Na het vmbo rondde Pasman met succes mbo, secretarieel medewerker, af. Hij was 23 en klaar voor de arbeidsmarkt. Maar de arbeidsmarkt, in crisistijd, niet voor Rob. ,,In de vijf jaar sindsdien heb ik ruim twee jaar gewerkt bij Foodscore in Oosterhout. Ik was data entry medewerker, met veel plezier. Tot ze failliet gingen. Zat ik weer thuis, alleen. Gelukkig heb ik steun aan het thuisfront, van mijn moeders kant. Die vragen altijd wel hoe het gaat." Weer die gang naar het UWV. ,,Ik wilde aanpakken wat ik kon en had een eigen, vaste begeleidster. Belangrijk, want soms weet je niet meer waar je het zoeken moet. Zo kwam ik op de banenmarkt in Zevenbergen terecht en raakte aan de praat met Thomas Zwiers. Precies, de wethouder. Als zo iemand mee wil denken, dan is dat een extra kans. Hij zou contact houden en zijn netwerk inzetten." Zwiers was ondertussen de samenwerking vanuit het banenafspraakplan aan het vormgeven en hield inderdaad contact. ,,Begin maart werd het concreet. Een kans op de gemeentewerf in Klundert.. Wat voor functie maakte mij niet uit."
