De initiatiefnemers achter de Zelfstandigenwet houden de vaart erin. VVD, D66, SGP en CDA laten zich niet afremmen nu de demissionair minister Eddy van Hijum zijn ‘eigen’ zelfstandigenwet, de Vbar, naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
,,De internetconsultatie is gesloten, er kwamen veel reacties binnen. Deze lezen we nu en verwerken we in onze initiatiefwet. Vervolgens gaat onze initiatiefwet zo snel mogelijk voor consulatie naar de Raad van State”, aldus Tweede Kamerlid Claire Martens-America (VVD).
Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (Vbar)
Zij heeft het dossier overgenomen van de motor achter dit plan, Thierry Aartsen. Hij is onlangs benoemd tot demissionair staatssecretaris van Openbaar Vervoer en Milieu. ,,Coalitie, geen coalitie, verkiezingen deze wet moet doorgang hebben.”
Lees ook: Wat mag je straks nog als zzp’er? Dit staat er écht in de nieuwe Vbar-wet
Demissionair minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid paste na kritiek van de Raad van State het wetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (Vbar) aan alvorens deze naar de Tweede Kamer te sturen. De NSC-politicus en lijsttrekker koerst af op een directe invoering zonder overgangsrecht per 1 juli 2026.
‘Heb respect voor zzp’ers’
Of die datum gehaald gaat worden, is hoogst onzeker. Martens-America ziet weinig in de Vbar zoals die naar de Tweede Kamer is gestuurd. „In haar huidige vorm is het schieten met een kanon op een mug. Het beperkt de vrijheid van zzp’ers en zorgt voor onduidelijkheid.”
De VVD-politica weet waar ze over praat. In het bedrijfsleven heeft ze jaren gewerkt als HR-directeur bij Ace (netwerk marketingbureaus), Felyx, Swapfiets en Deliveroo. „Ik werkte veel met zzp’ers. Het beeld dat de minister schetst over deze mensen is onjuist. Het zijn tijdelijke vervangers, zelfstandigen die extra projecten draaien of vervanging voor zwangerschap. Het is zo breed dat ik vind dat we best met respect over deze groep mogen praten.”
Waar komt je kritiek vandaan op de Vbar?
„De huidige Vbar is en blijft onduidelijk. Veel zelfstandigen weten niet van te voren of ze wel of geen zzp’er zijn. Ik maak mij zorgen over de ‘inbedding’. Het gaat om veel variabelen die van te voren moeilijk te meten zijn, daardoor is het niet makkelijk te bepalen of iemand wel of niet ingebed is. Wanneer is er sprake van schijnzelfstandigheid? Het zorgt allemaal voor een heleboel onrust bij ondernemers, dat is de reden waarom wij zeggen, ‘dat werkt niet op deze manier’.”
Als je met Van Hijum het over zijn wet hebt, duikt vaak het woord ‘holistisch’ op. In zijn visie is niet alles aan de voorkant dicht te timmeren.
„Je werkt hard, betaalt belastingen en wij als politiek komen met een holistische wet, dat is gewoon onvoldoende. Het is aan ons om te zorgen dat dat vooraf duidelijk is: wanneer is iemand zelfstandige of niet? Om inbedding afhankelijk te maken van zoveel criteria kan je eigenlijk pas achteraf vaststellen of er sprake is van schijnzelfstandigheid. Dan doen we ons werk gewoon niet goed.”
VVD heeft grote moeite met organisatorische inbedding
Martens-America is klip en klaar, zij gaat de Vbar in deze vorm niet steunen. In haar Zelfstandigenwet is er meer oog voor de zelfstandige zelf in plaats van te focussen op de organisatorische inbedding. „Het was fijner geweest voor een heleboel mensen als het één wet was geworden. Van Hijum heeft besloten op deze manier door te zetten, dat staat hem vrij. Maar ik wil ik wel een winstwaarschuwing geven, op deze manier gaat VVD daar niet mee instemmen.”
Je werkt hard, betaalt belastingen en wij als politiek komen met een holistische wet, dat is gewoon onvoldoende
Claire Martens-America is voor de VVD lid van de Tweede Kamer
Er wordt wel gepraat om die twee wetten in elkaar te schuiven. Ik sprak Van Hijum daarover.
„Ik wil altijd praten, maar ga niet instemmen als die inbedding alsnog erin blijft staan. Ik zeg dat op persoonlijke titel en niet namens de andere partijen die ze Zelfstandigenwet steunen. Als de minister denkt, ‘laten we met zijn allen om tafel gaan, hoe we dit samenvoegen’, dan hoor ik dat graag van hem. Het was overigens verstandiger van hem geweest dit te doen voordat hij de Vbar naar de Tweede Kamer stuurde. Het is zijn keus om het zo te doen, het mag. Het staat mij vrij om te zeggen, ‘op deze manier stemt de VVD niet voor’.’’
Oplossen voor 29 oktober als er de Tweede Kamerverkiezingen zijn, of het in de kabinetsformatie van de volgende regering regelen?
„Als dit onderwerp straks in een onderhandeling plaatsvindt en het kan daardoor sneller, vind ik dat hartstikke mooi. Maar ik ga niet wedden op een onderhandeling en tot die tijd niets doen. We gaan door met de wet.”
Central Planbureau ziet door handhaving daling aantal zelfstandigen
Het Central Planbureau (CPB) signaleert in de afgelopen week geactualiseerde Centraal Economisch Plan 2025 dat het aandeel zelfstandigen daalt door de verscherpte controle op schijnzelfstandigheid.
‘We schatten op basis van CBS-cijfers over het aantal opdrachtgevers van zzp’ers dat het gaat om zo’n 260.000 werkenden (zie tabel, links). Dat is 21 procent van alle zzp’ers en 15 procent van alle zelfstandigen. We gaan ervan uit dat de helft van deze groep zelfstandig blijft en de andere helft uiteindelijk werknemer wordt, direct bij een bedrijf of bij een uitzend- of detacheringsbureau.’
Het CPB verwacht dat de verschuiving voor de helft in 2025 optreedt en voor de andere helft pas in 2026, ‘omdat er in 2025 nog geen zogeheten verzuim- en vergrijpboetes worden opgelegd’. Het aandeel zelfstandigen in de werkzame bevolking daalt hierdoor van 17,6 procent in 2024 naar 16,4 procent in 2026 (zie tabel, rechts).
Lees ook: Lees ook: Zzp’er met tarief onder 36 euro is mogelijk werknemer, Kamer nu aan zet
