Ook op langere termijn minder files door thuiswerk verwacht

Het PBL adviseert de overheid dan ook om nog eens goed na te denken over geplande miljardeninvesteringen in het wegennet en openbaar vervoer door het veranderde reisgedrag. Het mobiliteitssysteem is namelijk voor een groot deel gebaseerd op piekbelastingen, terwijl die pieken juist minder extreem worden.

Aantal vervoersbewegingen blijft gelijk vanwege mensen die gaan winkelen of op visite gaan

Wel zal het aantal vervoersbewegingen naar verwachting gelijk blijven ten opzichte van voor de coronacrisis. Dat komt omdat mensen wel vaker op pad gaan, bijvoorbeeld om te winkelen of op visite te gaan. Die reisbewegingen compenseren de daling van het aantal kilometers voor woon-werkverkeer. Het grote verschil met de tijd voor corona is echter dat deze 'nieuwe' ritten vooral buiten de spits plaatsvinden en vaak korter zijn dan naar het werk. Verder kunnen werknemers door de thuiswerkoptie makkelijker zelf bepalen wanneer ze naar hun werk afreizen, en daarmee de spits mijden.

Het effect van thuiswerken op de woningmarkt lijkt vooralsnog beperkt, aldus het PBL. Ze zien geen direct aantoonbare relatie met het toegenomen thuiswerken. Wel constateren ze dat zich momenteel minder mensen in de Randstad of andere steden vestigen en het verschil tussen de huizenprijzen in de Randstad en de rest van Nederland kleiner aan het worden is.

'Thuiswerken moet in de werkcultuur van bedrijven een volwaardige status krijgen'

Op het gebruik van de hoeveelheid kantooroppervlak heeft thuiswerken naar verwachting evenmin veel effect, aldus de onderzoekers. De grootste veranderingen zullen waarschijnlijk te zien zijn in het gebruik van het kantoor zelf. Zo is er vooral meer behoefte aan overlegruimten en minder aan werkplekken.

Door de aangetoonde voordelen van werken vanuit huis, moet thuiswerken in de werkcultuur van bedrijven een volwaardige status krijgen, vinden de onderzoekers. De overheid moet hierbij helpen door afspraken te maken met werkgevers en werknemers.

VNO-NCW en MKB-Nederland zijn kritisch over het rapport PBL

VNO-NCW en MKB-Nederland zeggen in een reactie op het PBL-rapport onder meer dat het evident is dat thuiswerken invloed heeft op de hoeveelheid verkeer op auto- spoor- en vaarwegen. ,,De voordelen daarvan voor milieu, sociaal en voor de infra moeten we ook blijven benutten. Beïnvloeden dat het gedrag zodanig dat structureel op alle dagen van de week een voldoende percentage mensen de spits mijdt is ongelofelijk moeilijk, zo blijkt.''

,,Daar komt bij dat tal van zaken niet worden meegenomen in de PBL-sommen. Zo worden de economische groei en de bevolkingsgroei bijvoorbeeld niet meegenomen. Zo gaat de bevolking in Nederland tot 2030 met alleen al 1 miljoen toenemen, tot mogelijk 20 miljoen in 2070, en neemt de bedrijvigheid navenant toe. Dus komen er de komende jaren simpelweg aanzienlijk meer voertuigen op de weg, de rails en het water. Juist op het terrein van infra wordt de situatie altijd onderschat weten we ook uit het verleden.''

Investeringen in nieuwe infra (zoals betere en meer railverbindingen, nieuwe ov-verbindingen, vaarwegen, wegenknooppunten) en goed onderhoud zijn volgens VNO-NCW en MKB-Nederland prangender dan ooit als bovenstaande wordt meegewogen.

Mobiliteitsalliantie: kijk naar ander oplossingen

Ook samenwerkingsverband Mobiliteitsalliantie waarschuwt dat het pauzeren van infraprojecten onverstandig is. In de alliantie zitten onder meer de ANWB, Bouwend Nederland, de Fietsersbond, Schiphol en brancheorganisatie Transport & Logistiek Nederland. De organisaties wijzen net zoals de werkgevers op de groei van de economie en de bevolking. De alliantie wil dat er ook naar andere oplossingen wordt gekeken, zoals spreiding en flexibeler reispatronen. Afspraken hierover moeten in een regeerakkoord worden opgenomen, vindt het verbond.