Het is een doordeweekse middag, kort na twaalven. Plaats van handeling: de bakkerij van Verkerk aan de Zandweg in De Meern, een dorp in de gemeente Utrecht.
Vanuit deze productielocatie worden de twee winkels bevoorraad: een winkel aan het Mereveldplein in De Meern en een winkel in Vleuterweide, een wijk van Utrechts nieuwste stadsdeel Leidsche Rijn.
Een dag in het familiebedrijf Verkerk
Rick legt de laatste hand aan desembroden, vlak voordat ze de oven in gaan. Zijn werkdag is al even bezig: hij begon kort na vijven. Vader Kees (71) helpt deze dag ook mee, met het inpakken van voorgebakken broden. Daarover straks meer. Hoe de rest van Ricks dag eruitziet? Wanneer de laatste broden uit de oven komen, maakt hij een rondje langs de winkels, om te kijken of er moet worden herverdeeld. Verder kantoorwerk, vergaderen en afsluiten. Rond half acht is hij thuis, om te eten. Om tien uur gaat hij naar bed.
Door deze techniek kunnen we vier uur langer in bed blijven liggen
Rick Verkerk
„Wij beginnen doordeweeks om vijf uur ‘ s ochtends, voor een bakkerij is dat laat”, zegt Rick. „Mijn vader had een hekel aan ’s nachts werken en bedacht een nieuwe productiemethode. Het deeg wordt overdag gemaakt en gaat vervolgens de rem-rijskast in. In die kast wordt het deeg gekoeld tussen min vier en nul graden. Dankzij slimme software start het rijsproces in de vroege ochtend. Door deze techniek kunnen we vier uur langer in bed blijven liggen. In de weekenden beginnen we wel eerder.’’
Nooit gepusht
Dat Bakker Verkerk al meer dan vierhonderd jaar bestaat, maakt Rick een trotse ondernemer. Maar die wetenschap brengt ook een bepaalde druk met zich mee, voegt hij daar direct aan toe. „Omdat je liever niet wil dat het familiebedrijf door jou stopt. Aan de andere kant: in tegenstelling tot vroeger is het anno 2025 geen vanzelfsprekendheid meer om de zaak van je ouders over te nemen. Mijn ouders hebben me gelukkig nooit gepusht. Ze zeiden: ‘Rick, als je het niet leuk vindt, vooral niet doen’. Het was nooit een issue, want zo lang ik me kan herinneren wilde ik bakker worden.’’
Lees ook: Charlie (20) voelde zich leeg, maar maakt nu Zweedse kaneelbroodjes in eigen bakkerij Charlie’s Fika
Bij Rick zit de liefde voor het vak in de genen, beaamt hij. „Je werkt met een levend product, dat vind ik fantastisch. Je kan met ingrediënten doen wat je wilt, om uiteindelijk het lekkerste brood te maken. Als klein jochie hobbelde ik hier al rond. Op mijn twaalfde begon ik als schoonmaker, onderaan de ladder. Ik heb twee zussen. De oudste wilde iets anders doen en werkt in de communicatie, de andere zus is filiaalmanager van beide winkels. Ze wil geen eigenaar zijn. Twee kapiteins op een schip is ook niet slim, denk ik.’’
Oudste familiebedrijf van 1636 naar 1621
‘Puur ambacht sinds 1636’, zo luidde het motto van Bakker Verkerk altijd. Totdat een historicus van de lokale historische vereniging in de archieven dook: de geschiedenis van het familiebedrijf gaat verder terug. De historicus stuitte in 2021 op een huwelijksakte uit 1621 van ene Cornelis den Bakker. Deze Cornelis had een zoon met de naam Verkerk. In die tijd was het gebruikelijk om iemand met de voornaam en het beroep te noemen. Cornelis verdiende zijn geld als bakker en moet dus ook Verkerk hebben geheten.
De historicus deelde zijn bevindingen met Roberto Flören, hoogleraar familiebedrijf van Nyenrode Business Universiteit. Flören, die al jaren een lijst met oudste familiebedrijven samenstelt, kende het familiebedrijf uit De Meern niet, maar de beschikbare informatie was genoeg om Bakkerij Verkerk op nummer één te zetten. Sindsdien heeft Verkerk de verpakkingen en andere uitingen aangepast naar 1621.
Binnen dit familiebedrijf is de bloedlijn al tien generaties voortgezet, maar een vanzelfsprekendheid is dat nooit geweest. Sterker, in de tweede helft van de negentiende eeuw hing de toekomst van de bakkerij aan een zijden draadje. Ricks vader Kees: „Mijn opa Dirk komt uit een gezin met negen kinderen. Van die negen kinderen zijn er acht op hele jonge leeftijd overleden. Het is mij niet bekend waarom ze zo jong zijn overleden. Mijn opa was dus de enige die een volwassen leeftijd bereikte en de zaak kon overnemen.’’
