7 vragen over de nationale ov-staking

1. Waarom staakt het personeel in het openbaar vervoer?

Dat heeft te maken met het mislukte overleg over het pensioenstelsel, schrijft het AD. Vorig najaar mislukte dat overleg tussen kabinet, werkgevers en vakbonden om tot een beter en toekomstbestendig pensioenstelsel te komen. De bonden eisen met name dat de AOW-leeftijd op 66 jaar blijft. Ook willen ze dat pensioenen met de inflatie meegroeien. Dat is nu bij veel fondsen al jaren niet gebeurd. Als er niets gebeurt, dreigen er vanaf 2020 mogelijk zelfs pensioenkortingen.

2. Staken alle buschauffeurs en treinmachinisten?

Alleen in de Achterhoek wordt niet gestaakt. Eerder leek het streekvervoer in Utrecht en Gelderland ook niet mee te doen, maar personeel van het openbaar vervoer daar besloot afgelopen week het werk toch te zullen neerleggen. Vakbond FNV beklemtoont dat 80 procent van de circa 10.000 treinbestuurders en buschauffeurs bij de bond is aangesloten. Andere bonden hebben eveneens de nodige leden. ,,Het aantal chauffeurs dat geen vakbondslid is en niet meedoet, is marginaal.''

3. Waarom rijden tussen Schiphol en Amsterdam wel treinen?

Dat is de uitkomst van een kort geding dat de luchthaven had aangespannen. Schiphol vreest dat de openbare orde in gevaar komt als reizigers niet met de trein de luchthaven kunnen verlaten. Daar ging de rechter in mee. Reizigers kunnen onmogelijk alleen via de weg naar en van Schiphol reizen, was het oordeel. Dat elders in het land nog een enkele bus of trein zal rijden, valt niet uit te sluiten. ,,Nederland telt zo veel vervoerders dat er her en der nog iets kan rijden'', laat de FNV weten. De bond adviseert werknemers thuis te gaan werken. De NS adviseert treinreizigers niet naar het station te komen. ,,We kunnen niet aangeven welke treinen wel en niet rijden. Wij kunnen dus geen betrouwbare dienstregeling maken.''

4. Mag personeel morgen thuis gaan werken?

Veel bazen zullen dat geen probleem vinden, toch mag een werknemer niet op eigen houtje thuisblijven, vertelt arbeidsrechtadvocaat Mariska Aantjes. ,,Deze staking is al geruime tijd bekend, werknemers zijn zelf verantwoordelijk om op hun werk te raken. Ze kunnen de auto pakken, carpoolen of een dag eerder vertrekken en bij iemand logeren.'' Uiteraard kan de werkgever om coulance worden gevraagd. ,,De baas is echter niet verplicht zijn personeel tegemoet te komen.''

5. Veel studenten wonen thuis en hebben tentamens. Hoe moet dat?

Een aantal universiteiten en hogescholen houdt hiermee rekening. Zo hebben de UvA, de Universiteit Utrecht en de Hogeschool Rotterdam tentamens verplaatst. Aan onder meer de Universiteit Leiden en de VU Amsterdam gaan tentamens wel door. Minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs) verwacht dat scholen en universiteiten studenten enigszins tegemoetkomen als die door de staking een toets of tentamen missen. ,,Het is aan instellingen hoe ze daarmee omgaan'', benadrukt de bewindsvrouw. ,,Maar ik verwacht dat ze er wel rekening mee houden.'' Ook vindt Van Engelshoven dat van studenten 'enige creativiteit' mag worden verwacht: meerijden met iemand of bij een medestudent logeren.

6. Is de auto een alternatief of staan er morgen gigantische files op de wegen?

Dat laatste scenario dreigt. Rijkswaterstaat verwacht een zeer drukke ochtend- en avondspits. ,,Dat is niet alleen vanwege de staking. Er wordt morgen ook veel regen verwacht. Dat kan ook invloed hebben op de spits.'' Weerplaza meldt dat de belangrijkste weermodellen morgen buien en lage temperaturen voorzien.

7. Blijft het bij deze openbaar-vervoersstaking?

Dat is zeer de vraag. Overmorgen volgt al een landelijke pensioenactiedag. Werknemers uit onder meer de metaal leggen dan het werk neer. Duidelijk is dat de bonden een statement willen maken, zeker nu hun geplande staking van 15 maart door het Utrechtse tramdrama werd afgeblazen. ,,Met deze staking willen we de druk op het kabinet flink verhogen'', zegt FNV-woordvoerster Mariëtte van Dijk. ,,Als er op 1 juli geen pensioendeal ligt, stijgt de aow-leeftijd per 2020 naar 66 jaar en 8 maanden. Dat willen we absoluut voorkomen.‘’