Fiscaalvriendelijk voor het pensioen sparen: zo pak je dat aan

Mensen die niet automatisch pensioen opbouwen doen soms niks om voor een aanvullend inkomen op hun AOW te zorgen. ,,De meesten weten niet zo goed wat ze moeten doen om een pensioenpotje op te bouwen, schuiven het daarom vooruit en denken er niet te veel over na’’, zegt hoogleraar economie Marieke Knoef in gesprek met PZC.

,,Iedereen wil pensioen opbouwen, maar mensen vinden het moeilijk om er nu offers voor te brengen. De grootste horde die je moet nemen, is je daaraan te committeren en het te gaan doen. Als je al iets ouder bent, zeg tegen de 50, zijn er nog genoeg mogelijkheden om wat op te bouwen, maar is het echt wel tijd voor actie.’’

1. Hoeveel heb je nodig?

,,Ik raad iedereen aan om eerst in kaart te brengen wat je straks, als je met pensioen gaat, krijgt en wat je nodig hebt’’, zegt Knoef. ,,Dat overzicht neemt de ergste stress al weg, want bijna de helft van de mensen maakt zich zorgen over z’n pensioen. Iedereen krijgt in elk geval AOW. Sommige mensen hebben nog spaargeld of aanvullend pensioen gespaard. Op mijnpensioenoverzicht.nl kun je zien wat je al hebt opgebouwd. Als je een partner hebt, kun je ook zien wat je samen krijgt."

,,Kijk vervolgens naar je behoefte. Mensen willen dezelfde levensstandaard houden, maar daar heb je niet de hele tijd hetzelfde inkomen voor nodig. Meestal zijn er geen thuiswonende kinderen meer. En als de hypotheek al lager of afgelost is, zijn de woonlasten laag.’’

2. Wat kun je het beste doen om een potje op te bouwen?

Knoef: ,,Dat kan op verschillende manieren, namelijk door te sparen, te beleggen of de hypotheek af te lossen. Als je voor je pensioen spaart, kan dat fiscaalvriendelijk. Je mag een bepaald bedrag van je brutoloon belastingvrij sparen als je het vastzet in een pensioenproduct. Nadeel is dat je het niet zomaar kunt opnemen. Dat kan lastig zijn voor zelfstandigen die in mindere tijden misschien wat spaargeld willen opnemen."

,,Het aflossen van je hypotheek is ook een manier om te sparen voor je pensioen. Ook dan kun je niet makkelijk bij het geld komen, maar kun je het ook niet uitgeven aan iets verleidelijks. Beleggen is ook een optie. Of je dat wil, hangt af van je risicobereidheid. Het risico is groter, maar het rendement op lange termijn ook.’’

Hans Oudshoorn, beleggerstrainer bij SaxoAcademy, ziet beleggen als een goede manier om pensioen op te bouwen. ,,Dat kan ook als je pas laat begint met het opbouwen van pensioen. Je hebt alleen wat minder tijd om vermogen op te bouwen. Daarom zul je iets voorzichtiger moeten zijn. Hoe langer de termijn die je hebt voordat je geld moet opnemen, hoe risicovoller je kunt investeren. Dan hoef je namelijk niks op te nemen tijdens een beursdaling. Daarom is het slim om te beleggen in bedrijven die financieel gezond zijn en ook in mindere tijden tegen een stootje kunnen. Het is verstandig om beleggingen zo veel mogelijk te spreiden. Dat kan je zelf uitzoeken, maar het kan ook met een beleggingsfonds of met ETF’s, die de koers van een beurs, bijvoorbeeld de AEX, volgen.’’

3. Hoe kun je sparen als je al moeilijk rondkomt?

,,Als je elke maand een klein bedrag op een slimme manier investeert in aandelen, kun je met weinig geld toch iets opbouwen’’, zegt Oudshoorn. ,,Het is dan verstandig om te beleggen in bedrijven die dividend (winst, red.) uitkeren. Door het dividend te herbeleggen, groeit je geld sneller en kan je met een kleine investering toch iets opbouwen.’’

Knoef raadt mensen die weinig kunnen sparen aan om eventueel langer door te werken. ,,Het zal niet voor iedereen een optie zijn, maar voor sommigen is langer doorwerken om nog wat geld te verdienen naast de AOW een optie.’’

4. Kun je het ook verkeerd doen?

Je moet wel een drempel over, want veel mensen zijn bang het niet goed aan te pakken, weet Knoef. ,,Er zijn best veel mogelijkheden en iedereen wil het zo goed mogelijk doen en geen spijt krijgen van een foute keuze. Als gevolg daarvan doen ze dan maar niks. Maar dat is natuurlijk niet slim. Ga op zoek naar de beste optie en maak op een gegeven moment gewoon een keuze.’’

Oudshoorn ziet vaak dat mensen bij een beursdaling snel hun aandelen verkopen en zo kwijtraken wat ze hebben opgebouwd. ,,Door te spreiden en elke maand voor een vast bedrag aan aandelen te kopen, hebben beleggers minder last van angst en paniek. Als je elke maand een vast bedrag investeert, koop je meer aandelen als de beurs laag is en minder als de beurs hoog is. Daardoor kun je ook beleggen als de koersen dalen. Je maakt dan altijd rendement omdat je doorgaat met kopen in mindere beurstijden.’’

5. Hoeveel risico kun je nemen?

,,Mensen hebben verliesaversie’’, weet Knoef. ,,Als ze geld verliezen komt dat harder aan dan de blijdschap van winst. Daarom willen mensen liever geen risico nemen. Terwijl op lange termijn het verwachte rendement beter is als je iets van risico neemt. Hoeveel risico je kunt en wilt nemen, is afhankelijk van je spaargeld en inkomen en van je risico- bereidheid. Op lange termijn heb je met beleggen waarschijnlijk meer rendement. Maar je moet daarnaast wel een buffer hebben, zodat je niet in de problemen komt als de wasmachine kapotgaat en de koers net laag is.’’

Het rendement is hoger als je meer risico neemt bij het beleggen, maar de kans op verlies ook. Oudshoorn: ,,Hoe dichter je bij de finish bent, hoe minder risico je moet nemen. Je kunt er ook voor kiezen om in obligaties, bewijs van een lening aan overheid of bedrijf, te beleggen. Die leveren minder op, maar nog altijd meer dan een spaarrekening, op dit moment zo’n twee procent. En ze zijn heel veilig."

,,Beleggen in crypto zou ik zeker niet doen om pensioen op te bouwen. De koers fluctueert heel sterk. Dat biedt mogelijkheden bij een koersstijging, maar kent ook veel risico. Je kan veel geld kwijtraken.’’