Waarom is productiviteit eigenlijk belangrijk? Economen geven aan dat productiviteit de belangrijkste indicator is van de ontwikkeling van de welvaart in het land. Hoe goed wij het dus hebben. Productief zijn betekent veel toegevoegde waarde creëren. Dat is goed voor bedrijven, want die maken dan meer winst. Voor medewerkers, want die kunnen beter worden betaald. Ook voor de Staat is het goed want er komen meer belastinginkomsten binnen. Op basis van deze ontwikkelingen gaan we het dus minder goed hebben de komende tijd.
AI als productiviteitsverbeteraar
Als we AI-minnend Nederland moeten geloven dan is het feit dat we niet veel productiever worden eigenlijk geen issue. Het productiviteitsprobleem gaat worden opgelost door de toepassing van AI.
Ik denk van niet. In elk geval niet binnen de komende 5 tot 10 jaar. In beginsel zeker ook niet op de plekken waar het nu het meest nodig is.
Pieter Peelen is expert op het gebied van het vergroten van de productiviteit van bedrijven. Hij is oprichter van No Nonsancy en aanvoerder van ‘Beter is Meer’. Hij deelt regelmatig vernieuwende en onconventionele inzichten met betrekking tot management en organisatie waarmee hij al tientallen mkb-bedrijven heeft geholpen om hun productiviteit met 20 procent per jaar te verbeteren. Onlangs is zijn boek ‘Beter is meer, professionaliseer je bedrijf en word 2 keer zo productief’ gepubliceerd.
AI is een techniek die nog in de beginfase staat. Ja, heel veel sectoren plukken nu al de vruchten van AI. Maar dat zijn vooral sectoren die minder last hebben van een gebrek aan productiviteit zoals de IT-sector en IT-gerelateerde zakelijke dienstverlening. Ga AI eens toepassen in laagproductieve sectoren als de horeca, de bouw of de zorg met als doel significant grote productiviteitswinst te boeken. Dat gaat echt nog wel even duren.
Daarnaast vinden bedrijven het lastig om het potentieel van AI te ontsluiten. Dat komt omdat bedrijven momenteel krapte op de arbeidsmarkt ervaren. Zomaar even iemand aannemen die AI gaat doen, waar begin je überhaupt? En het iemand erbij laten doen; er zijn nog zoveel zaken die er al bij gedaan moeten worden. Laat staan dat er door arbeidsmarktkrapte en veel meer verloop ruimte is buiten het primaire proces om.
Lees ook: Succesmoment is daar: door deze investering werd Picnic in Nederland winstgevend
Je kunt dus ook niet zomaar aannemen dat de AI-revolutie veel sneller zal gaan dan de internetrevolutie (25 jaar). Van 1970 tot en met 1995 waren er veel meer gekwalificeerde mensen beschikbaar op de arbeidsmarkt om niet alleen het internet verder te ontwikkelen, maar ook om internettoepassingen te integreren in bestaande bedrijven. Waar zijn die mensen nu?
Hoe dan wel?
Economen geven aan dat investeren in onderwijs een oplossing is om duurzaam meer productiviteit te genereren. Dat is natuurlijk goed, maar ook wel een langetermijnoplossing waar je als ondernemer niet meteen iets concreets aan hebt.
Een echte oplossing zit in het zoeken naar manieren om snel met minder mensen hetzelfde of meer te doen. Dat zit primair in het integreren van managementpraktijken in je organisatie.
Lees hieronder verder.
Managementpraktijken zijn werkmethodieken en innovaties die managers en medewerkers in organisaties gebruiken om hun organisaties effectiever te maken. Door de inzet van managementpraktijken bouwen bedrijven organisatiekapitaal op: het niet-tastbare kapitaal dat ontstaat door de aanwezigheid van organisatorische routines, werkwijzen en sociale systemen van en in bedrijven.
Als je nauwkeuriger naar de productiviteitscijfers kijk dan zie je in bedrijfssector een kopgroep van hoogproductieve bedrijven die twee tot vijf keer productiever dan hun directe concurrenten. Hoe krijgen zij het voor elkaar om zoveel meer productief te zijn?
Uit een wetenschappelijk onderzoek dat 15 jaar loopt en in 44 landen plaatsvindt, blijkt dat deze koplopers op geheel eigen wijze werken met een vaste set van die managementpraktijken. De vraag is: heb jij de managementpraktijken die deze koplopers gebruiken ook volledig geïntegreerd in jouw bedrijf?
Vaak is dit niet zo. In de praktijk kom ik bij regelmatig succesvolle bedrijven die veel potentieel laten zien met betrekking tot verdere ontwikkeling van managementpraktijken. Ook op de managementpraktijkenwereldranglijst zie ik voor ons land nog zeker verbetermogelijkheden.
Waar we dan wel rekening mee moeten houden is dat wij vaak overschatten hoe goed wij managen. We denken dat we dat best op orde hebben, te vaak is dat niet zo.
Een voorbeeld. Als ik presentaties bijwoon over AI dan zit ik vaak tussen alleen maar ondernemers. Dat is geen goed teken in relatie tot adoptie van managementpraktijken. In hoogproductieve bedrijven zijn medewerkers eigenaar van hun eigen domein en verdiepen zij zich ook in innovaties. Dus ook in AI. Er zijn ook hoogproductieve bedrijven die de rol ‘AI-wizard’ hebben toegevoegd. Dat is iemand die alle AI-toepassingen die worden geïntegreerd in bedrijfsprocessen coördineert.
Hefboomeffect
Waar profiteren koplopers, door goede managementpraktijken, extra van? Zij profiteren van de toegevoegde waarde die zij veel meer kunnen creëren. Daardoor kunnen we hun medewerkers beter betalen, meer investeren en meer innoveren.
Zij kunnen beter en sneller inspringen op kansen (zoals digitalisering, automatisering en AI) en bedreigingen (zoals corona en de arbeidsmarktkrapte).
Met goede managementpraktijken creëren bedrijven dus een hefboomeffect; de praktijken zelf leveren meer productiviteit op, maar de kansen die je sneller kan pakken verhogen die productiviteit nog veel meer. In dat opzicht is dus ook AI een kans.
Ontwikkelingen met betrekking tot productiviteit vragen om actie. Gelukkig is er in veel bedrijven nog het nodige te verbeteren aan managementpraktijken. En als je dat voor elkaar hebt, wordt uiteindelijk AI ook makkelijker om te verzilveren.
Lees ook deze blog van Pieter Peelen: Personeelskeuzes: liever het beste talent in je team of de beste teamspeler?
