Waarom YKSI straks níet ‘over de kop’ gaat: ‘Eenpersoonsauto heeft de toekomst’

De tijd van gouden bergen in de mobiliteitsbranche lijkt voorbij. Waar enkele jaren geleden de ene na de andere startup de kop op stak met elektrische stadsautootjes, e-scooters en veelbelovende deelconcepten, merk je nu een minder optimistische tendens. Er heerst voorzichtige nuchterheid; investeringen lopen terug, aangekondigde projecten worden afgelast en nieuwe spelers trekken de stekker uit hun startups.

Denk aan de doorstart van het sterk uitgeklede Lightyear: het Helmondse bedrijf maakt niet langer zonnecelauto’s, maar schikt zich in de rol van toeleverancier. De Sono Sion, die ook beloofde op zonne-energie te rijden, staat als volledig project in de etalage. Afgelopen week kondigde het Duitse ElectricBrands ook al slecht nieuws aan: volgens de maker van de Xbus leidden stijgende ontwikkelingskosten en de zwakkere economie tot een faillissement en een doorstart. De productie van het modulaire elektrische busje zou plaatsvinden bij VDL Nedcar; dat is nu onzeker, waardoor ook in het Limburgse Born de vooruitzichten minder zonnig zijn.

Lees ook: Nieuwe afwijzing voor VDL Nedcar: einde aan klassieke autoproductie in Nederland?

Het feit dat deze ondersteuning wordt gegeven aan dit project, laat zien dat ik niet de enige ben die in dit idee gelooft

Subsidie RVO geeft toekomstkansen

In zulke woelige omstandigheden zouden velen het wel uit hun hoofd laten om tóch een nieuwe auto te ontwikkelen. Maar toch ging bij het Nederlandse YKSI onlangs juist de vlag uit. De Rotterdamse startup wist een flinke ontwikkelingssubsidie van ruim drie ton binnen te halen bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), om diens ‘volwaardige éénpersoons elektrische auto’ verder te ontwikkelen.

Oprichter en YKSI-bedenker Ronald Schoonrok kan zijn geluk niet op: ,,Het feit dat deze ondersteuning wordt gegeven aan dit project, laat zien dat ik niet de enige ben die in dit idee gelooft.” Met het geld gaat Schoonrok met diverse partners ‘een nog nieuw te ontwikkelen kantelend onderstel uittekenen, engineeren, uitvoeren en testen’. ,,Dit is een hele mooie volgende stap.”

Slimmer woon-werkverkeer: ‘Weg met grote SUV’s’

Volgens zijn makers is YKSI meer dan de zoveelste nieuwe auto. ,,Of eigenlijk veel mínder”, reageert Schoonrok gevat. ,,Zie dit als het ultieme tegengif voor al die enorme, loeizware SUV’s waarmee veel mensen nu van en naar hun werk rijden. We zitten allemaal in veel te grote auto’s, in ons eentje, en staan daarmee onnodig lang in de file. Dat is op zo veel manieren een gigantische verspilling.”

De veel compactere YKSI biedt straks dus maar plaats aan één inzittende, ‘leunt’ als een soort overdekte motorfiets in de bochten en wordt – uiteraard – volledig elektrisch. Zijn geestelijk vader spreekt nadrukkelijk níet over een stadsautootje: ,,Met een YKSI moet je straks 130 kunnen rijden, dus de snelweg op kunnen. En willen, want hij biedt alle comfort en veiligheid die je gewend bent van je huidige grote auto – maar dan zónder de onnodig grote verpakking.”

Want wat doen al die Biro’s, Microlino’s en Carvertjes nu in de stad? Zij vervangen vooral de fietsers voor de korte ritjes

Juist omdat de YKSI geen stadsauto wordt, heeft hij bestaansrecht, meent Schoonrok. ,,Ik geloof niet in de bestaande e-mobility micro-markt. Want wat doen al die Biro’s, Microlino’s en Carvertjes nu in de stad? Zij vervangen vooral de fietsers voor de korte ritjes. Zo lossen we dus geen probleem op, maar proppen we de binnenstad nog voller met voertuigen die meer ruimte innemen en mínder duurzaam zijn dan de fiets. De echte kilometers die we moeten verduurzamen zijn niet de stadskilometers, maar onze woon-werkritten.”

Levensvatbaar? ‘Dat hangt af van investeerders’

Het idee is relevant, maar nu breken spannende tijden aan voor de ondernemers die van YKSI realiteit willen maken. Voor de realisatie slaat Schoonrok de handen ineen met industrieel designbureau Springtime en ontwikkelaar Dynteq, die beiden spreken van een ‘heel ambitieus project’. ,,Een auto ontwikkelen is echt wel een andere tak van sport, omdat je met heel veel regels te maken hebt”, weet Springtime-oprichter Marcel Schreuder. ,,Maar wij geloven in YKSI omdat het basisidee gewoon heel goed is. En in dit segment is nog niemand actief, dus wij zien absoluut kansen.”

Hoe levensvatbaar YKSI zal zijn, hangt af van het vinden van de juiste investeerders, meent Schreuder. ,,Als wij straks een werkend prototype hebben, moeten we de juiste mensen enthousiasmeren voor het project. Dat moeten mensen zijn die zich, net als in de sportwereld, in zekere zin durven te focussen op de vólgende wedstrijd. We hoeven niet het hele budget in één keer bij elkaar te hebben, maar we kunnen en moeten het traject stap voor stap financieren. We werken nu aan het ‘proof of concept’-prototype, dan volgt een showcar met alles er op en er aan, daarna de hele technische ontwikkeling en engineering en uiteindelijk (pre-) productie. Zo zie ik dit project: wij denken ver vooruit en dat vraagt om anticyclisch investeren.”

Wij, maar ook onze toekomstige investeerders, moeten een lange adem hebben. En diepe zakken

‘Geef ons tien jaar’

Ook Dynteq-directeur Rob Lenferink, wiens collega’s zich op vliegbasis Twente buigen over de technische kant van de eenpersoonsauto, noemt de financiering de grootste uitdaging voor YKSI. ,,YKSI heeft absoluut veel potentie. Maar zeker wanneer je een voertuig in de zogenoemde M1-categorie wilt maken (daar vallen ‘echte’ auto’s in, die aan strengere eisen moeten voldoen dan L6e en L7e-brommobielen zoals de Biro en de Opel Rocks Electric, red.), dan zijn ontwikkeltrajecten heel lang, zwaar en kostbaar. Daarvoor moeten wij, maar ook onze toekomstige investeerders, een lange adem hebben. En diepe zakken. Maar vaak is dat de enige manier om dit soort concepten te laten slagen.”

Een volwaardige auto ontwikkelen kost miljoenen euro’s, weet ook Ronald Schoonrok. Daarom zoekt hij voor YKSI investeerders met geduld en realiteitszin. ,,Heel veel investeerders willen graag een unicorn vangen; daar wordt dan heel veel geld ingepompt, waarna zij snel maximaal willen verdienen aan de investering. Dat gaat niet werken bij een project als YKSI. Om de startupwereld in Nederland groter en succesvoller te maken, moeten we denken in langere trajecten. We hebben langer de ruimte nodig om te ontwikkelen, voordat er echt rendement uit komt. Dus laten we niet op drie, vier jaar gaan zitten, maar echt op tien jaar. Wat in Amerika heel normaal is. Dan geloof ik 110 procent dan YKSI gaat lukken. Maar goed, wij zitten er natuurlijk ook al voor de volle 200 procent in!”

Lees ook: Bestuurswissel bij Lightyear, topman vertrekt