Zuinigheid en rendement
Zuinigheid is een van de kenmerken van een familiebedrijf, zegt Rick. „Het zijn de woorden van de hoogleraar van Nyenrode. Ik denk dat het klopt. Je kan pas investeren wanneer je het geld hebt verdiend. Zuinigheid klinkt wat negatief, maar we denken altijd goed na voor we iets kopen. Of het nu om een nieuwe oven, grondstoffen, verpakkingen of logistiek gaat. We kijken altijd naar productiviteit en rendement. We laten onze mensen ook zo slim mogelijk werken, maar werkplezier staat voorop.’’
We laten onze mensen ook zo slim mogelijk werken, maar werkplezier staat voorop
Rick Verkerk
Rick heeft de bakkerij in 2018 overgenomen van zijn vader. „De overname is in fases gegaan, samen met fiscalisten en accountants hebben we een route uitgestippeld. Dat traject duurde zo’n vijf jaar. Of ik dingen anders doe dan mijn vader? Niet echt. Soms pas je een recept aan of veranderen we de winkelinrichting, maar dat zijn geen wereldschokkende dingen.’’
Blij met huidige omvang oudste familiebedrijf
Rick is volledig senang met twee vestigingen en 28 mensen op de loonlijst. „Ik hoef niet groter te worden om het groter worden. Stel, er komt een aantal vestigingen bij, dan komt er ook een managementlaag bij en zit ik zelf de hele dag op kantoor. Daar zit ik niet op te wachten. Deze omvang is fijn. Ik ken iedereen bij de voornaam, weet wat er speelt.’’
Binnen het familiebedrijf is innoveren altijd een belangrijke motor geweest. Zo was Bakker Verkerk in 2001 een van de eerste bakkers in Nederland die het semi-zelfbedieningsconcept heeft geïntroduceerd. Klanten konden door de winkel lopen om een deel van het assortiment zelf te pakken. Nu heel gewoon, maar toen vernieuwend. De branche reageerde sceptisch, maar het werd een groot succes.
Misschien bestaat de ambachtelijke bakker over dertig jaar niet meer
Rick Verkerk
Rick vindt het lastig om antwoord te geven op de vraag hoe het bakkersvak zich de komende jaren gaat ontwikkelen. „Misschien bestaat de ambachtelijke bakker over dertig jaar niet meer. Wanneer je kijkt naar Frankrijk, dan zie je dat veel bakkers opgeslokt worden door de grote supermarchés.’’
Het broodvolume staat al jaren onder druk, vervolgt Rick. „Er zit tegenwoordig minder brood in de broodtrommeltjes. Veel mensen maken andere keuzes en ontbijten met kwark, yoghurt of granola. Ook snoept de retail steeds meer van de markt af.’’
Aanpassen aan ontwikkelingen en elfde generatie?
Bakker Verkerk probeert een positieve draai aan die ontwikkelingen te geven. Hij verkoopt zelfgemaakte granola en denkt na over nieuwe broodproducten. „Kwaliteit leveren is het allerbelangrijkste, maar met alleen kwaliteit red je het niet. Je moet klanten blijven triggeren. Vooroplopen in de markt.”
„We leren ook van de retail: we verkopen voorgebakken brood in een vacuümverpakking met koolzuur. Het is drie weken houdbaar. Handig voor als je onverwachts visite krijgt of wanneer je op zondag wil ontbijten met vers brood. Afbakken duurt een paar minuten. Een andere trend zijn de kant-en-klare maaltijden, ook daar spelen we op in. Denk aan gevulde focaccia of kipsatébroden van maaltijdformaat.’’
Lees ook: Bakker Remy bakte middenin de nacht door hoge energiekosten: ‘Was aanslag op privéleven’
Wie met de eigenaar van het oudste familiebedrijf van Nederland spreekt, moet de vraag stellen: is er een elfde generatie die het bedrijf op termijn kan overnemen? Rick lacht. Hij heeft een dochter van zes en een zoon van nog geen één. Met andere woorden: het is (nog lang) geen thema. „Ik zal hetzelfde zeggen als mijn ouders: doe wat je leuk vindt, niks moet. Zonder passie houd je dit vak niet vol. Ik hoop binnenkort een nieuwe bakker te kunnen aannemen. Ik zou graag minder dan tachtig uur willen werken.’’
Lees ook: Bakkers stonden op randje van faillissement door hoge stookkosten: hoe gaat het nu?
