De cijfers uit het onderzoek van RAI Vereniging laten zien dat de bereidheid om te investeren afneemt. Slechts 47 procent van de ondernemers overweegt nog een emissieloze bestelwagen aan te schaffen. Dat is 10 procentpunt minder dan in 2023. Vooral in het mkb schuiven ondernemers de beslissing vooruit of zoeken ze naar manieren om investeringen te vermijden.
Vooral mkb’ers schuiven de beslissing vooruit of zoeken naar manieren om investeringen te vermijden
In plaats daarvan zoeken ondernemers andere uitwegen. Ruim een derde van de ondervraagden verwacht minder of zelfs geen werk meer aan te nemen van klanten die gevestigd zijn in zero-emissiezones.
Dat aandeel ligt hoger dan bij ondernemers die kiezen voor kleinere voertuigen, levering via hubs of het terugbrengen van het aantal bedrijfswagens. Nog eens 15 procent zet personenauto’s in waar eerder een bestelwagen werd gebruikt.
Lees ook: Helft ondernemers bezorgd over zero-emissiezones: ‘Overstapt op elektrisch vervoer enorme klus’
Kleine ondernemers haken af
De gevolgen concentreren zich bij het kleinbedrijf. Van de bedrijven met één bestelwagen verwacht 57 procent klanten in zero-emissiezones te verliezen. Bij bedrijven met twee tot vijf voertuigen loopt dat op tot 61 procent. Grote organisaties met vijftig of meer bedrijfswagens zitten in een totaal andere positie: daar verwacht slechts 12 procent werk te laten liggen.
Kosten zijn de belangrijkste drempel. Een ruime meerderheid van het mkb zegt de extra investeringen niet te kunnen terugverdienen. Bij bedrijven met één voertuig geldt dat voor 72 procent, bij twee tot vijf voertuigen zelfs voor 80 procent. Meer dan de helft van deze ondernemers noemt de overstap naar elektrische bestelwagens zelfs onmogelijk.
Grootbedrijf ziet kansen
Bij grotere bedrijven ligt dat anders. Daar zegt slechts 15 procent dat overstappen niet haalbaar is. Bovendien zegt 65 procent dat uitstootvrij rijden bijdraagt aan een betere uitstraling van het bedrijf en indirect ook financieel voordeel oplevert. Het mkb ziet vooral risico’s, grote bedrijven hebben meer ruimte om te investeren.
Ga bij dit soort plannen eerder in gesprek met ondernemers
Huub Dubbelman RAI Vereniging
Dat verschil zie je ook terug in de keuze voor nieuwe voertuigen. De afschaffing van de bpm-vrijstelling op dieselbestelwagens leidt voorlopig niet tot een versnelling richting elektrisch rijden. Het aandeel ondernemers dat vaker kiest voor elektrische bedrijfswagens is gedaald naar 24 procent. Tegelijk laat 39 procent van de mkb-bedrijven hun huidige bestelwagen langer doorrijden. Dat wijst op uitstelgedrag en een groeiende markt voor jong gebruikte dieselvoertuigen.
Lees ook: Aannemer Chris omzeilt zero-emissiezone in de stad: ‘Ik heb een privéauto gekocht’
RAI: betrek ondernemers eerder
Volgens Huub Dubbelman, voorzitter van de sectie Personenwagens en Lichte Bedrijfswagens bij RAI Vereniging, vraagt dit om een andere aanpak. „De uitkomsten zijn zorgelijk. We willen verduurzaming, maar deze maatregelen zorgen nu voor uitstel en een lagere bereidheid om te elektrificeren”, zegt hij. „Daardoor komt de overstap bij het mkb juist verder onder druk te staan.”
„Ga bij dit soort plannen eerder in gesprek met ondernemers, zodat ongewenste effecten tijdig kunnen worden voorkomen.”
Lees ook: 85.000 waarschuwingen en 30.000 boetes: ondernemers hebben moeite met aanpassen aan zero-emissiezones
Zero-emissiezones: waarschuwingen en boetes lopen snel op
Sinds de invoering van zero-emissiezones op 1 januari 2025 hebben gemeenten op grote schaal moeten handhaven. In zeventien gemeenten zijn inmiddels ruim 85.000 waarschuwingen verstuurd naar ondernemers met een te vervuilende bestelauto. Zo’n 30.000 ondernemers kregen uiteindelijk een boete, blijkt uit een analyse van gemeentelijke rapportages door vergelijkingswebsite Overstappen.nl.
In steden als Amsterdam, Rotterdam en Den Haag mogen sterk vervuilende dieselbestelwagens de stad niet meer in. Gemeenten kozen daarbij eerst voor een waarschuwingsperiode. Van januari tot juli kregen ondernemers alleen een waarschuwing; sinds juli worden er boetes uitgedeeld. Die bedraagt 120 euro voor bestelauto’s en 310 euro voor vrachtauto’s.
Volgens het onderzoek hebben de sancties zichtbaar effect. In Den Haag voldoet inmiddels meer dan 95 procent van de bestelauto’s aan de eisen. Ondernemers pasten hun routes aan, vroegen ontheffingen aan of stapten over op een schoner voertuig.
