Zo krijg je zekerheid dat jouw geldlening wordt terugbetaald

Of het nu is voor een investering in bedrijfsmiddelen, het financieren van voorraad of het mogelijk maken van een overname: iedere ondernemer kan op een bepaald moment financiering nodig hebben. Vaak zijn het medeondernemers die dan in deze geldbehoefte voorzien. Alleen gaat dit in de praktijk regelmatig mis. Hoe voorkom je dat? Advocaat Wesley Terhaerdt geeft een aantal tips om ervoor te zorgen dat het geld dat je hebt uitgeleend altijd terugkomt.

Gebruik een overeenkomst van geldlening

Voor ondernemers die (ook) als financier handelen, is het verstrekken van geldleningen een gebruikelijke aangelegenheid. Toch komt het in de praktijk regelmatig voor dat afspraken in het geheel niet óf onvolledig worden vastgelegd. Dit zorgt voor onduidelijkheid en leidt tot discussie achteraf. Welk bedrag is uitgeleend? Hoe hoog is de rente? Wanneer vinden de aflossingen plaats? Onder welke omstandigheden kan de financier zijn lening direct opeisen?

Lees ook: Voorkom problemen: deze afspraken moet je als ondernemer op papier vastleggen

Het niet of onvolledig vastleggen van afspraken is dan ook de oorzaak van menig conflict. Gelukkig valt dit met een preventieve aanpak eenvoudig te voorkomen. Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Wacht niet tot conflicten ontstaan, maar leg afspraken op voorhand duidelijk vast. Voor een geldlening kan dat in een ‘overeenkomst van geldlening’. Hierin maak je bijvoorbeeld afspraken over de hoogte van het bedrag, de looptijd, de rente en de opeisingsgronden.

Partijen weten dan waar ze aan toe zijn en bij een verschil van inzicht hebben zij iets om op terug te vallen. Ook voor de portemonnee is dit beter: de kosten van een preventieve aanpak zijn slechts een fractie van de kosten van een juridisch gevecht.

Zorg voor onderpand

Wil je als financier voorbereid zijn op de situatie dat een geldlening niet wordt terugbetaald en voorkomen dat je met lege handen achterblijft? Stel dan als voorwaarde aan de geldlening dat de leningnemer voldoende onderpand aan jou verstrekt.

Een onderpand is een zekerheid in de vorm van geld, goederen of rechten, die jij als financier kunt opeisen als jouw lening niet (op tijd) wordt terugbetaald. De mogelijke zekerheden zijn: een pandrecht, een hypotheekrecht en een borgtocht.

Pandrecht

De eerste vorm van zekerheid is een pandrecht. Een pandrecht kun je vestigen op alle goederen die geen registergoederen zijn. Het onderpand is dan bijvoorbeeld de inventaris, voorraden of debiteuren. Als financier ben jij de zogenoemde ‘pandhouder’, de onderneming is de zogenoemde ‘pandgever’.

Voldoet de onderneming niet aan zijn terugbetalingsverplichting, dan heb jij als pandhouder de bevoegdheid om de inventaris en voorraden te verkopen en de debiteuren te incasseren. Vervolgens mag jij je op de opbrengst van de verkoop en incassering verhalen, waardoor je jouw geldlening toch nog (gedeeltelijk) terugkrijgt. Dit wordt ook wel ‘het recht van parate executie’ genoemd.

Het pandrecht is dus een sterk middel om zekerheid te krijgen, maar zorgvuldigheid is wel geboden. Zo zijn het vestigen van een rechtsgeldig pandrecht en het uitoefenen van het recht van parate executie aan strenge wettelijke voorschriften verbonden. In de praktijk zien wij dit geregeld misgaan, waardoor je als financier alsnog met lege handen staat.

Hypotheekrecht

De tweede vorm van zekerheid die je als financier kunt verkrijgen is het hypotheekrecht. Een hypotheekrecht kun je vestigen op registergoederen, zoals een bedrijfspand. Als financier ben jij de zogenoemde ‘hypotheekhouder’, de onderneming is de zogenoemde ‘hypotheekgever’.

Als hypotheekhouder heb je een vergelijkbare positie als de pandhouder. Wanneer de onderneming de financiering niet (tijdig) aflost, heb je het recht om het registergoed te verkopen en je op de opbrengst te verhalen.

Borgstelling

De derde vorm van zekerheid die je als financier kunt verkrijgen is een borgstelling. Bij een borgstelling verplicht een derde – bijvoorbeeld de bestuurder van de onderneming in privé – zich tot het terugbetalen van de financiering, voor het geval de onderneming niet in staat is om dat zelf te doen. Gaat de onderneming failliet, dan kun jij als financier aankloppen bij deze derde en krijg je jouw vordering toch nog (gedeeltelijk) betaald.

Let er bij het overeenkomen van een borgtocht wel op dat, indien de borg gehuwd is, de echtgenoot van de borg in sommige gevallen schriftelijk toestemming dient te verlenen voor de borgstelling. Daarnaast is het van belang om in de borgtochtovereenkomst het concrete bedrag van de borgstelling of – als dit niet mogelijk is – een maximumbedrag op te nemen. Doe je dat namelijk niet, dan is de borgtocht niet geldig. In de praktijk loopt het op deze twee punten regelmatig stuk.

Lees ook: Dit is de wettelijke verplichting die ondernemers regelmatig over het hoofd zien