Blogcursus 'De kunst van storytelling (1): waarom dit ook jouw bedrijf kan helpen

Stapel word ik ervan. Echt waar. Je kunt op straat geen tien meter lopen of je struikelt over woorden als story, verhaal en storytelling.

Ik was in Groningen. In een abri hing een poster van een koffiemerk. Ik zag een mevrouw met een indrukwekkend afrokapsel en een rood espressokopje. Voor haar lagen doosjes koffiecups. In een rood blokje boven haar hoofd stond nieuw.

‘Koffie met een verhaal smaakt beter’, las ik. Wat dat nieuwe verhaal was, echt waar, geen flauw idee. Het afrokapsel keek er in ieder geval heel hemels bij. Vijf meter verderop stuitte ik op een krijtbord in de vitrine van een café. ‘Every empty bottle is filled with a great story.’ Een popie jopie-citaat goed voor 32 miljoen zoekresultaten.

Op de markt iets verder verkocht een slager ‘Vlees met een Verhaal.’ De filetjes en worsten staarden mij bleekjes aan. De verkopers ook. Hun verhalen reikten niet verder dan aanbiedingen en onsjes meer.

Producten en diensten. Ze hebben ineens allemaal een story nodig. Je kunt zelfs geen pak melk kopen zonder onzinklets over koeien die grazen op ‘drassige weilanden’ vol ‘bloemen en kruiden’, omringd door kwinkelerende ‘boerenlandvogels’. Ik surfde nieuwsgierig naar dit bloemrijke loeilusthof en zag niks geen bloemen en boerenlandvogels, maar megastallen omringd door gedecimeerde velden.

Storytelling als doel, want ja, verzuchten ze op veel marketingafdelingen, gewone reclame werkt niet meer. Dus verpakken ze hun glibberige praatjes en gladde plaatjes in verhalen. Om de plastic geur van corporate speak of commercials te maskeren.

Bedrijven recruiteren dan ook massaal storytellers die te vaak geen enkel verhaal hebben geschreven en ook nooit zullen schrijven. Met storytelling heeft hun lulkoek ook niks te maken.

Regisseur Martin Koolhoven zei daarover: “Storytelling is gekidnapt door reclame- en pr-wereld. Allerlei pipo’s zonder een creatieve haar op hun lijf hebben het ineens over storytelling.” Alsof iedereen die een pen kan vasthouden een verhaal kan schrijven. Wanneer ik ‘Altijd is Kortjakje ziek’ op een piano speel, ben ik toch geen concertpianist? Wanneer ik onder de douche ‘Strangers in the Night’ zing, ben ik nog geen crooner. Dat vergt jaren zwoegen en zweten. Pianospelen is een vak, zingen is een vak, verhalen schrijven is een vak.

Weg dus met die pipo’s en hun pipopraatjes die ze verkopen als storytelling. Ga echte verhalen vertellen. Gemaakt door mensen die daarvoor zijn opgeleid.

Een verhaal gaat over een man/vrouw met een wens die hij/zij na worstelingen en gedoe weet te realiseren. Opgejaagd door een boef, geholpen door een mentor. Met voor de lezer, kijker of luisteraar een boodschap. Een inzicht. Een take-away of ander nadenkertje. Zomaar, een cadeautje van de afzender.

En daar gaat het fout. Want worstelingen en gedoe, dillema’s, conflicten, onrecht en emoties, o nee, dat zijn dingen waar bedrijven zich verre van houden. Terwijl die binnen elke organisatie te regelmatig voorbijkomen. Maar die verhalen met de buitenwacht delen, ben je mal. Te riskant en te gewaagd. Bedrijven doen liever alsof ze zijn geparfumeerd in rozengeur en maneschijn. Bij hen werken enkel onfeilbare mensen. Rollen innovaties probleemloos uit alle tekenkamers. Komen corruptie, bedrog en andere schandalen niet voor. En natuurlijk lukken overnames en fusies in een handomdraai.

Wees eens eerlijk. Houd jij van verhalen over louter volmaakte mensen? Houd jij van bedrijven die louter over hun successen loftrompetteren?

Nee, dat soort verhalen zijn vervelend en saai. Net zoals films over maagdelijke meisjes die vlak voor hun twintigste verjaardag hun witte prins tegenkomen om een week later met hem te trouwen, en ze leefden nog lang en gelukkig.

Getver!

Mensen houden van drama. Kijk naar de boeken die jij leest. Kijk naar de toneelstukken die jij bezoekt. Kijk naar de films en series die jij bekijkt. Waarom denk jij dat de biografieën van Andy van der Meijde en Wim Kieft uitgroeiden tot bestsellers, en die over Dick Nanninga en Marco van Basten niet?

Mensen verlangen naar drama. Naar verhalen van ondernemers die ondanks alle tegenslagen toch slagen. Naar verhalen van ondernemers die winnen, vallen en weer opstaan. Faalverhalen zijn succesverhalen. Omdat je ervan kunt leren.

Marieke Havermans wil met haar bio doodskist een plekje veroveren in de begrafeniswereld. En dat wordt een waar gevecht met banken, spuitmallen en uitvaartbedrijven. Erik Spelt bedenkt een vacuümzuiger die je in een keukenblad kunt verwerken. Na een zoveelste tegenvaller hangt hij groggy in de touwen, maar een laatste financiering trekt hem omhoog. Mark Vletter van Voys bedenkt een nieuwe startup, maar die loopt hopeloos in de soep. Kosten 3 miljoen, maar wel 9 lessen rijker. En die deelt hij graag.

Als je klanten of medewerkers wilt overtuigen of motiveren, als je herinnerd wilt worden, denk Rocky. Wees persoonlijk. Wees menselijk en geloofwaardig. En vertelt een verhaal over een worsteling en uiteindelijk een triomf.

Marieke, Erik en Mark, het zijn Rocky’s. Dat maakt hun ondernemersverhalen echt, menselijk en geloofwaardig.

Nieuwsgierig hoe jij als ondernemer storytelling op een oprechte manier kunt toepassen? Voor het vertellen van je merkverhaal. Voor het vertellen van productverhalen? Ga het lezen in deze korte 6-delige blogcursus ‘De kunst van storytelling’. Gebaseerd op een model dat regisseurs en auteurs gebruiken in elke Hollywood-blockbuster en Libris-bestseller, en ja, dat kun jij ook toepassen.