Wijnboer, tv-maker en 'misschien wel miljonair' Ilja Gort stopt al zijn geld in zijn bedrijf

Het was niet heel lang na het kopen van Château la Tulipe de la Garde, een 13de-eeuws kasteel in de buurt van Saint-Émilion, dat Ilja Gort (66) een uitgeputte Fransoos een middagdutje zag doen op zijn wijngaard. ,,Zo'n vent met een petje op die lekker ligt te ronken onder een boom. En ik dacht: ah, dat is dus het wijnboerenleven! Als ik met mijn château nou break-even draai, ga ik ook onder die boom liggen. Dat beeld, ik heb het ooit geambieerd.''

Daar moest het roer wel stevig voor om. Gort, door iedereen om zijn tv-programma's en karakteristieke kurkentrekkende snor altijd geassocieerd met Frankrijk en liters rode wijn, was namelijk jarenlang succesvol muzikant. Eerst als drummer in meerdere bandjes, later als componist van reclametunes die diep in het collectieve geheugen gegrift staan: het riedeltje van Duo Penotti ('twee kleuren in een potti') en het panfluitthema van Nescafé bijvoorbeeld.

De reclamewereld blijft trekken

,,Het begon met liefde voor muziek, al van kinds af aan. Bij mij gaat alles gelijk op standje 10. Ik was er dag en nacht mee bezig. En dan loop je het risico dat je succes krijgt. Ik was een jaar of 30 en ik kon nooit meer op vakantie. Als mijn toenmalige vriendin riep dat we nu toch echt eens weg moesten, belde Heineken of ik weer wat wilde schrijven. En het bedrag dat ik daarmee verdiende was minstens het tienvoudige waard van de vliegtickets die we wilden kopen.''

Ook na het bemachtigen van een huis in Frankrijk, bleef de reclamewereld aan hem trekken. ,,Kom je net uit je zwembad zetten, sta je in je blote kont nog nadruipend aan de kant weer telefonisch een klus te bespreken. 'Nu ben ik het zat!' Ik was altijd al dol op wijn dus kocht ik maar een wijnchâteau'', klinkt het laconiek. ,,Echt geen idee hoe ik wijn moest maken, maar dat zou wel komen.''

Het is 1994 als hij zijn kasteel in de buurt van Bordeaux met inmiddels bijna 25 hectare wijngaarden betrekt. Het was niet alleen vaarwel muziekstudio, maar ook de liefde ging voorbij. ,,Al die veranderingen, het was alsof ik een navelstreng doorknipte. En het was tricky. Ik deed af en toe toch nog een klus voor Nescafé om het te kunnen bekostigen. De eerste twee jaar verdiende ik geen pepernoot. De Franse banken dachten ook: die Nederlandse hangsnor bekijkt het maar.''

Neus

,,We verkochten die wijn maar niet'', vervolgt hij. ,,Dan dook ik de kelder in waar 80.000 flessen stonden en vroeg ik me af waar ik in hemelsnaam aan was begonnen. Nadat ik mijn neus had verzekerd voor vijf miljoen euro en mijn wijn serieus werd genomen, ging het eindelijk héél langzaam omhoog.'' Gorts prijswinnende wijnen La Tulipe zijn nu al jaren verkrijgbaar in alle Albert Heijnfilialen. ,,Ik kan die snor echt niet afscheren, anders moeten álle flessenlabels met mijn afbeelding worden vervangen.''

Vijf jaar geleden maakte hij zijn eerste tv-programma, Wijn aan Gort voor Omroep MAX. Vanavond is de tweede aflevering van Gort Over de Grens - waarin hij voor het eerst zijn geliefde Frankrijk verlaat en de Italiaanse wijn ontdekt - voor AVROTROS. Was er sprake van ruzie? ,,Nee hoor, maar MAX wilde dat ik me meer op ouderen ging richten. Dan zat een bepaalde scène niet in het eindresultaat, omdat 'ons publiek dat niet leuk vindt'. Ik word halsstarrig als me wordt gezegd wat ik wel en niet mag doen. Bij AVROTROS werd ik binnengehaald met de mededeling dat ik álle vrijheid kreeg.''

Personality

Gort de tv-personality; hij moet er om gniffelen. ,,Ik woon een deel van het jaar in een klein huisje in de Jordaan. Als ik voor de deur mijn krantje lees, willen voorbijgangers wel eens met me op de foto. Ach. Uiteindelijk ben ik maar een kabouter vergeleken met een reus als Matthijs van Nieuwkerk. Wat hij doet, zou ik niet kunnen of willen. Mij moet je lekker wijn laten slurpen'', aldus de man die zegt alleen tijdens een Chinese rijsttafel wel eens een biertje te drinken ('als de gordijnen dicht zijn').

Zoon Klaas (27) die momenteel het château deels runt, wil het bedrijf op den duur overnemen. ,,Ongelooflijk. Hij wilde nooit doen wat ik voorstelde. Skiën, muziek maken; hij vond er steeds geen zak aan. Uitgerekend dat kasteel bestieren, raadde ik hem af. Dat was immers míjn idiotie. 'Ga achter de wijven aan', riep ik steeds. Maar dit is blijkbaar wat hij echt wil.'' En zijn dochter Bo (35)? ,,Drinkt geen wijn en is karatelerares in Engeland. Die slaat je zo dood'', zegt Gort met een brede grijns.

Toekomst van La Tulipe

De toekomst van La Tulipe is gewaarborgd. Nog steeds gaan alle verdiende centen naar zijn bedrijf. Mocht hij het ooit verkopen, dan is hij naar eigen zeggen 'misschien wel miljonair'. Dat betekent niet dat Gort het ook maar enigszins rustiger aan wil doen. Sterker, dat beeld van die wijnboer onder die boom... ,,Ik ben er te rusteloos voor. Ik kan het gewoon niet. Bij mij kan het altijd beter. De omstandigheden laten het ook nauwelijks toe.''

Keihard bikkelen is ook genieten van het leven, stelt hij trots. ,,Ik wil nog grond kopen in Spanje, werk doen in Chili, af en toe een roman schrijven, een nieuw tv-programma maken. Ik leef in het moment en denk nooit na over de toekomst. Ik zie wel. Zolang ik 's avonds een wijntje kan drinken en een beetje kan stoeien met mijn minnares.''

Gort over de Grens, 20.25 uur, NPO 2