,,Het eten kan wel goed zijn. Maar als wij hier rondlopen met zó een murf, dan kom je toch niet meer?”
Welkom bij 't Eethuisje van Delfshaven, verfilmd en te zien tijdens het International Film Festival Rotterdam (IFFR). Het is de plek waar de immer goedlachse en rap van de tongriem gesneden gastvrouw Bea, samen met man Martin, al jarenlang trouwe gasten bedient met oer-Hollandse gerechten.
De Schiedamse kok en voormalige bakkersmedewerker uit Kralingen ontmoeten elkaar 45 jaar geleden in een café. ,,Martin werkte toen als kok op de booreilanden in de Noordzee”, vertelt Bea, tegen AD, in haar zaak in historisch Delfshaven. ,,Veertien dagen op, veertien dagen af.”
‘Dat liep anders’
Als hij op het booreiland tijd heeft voor een belletje met het thuisfront, valt het Bea op dat Martin tijdens de gesprekken in de keuken soms zit te vitten op collega's. ,,Met jou zou ik echt nooit kunnen werken, zei ik dan. Dat liep toch even anders.”
Op de plek waar nu prakkies met een kuiltje jus op tafel worden gezet, start eind jaren zeventig snackbar De Friettent. ,,Toen de vorige eigenaren gezond eten gingen koken voor zichzelf, vroegen klanten of ze dat ook konden bestellen. Zo is ‘t Eethuisje Delfshaven ontstaan.”
Lees ook: Bijna failliet, maar iconisch eetcafé ’t Elfde Gebod op nippertje gered door horecazwaargewichten
In 1997 nemen Martin en Bea de zaak over. ,,Werd ik ineens zwanger", weet Bea nog als de dag van gister. ,,Onze dochter was een cadeautje. Ik was al 36. Martin 44. Ik heb altijd gezegd dat ik geen kinderen wil om naar de crèche te brengen, maar we moesten keihard werken. Daarom is ze deels door mijn ouders opgevoed.”
Sommige meiden van de Keileweg kwamen bij ons eten, voordat ze aan het werk gingen
Hoewel hun dochter, die later meehielp in de bediening, het als kind soms moeilijk had met ‘die rotzaak’, heeft ze aan liefde geen gebrek gehad, vertelt Bea. ,,Soms was het huilen, als ik haar afzette bij mijn ouders, maar opa en oma deden alles met haar: koken, spelletjes spelen, samen naar de kinderboerderij.”
De mooiste tijd was de ‘guldentijd’. Daar zijn Martin en Bea het roerend over eens. ,,Op maandagavond hadden we zestig eters, plus honderd ‘meenemers’, mensen die eten mee naar huis nemen. Met 35 zitplaatsen was het soms knokken om een stoel.”
Drukste jaren voor ‘t Eethuisje Delfshaven
Om de Hollandse gerechten op tijd aan de man te brengen, heeft het stel in de drukste jaren van het eethuisje twee personeelsleden in dienst. ,,Kaapverdische meiden. Van die doordouwers: types, die nooit ziek zijn. En als dat wel zo was, hadden ze echt wel hoge koorts.”
Het was eind jaren negentig, begin jaren nul, in een wijk vol drugsgebruikers en prostituees. ,,Sommige meiden van de Keileweg kwamen bij ons eten, voordat ze aan het werk gingen. Die zaten soms met de bankdirecteur en zakenlui aan tafel. Dat kon gewoon.”
Zelfs Mark Rutte heeft hier gegeten toen hij nog premier was, vertelt Bea. ,,Dat wist ik niet”, reageert Martin met een knipoog: ,,Anders had ik hem wel vergiftigd.”
‘Bleek hij vast te hebben gezeten’
Een tijdje terug verwelkomde het stel een oude klant, die jaren geleden ineens van de aardbodem was verdwenen. Bea gniffelt: ,,Ik ben op vakantie geweest, knipoogde hij. Bleek hij jarenlang in de gevangenis te hebben gezeten. Bij ons is iedereen welkom.”
Lees ook: Johan (71) zoekt na bijna vijftig jaar opvolger voor iconisch restaurant: ‘Emotioneel en lastig’
Na talloze goede recensies op Tripadvisor weten ook toeristen uit alle windstreken waar ze moeten zijn voor een gezonde Hollandse prak. ,,Ik houd met iedereen een praatje", zegt Bea over haar internationale gasten, onder wie Chinezen, Japanners en Maleisiërs. ,,Ook al versta ik er soms niets van.”
Wat ze dan altijd zegt? ,,Zitten, kop houden en eten. Als het niet naar je zin is, dan is daar het gat van de deur.”
60 kilo aardappelen in de week gaan er wel doorheen
Het meest bestelde gerecht door de ongeveer tweehonderd klanten, die het eethuisje wekelijks bedient? Martin weet het wel: ,,Stoofvlees met sla en gebakken aardappeltjes.”
Elke ochtend gaat de chef-kok om 10.00 uur naar de groothandel. Daarna bereidt hij de dagschotels voor en zet hij om 16.00 uur het krijtbord vol dagschotels op de stoep. ,,60 kilo aardappelen in de week gaan er wel doorheen”, zegt hij. ,,In de beginjaren soms wel 350 kilo, die we toen nog zelf schilden.”
Het geheim van ‘t Eethuisje Delfshaven
Het geheim van 't Eethuisje Delfshaven? ,,Het is het sociale wat mensen trekt", vermoedt Bea. ,,Sommige vrouwen en mannen komen alleen. Niet alleen voor een prakje, maar ook voor een praatje. Relaties zijn ons faillissement. Als ze gaan samenwonen, koken ze ineens zelf.”
Er zijn ook klanten, die telkens nieuwe scharrels meebrengen, vervolgt Bea. ,,Soms die ene, dan weer een ander. Wij begrijpen heel goed wat we dan wel of niet kunnen zeggen.”
Ze wijst naar de drie wijze aapjes, die in de zaak staan opgesteld. ,,Horen, zien en zwijgen", zegt ze bloedserieus. ,,Trouwe klanten weten dat van ons.”
De première van de film over hun leven en het eethuisje werd enthousiast onthaald. ,,Iedereen begon te applaudisseren", zegt Bea glunderend. ,,Makers Sam Brinkman en Anna Roza Hess, twee studenten van de school voor de journalistiek, kregen een 10. Het was hun afstudeerproject. Mooi toch voor die meiden?”
Hoewel de jaren gaan tellen, vinden Bea en Martin hun werk nog zo leuk. ,,Klanten zeggen dat ze weinig mensen kennen die zo goed op elkaar zijn ingespeeld als wij. We hoeven elkaar maar aan te kijken en weten wat we bedoelen. Natuurlijk knalt het weleens. Dan zeggen diezelfde klanten: en nou kappen, jullie!”
Meer heeft een mens toch niet nodig?
Wilden Martin en Bea in eerste instantie in 2020 stoppen met hun kindje, proberen ze nu het 30-jarige jubileum te halen. ,,Nog twee jaar gaan we door. We zien onszelf nog niet thuiszitten.”
En wie denkt dat het duo thuis ook kookt, komt bedrogen uit. ,,Wij wonen boven een café in Kralingen. Als we vrij zijn, gaan we ‘s avonds op onze pantoffeltjes naar beneden. Dan bestellen we stoofvlees en gebakken kalfslever. Glaasje wijn erbij. Meer heeft een mens toch niet nodig?”
