Demissionair minister Van Hijum blijft zich inzetten voor zzp’ers: ‘We zijn verslaafd aan arbeidsmigranten’

Eddy van Hijum begaf zich gistermiddag in de hol van de leeuw. De politicus van Nieuw Sociaal Contract (NSC) en demissionair minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid sprak in het Haagse Nieuwspoort arbeidsmarktspecialisten uit alle geledingen toe om daarna met hen in discussie te gaan. De bijeenkomt was al een keer verzet – vanwege een spoeddebat over pensioenen - en eigenlijk was het moment ook niet ‘je van het’.

Voordat Van Hijum kon beginnen moest hij eerst in de wandelgangen van perscentrum Nieuwspoort de (landelijke) media te woord staan om zijn mogelijk lijsttrekkerschap voor NSC toe te lichten. Het weerhield hem er niet van om daarna blijmoedig en ontspannen het werk van de afgelopen elf maanden toe te lichten: ‘Een soort tour d’horizon.’

Lees ook: VZN hoopt met zzp-wet van Kamer op einde voor VBAR: ‘Die is er niet voor de zzp’er’

‘Kabinet-Schoof was geen productieve samenwerking’

Van Hijum herhaalde gistermiddag te balen dat het kabinet-Schoof op 3 juni was gevallen. „Het was geen productieve samenwerking. Er ging veel op aan ruzie. Het voelt nu wel als een bevrijding. In de elf maanden is er door mij veel in de steigers gezet en ik ga door om er zoveel mogelijk van te maken. Ik hoop dat de Tweede Kamer mij die ruimte gaat geven. In wisselende politieke samenstellingen kunnen we dan wetten tot een eind brengen”, zei hij in een kort gesprek met De Ondernemer.

Hij kreeg daar enkele uren eerder steun voor van zijn collega Eelco Heinen (VVD). De demissionaire minister van Financiën wees de Tweede Kamer op de gevolgen als de arbeidsplannen controversieel worden verklaard: het mislopen van zeker zeshonderd miljoen euro uit het Europese coronafonds.

Het arbeidsmarktdossier sleept zich al decennia voort. In het Hoofdlijnenakkoord met de titel Hoop, Lef en Trots van het kabinet-Schoof werd summier de arbeidsmarkt ingevuld, en niet een allesomvattende aanpak waar oud-topambtenaar Hans Borstlap een paar jaar eerder in zijn advies op had aangedrongen. Als een grote roze olifant stond Borstlap in de Nieuwspoortzaal. „We zijn wel degelijk met de adviezen uit de Commissie Borstlap (Commissie Regulering van Werk, red.) aan de slag gegaan”, was het verweer van Van Hijum. „We zijn bezig flex minder flex en vast minder vast te maken. Midden mei hebben we daartoe het wetsvoorstel Meer zekerheid flexwerkers naar de Tweede Kamer gestuurd. Het aangepaste wetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR), we zijn al een heel eind, gaat binnenkort ook naar de Tweede Kamer.”

Lees ook: VVD’er Aartsen over initiatiefwet schijnzelfstandigheid: ‘Zzp’ers steunen deze wet’

De Zelfstandigenwet van Thierry Aartsen

Als een duiveltje uit een doosje kwam Kamerlid Thierry Aartsen (VVD) enkele weken geleden met een eigen wetsvoorstel, inmiddels de Zelfstandigenwet genoemd, om de zzp’er beter te beschermen. In de aangepaste VBAR is na een uitspraak van de Hoge Raad opgenomen dat externe ondernemerschap één van de omstandigheden is die wordt meegewogen in de beoordeling van de arbeidsrelatie. Aartsen, geen Kamerlid meer maar sinds vorige week gepromoveerd tot demissionair staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, vond dat niet ver genoeg gaan en kwam met zijn eigen plan. Het wetsvoorstel wordt naast VVD inmiddels ook gesteund door D66, CDA en SGP.

Van Hijum liet zich door gespreksleider Hans Biesheuvel, oud-voorman van MKB-Nederland en ONL, niet verleiden welke van de twee de beste is. „De twee wetsvoorstellen zeggen hetzelfde; erken zelfstandigen. Er zitten best goede elementen in die kunnen helpen. Ik hoop als het gaat om VBAR, maar ook andere wetsvoorstellen vrij snel zaken te kunnen doen met de Tweede Kamer.”

Hij stopt om daarna ferm te zeggen dat zzp’ers een belangrijke pijler zijn voor de Nederlandse economie. „Flexibiliteit, daar is behoefte aan. Het beeld dat ik tegen zzp’ers ben en flex om zeep wil helpen is niet terecht. Er is zeker plek voor zelfstandigen bij het bedrijfsleven en de overheid. Maar het zijn er teveel geworden en sommige van hen doen hetzelfde werk als zij in vaste dienst. We zullen de komende tijd meer duidelijkheid geven, zekerheid aan de voorkant. We werken aan die verduidelijking door met casussen te komen.”

‘Nederland is verslaafd aan arbeidsmigranten’

Wat voor economie moet Nederland zijn om in de toekomst te kunnen blijven groeien? Deze vraag liet zich gistermiddag door Van Hijum niet beantwoorden. „Ik heb de SER om advies gevraagd hoe en welke sectoren met de schaarste aan werknemers om moet gaan”, was het korte antwoord. Wel constateert de demissionair minister dat het Nederlandse bedrijfsleven verslaafd is geraakt aan arbeidsmigranten.

„Het levert soms schrijnende toestanden op hoe met deze mensen wordt omgegaan. Voor sommige ondernemers, niet de beste, is het hun verdienmodel geworden. We zullen echt kritischer moeten zijn als het gaat om toelaten en dan ook nog eens voor welke sectoren. Ik was laatst bij een komkommerteler die zijn proces aan het automatiseren is. Hij werd daardoor minder afhankelijk van arbeid. Het aanpakken van sluiproutes als schijndetachering pakken we ook aan. Ik heb niets met deze schimmige constructies. Het is een slechte zaak.”

Lees ook: Minder zzp’ers door controle schijnzelfstandigheid? UWV ziet weer meer zzp’ers in de bouw