Blog Jan van der Spoel
Ben jij een betrouwbare leider en hoe kom je daar achter?
Vertrouw je het MT? De HR-directeur van een grote internationale organisatie vertelde vertrouwensexpert Jan van der Spoel dat ze elk jaar deze vraag stellen aan alle medewerkers. Zonder resultaat overigens, daarom schreef Jan er deze blog over.

Ze gebruiken daarvoor een schaal van 1 tot 5 en het antwoord zit de laatste jaren rond de 2. Het MT weet dus dat het vertrouwen van de medewerkers niet hoog is, maar tegelijkertijd heeft het geen idee wat ze moeten doen om het vertrouwen te vergroten. De les die je hieruit kunt trekken is dat je de vraag niet op deze manier moet stellen. Hoe wel? Je leest het in deze blog.
Vertrouwen is een resultaat. Het is de combinatie van verschillende aspecten die samen een gevoel oproepen. Dit kan zijn: veiligheid, zekerheid, sympathie, genegenheid. Maar ook twijfel, onrust, ergernis of boosheid, om er maar enkele te noemen.
Lees ook: Beter werkgeverschap? Dit is de sleutel voor nieuw leiderschap
Vertrouwen is een optelsom van verschillende aspecten, maar wel in combinatie met een onderwerp.
Neem bijvoorbeeld teamleider Peter, een fictief persoon, gebaseerd op een situatie die ik in mijn werk vaak tegen kom. Peter is een heel goede vakman. Wat hij inhoudelijk doet is altijd van hoge kwaliteit. Peter is minder sterk in plannen en organiseren. Het gebeurt regelmatig dat hij processen niet goed overziet en deadlines niet haalt met zijn team. Daarnaast is Peter niet sterk in financieel management. Begrotingen of kostenbewaking moeten vaak worden gecorrigeerd en bijgesteld.
Antwoordschaal geeft geen kennis
Pieter-Jan is de manager van Peter en heeft hierdoor een gemengd gevoel over zijn teamleider. Als je aan Pieter-Jan vraagt of hij Peter vertrouwt op een schaal van 1 tot 5, is de kans groot dat Peter een 3 krijgt. Deze beoordeling doet Peter geen recht en geeft ook geen inzichten wat je kunt doen om de score, en daarmee de relatie, te verbeteren.
Lees ook: Vertrouwen is de smeerolie voor alle KPI’s in je organisatie
Vraag niet of iemand je vertrouwt
Het heeft dus geen zin om te vragen of je iemand vertrouwt. Wat je wél kunt doen, is het stellen van verschillende vragen. De optelsom van alle antwoorden geeft een totaaloverzicht en inzicht in de mate van vertrouwen. Bovendien geven de afzonderlijke antwoorden onmisbare informatie waar de relatie scheef gaat en waar je aan kunt werken om vertrouwen te vergroten.
Voorbeeldvragen:
Ben jij het eens met de visie en strategie van de leiding? Ja - weet niet - nee
Word je gezien en gehoord door de leiding? Ja - weet niet - nee
Vind je dat de leiding over de juiste competenties beschikt? Ja - weet niet - nee
Doet de leiding wat ze belooft? Ja - weet niet - nee
Neemt de leiding verantwoordelijkheid voor beslissingen? Ja - weet niet - nee
Ben je tevreden met de interne manier van werken? Ja - weet niet - nee
Voel je je veilig om te zeggen wat je denkt in bijzijn van de leiding? Ja - weet niet - nee
Vertrouwen is onzichtbaar, kan voortdurend veranderen en beïnvloedt elke relatie. Het is belangrijk om te weten hoe je wordt gezien als leider van een organisatie. Daarnaast is het als leider belangrijk om te weten wie je in je organisatie vertrouwt en wie minder. Maar ook het besef dat vertrouwen snel kan veranderen. Een betere grip op vertrouwen zorgt voor: betere relaties, beter samenwerken en betere prestaties. Deloitte heeft uitgerekend dat organisaties met een hoge mate van vertrouwen wel 400 procent beter presteren. Toch de moeite waard om over de juiste vragen eens na te denken.