Het opheffen van het handhavingsmoratorium begin jaar dit op de Wet DBA veroorzaakte veel onrust onder zzp’ers en hun opdrachtgevers. De Belastingdienst ging namelijk weer ‘gewoon’ deze wet handhaven, nadat ze dat jarenlang niet gedaan hadden. Om opdrachtgevers en zzp’ers te laten wennen worden er over 2025 geen boetes opgelegd, dat is volgend jaar wel het geval. De zachte landing is dan over.
Lees ook: Nauwelijks minder zzp’ers door aanpak schijnzelfstandigheid, maar wel meer onrust door controle
Geen grote onrust?
De woordvoerder van Financiën gaat overigens niet mee in ‘het frame’ dat er sprake is van grote onrust. „Als Belastingdienst (uitvoeringsorganisatie van Financiën, red.) herkennen wij ons niet in dat beeld. Wij treffen in onze werk heel iets anders aan, bedrijven die het goed proberen te doen. We helpen sectoren, zoals de bouw en arbeidsbemiddelaars om te komen tot een eerlijk speelveld te komen. Regels zijn nu eenmaal regels en dit jaar hebben we sectoren geholpen om daaraan te voldoen.”
In de voortgangsrapportage schrijven demissionair minister Mariëlle Paul (Sociale Zaken en Werkgelegenheid - VVD) en demissionair staatssecretaris Eugène Heijnen (Financiën - BBB) dat tot 1 november van dit jaar 842 bedrijven werden onderzocht op arbeidsrelaties. Daarvan zijn er nog 436 onderhanden. Het bedrijfsbezoek kan een vervolg krijgen in de vorm van een boekenonderzoek. Bijvoorbeeld als er significante risico’s op schijnzelfstandigheid worden vastgesteld. De Belastingdienst voerde in de eerste tien maanden van dit jaar 237 boekenonderzoeken uit, 127 zijn daarvan nog onderhanden.
De praktijkervaring is dat een onjuiste kwalificatie van arbeidsrelaties in alle branches en sectoren voorkomt
Mariëlle Paul en Eugène Heijnen Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en staatssecretaris van Financiën
Vanaf 1 januari 2025 kan de Belastingdienst met terugwerkende kracht tot 1 januari 2025 correctieverplichtingen en naheffingsaanslagen loonheffingen opleggen als tijdens het boekenonderzoek schijnzelfstandigheid wordt vastgesteld. Uit de rapportage kan niet worden opgemaakt of de Belastingdienst iets heeft opgelegd en of er een sector of branche tussenuit springt. ‘De praktijkervaring is dat een onjuiste kwalificatie van arbeidsrelaties in alle branches en sectoren voorkomt’, schrijven de twee bewindslieden. ‘De Belastingdienst handhaaft risicogericht. In de afgelopen periode zijn uiteenlopende organisaties uit bijvoorbeeld de sectoren arbeidsbemiddeling, bouw, handel en industrie, onderwijs, overheid en zorg bezocht.’
Kabinet gaat door met Vbar
Het demissionaire kabinet meldt in dezelfde rapportage ook dat stug door wordt gegaan met de invoering van de Vbar (Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden). Het wetsvoorstel is 7 juli 2025 naar de Tweede Kamer gestuurd. De twee bewindslieden: ‘Het kabinet streeft ernaar de beantwoording van vragen zo spoedig mogelijk naar de Kamer te sturen, zodat uw Kamer kan besluiten over het verdere verloop van het wetsvoorstel.’ Om niet gekort te worden voor 600 miljoen euro uit de Europese Herstel- en Veerkrachtfaciliteit moet de Wet Vbar op zijn laatst op 31 augustus 2026 gepubliceerd zijn in het Staatsblad. ‘Spoedige parlementaire behandeling is daarom van groot belang.’
Voor zzp’ers gaan we meer zekerheid creëren en tegelijkertijd schijnzelfstandigheid voorkomen
Sybrand van Haersma Buma ex-informateur in zijn eindrapportage
Er is door het regeringstandem VVD/BBB ook gekeken naar de Zelfstandigenwet. Deze initiatiefwet is door VVD, D66, CDA en SGP opgezet om het zzp-speelveld duidelijker te maken. Het kan gezien worden als een alternatief op de Vbar. In de rapportage staat dat er gesprekken zijn geweest met de initiatiefnemers. ‘Het kabinet gaat daar vanzelfsprekend mee door nu het wetsvoorstel in de Tweede Kamer ligt. Indien het huidige wetsvoorstel Vbar wordt aangepast, is het met het oog op de uitvoering van belang dat de uitvoeringsgevolgen in kaart worden gebracht.’
Buma wil schijnzelfstandigheid voorkomen
Saillant detail is dat de inmiddels ex-informateur Sybrand van Haersma Buma (CDA) in zijn eindverslag expliciet de Zelfstandigenwet noemt als onderdeel van de hervorming van de arbeidsmarkt. In zijn eindrapportage schreef hij: ‘Voor zzp’ers gaan we meer zekerheid creëren en tegelijkertijd schijnzelfstandigheid voorkomen (Zelfstandigenwet).’
Lees ook: Zzp’ers willen rechtszaak om gevolgen handhaving schijnzelfstandigheid
