Steeds meer ondernemers maken gebruik van de WHOA. Zo zit voetbalclub Vitesse er middenin en saneerden onder meer Shoeby en VVV-Venlo er succesvol hun schulden succesvol mee. Fijn voor de onderneming in financieel zwaar weer, maar ingrijpend voor de vele schuldeisers die (onder dwang) een deel van hun vordering kwijtgescholden zien worden.
De WHOA in het kort
Sinds 2021 is de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (afgekort: WHOA) in Nederland van toepassing. De WHOA maakt het voor de ondernemer met een problematische schuldenlast mogelijk om (een gedeelte van) die schuldenlast kwijt te (laten) schelden. Daarvoor biedt de ondernemer een crediteurenakkoord aan zijn schuldeisers aan.
Kenmerkend voor de WHOA is dat de rechter een akkoord kan goedkeuren (in de wet ‘homologeren’ genoemd). Wanneer het akkoord aan alle wettelijke voorwaarden voldoet en de rechter het akkoord goedkeurt, zijn alle betrokken schuldeisers aan het akkoord gebonden. Zelfs de schuldeisers die niet willen instemmen met het akkoord.
Meerwaarde van de WHOA voor een schuldeiser
Aangezien een schuldeiser gedwongen kan worden een deel van zijn openstaande vordering kwijt te schelden, kan een WHOA-procedure ingrijpende gevolgen hebben. De WHOA lijkt op het eerste oog dan ook ontzettend nadelig voor een schuldeiser en voelt misschien zelfs onrechtvaardig. Toch kan (ook) een schuldeiser belang hebben bij een WHOA-procedure.
Het alternatief van een WHOA-procedure is in veel gevallen namelijk een faillissement. Waar je in een WHOA-procedure nog deels betaald wordt, is bij een faillissement de kans erg klein dat je nog een euro terugziet. Dit betekent dat je als schuldeiser in een WHOA-procedure beter af bent dan wanneer jouw wederpartij failliet wordt verklaard. Daar komt bij dat de kans bestaat dat je als leverancier, verhuurder of financier – na een geslaagde WHOA-procedure – een financieel gezonde klant voor de toekomst kunt behouden.
Wat kun je als schuldeiser doen bij een WHOA-akkoord?
Omdat de WHOA verstrekkende gevolgen kan hebben voor een schuldeiser, zijn er rechten en waarborgen opgenomen om de positie van de schuldeiser te beschermen:
1. Herstructureringsdeskundige
Ten eerste heb je als schuldeiser de mogelijkheid om de rechtbank te verzoeken een zogenoemde ‘herstructureringsdeskundige’ aan te wijzen. Een herstructureringsdeskundige is een onafhankelijke specialist, die na zijn benoeming de begeleiding van de WHOA-procedure overneemt. Als schuldeiser kun je van dit recht gebruikmaken als je weinig vertrouwen hebt in de WHOA-procedure van jouw wederpartij of als je vreest dat zij misbruik maakt van de WHOA.
2. Stemrecht
Ten tweede heb je als schuldeiser een stemrecht. Iedere schuldeiser heeft de mogelijkheid voor of tegen een aangeboden WHOA-akkoord te stemmen. Hiervoor dien je als schuldeiser alle informatie te ontvangen die je nodig hebt om je een oordeel te kunnen vormen over het akkoord.
Het stemrecht is de essentie van de WHOA en voor jou als schuldeiser het belangrijkste recht. Dit is namelijk hét moment om je uit te spreken over het akkoord en jouw belangen te beschermen. Hiervoor zul je wel een beoordeling moeten maken van het WHOA-akkoord. Vragen die je jezelf zou kunnen stellen zijn: ben ik onder het WHOA-akkoord beter af dan in het geval van een faillissement? Is de betaling van het akkoordbedrag voldoende gewaarborgd? Is het beroep op de WHOA gerechtvaardigd? En voldoet het akkoord aan de wettelijke vereisten?
Lees ook: Dit is de wettelijke verplichting die ondernemers regelmatig over het hoofd zien
Het is niet eenvoudig deze vragen te beantwoorden. De WHOA is namelijk een complexe wet. Als schuldeiser kun je er goed aan doen je te wenden tot een WHOA-specialist. Hierbij geldt dat schuldeisers in dit verband collectief kunnen optreden, zeker wanneer zij in dezelfde stemklasse zijn ingedeeld. Schuldeisers in dezelfde stemklasse hebben doorgaans namelijk gelijke rechten en gelijke belangen. Concreet betekent dit dat één specialist de inhoud van het akkoord (op hoofdlijnen) kan beoordelen voor één hele stemklasse en (op hoofdlijnen) kan adviseren over het voor- of tegenstemmen.
3. Zienswijze en verzet tegen goedkeuring akkoord
Ten derde heb je als schuldeiser op een aantal momenten de mogelijkheid om jouw zienswijze te geven. Dit is het geval bij vrijwel alle momenten waarop de rechter tijdens de WHOA-procedure wordt gevraagd een beslissing te nemen, bijvoorbeeld bij een afkoelingsperiode.
4. Verzet tegen goedkeuring
Ten vierde kun je je als schuldeiser verzetten tegen de goedkeuring van het akkoord door de rechter. Voor dit laatste kent de wet bepaalde weigeringsgronden, die specifiek de positie van schuldeisers beschermen. Een voorbeeld van dit laatste is het vereiste dat een kleine concurrente schuldeiser in principe recht heeft op betaling van ten minste 20 procent van zijn vordering.
Voornoemde rechten en waarborgen zijn complex en liggen genuanceerder dan hierboven omschreven. Daarom schreven wij voor de schuldeisers in een WHOA-procedure het handboek ‘De WHOA bezien vanuit het perspectief van de schuldeiser’. Deze stellen wij graag beschikbaar via deze link.
Lees ook: Zo beperk je als financier schade bij faillissement: van pandrecht tot borgtocht
