Waarom het onzin is dat al je werknemers goed moeten kunnen pitchen

Jelmer werkt voor een degelijk advieskantoor. Zijn klanten waarderen zijn rust, bedachtzaamheid en nauwkeurigheid. Jelmer kreeg echter van zijn baas te horen dat hij weliswaar goed is in zijn werk, maar dat hij zich beter moest profileren. En om dat te bereiken, moest hij van zijn baas op een heuse pitch-training.

Elevator pitch

Volgens de baas van Jelmer is het heel belangrijk om in korte tijd te kunnen vertellen wat je doet en waar je voor staat. Pitchen komt van de Amerikaanse term elevator pitch. Als je in een lift staat met een belangrijke directeur, moet je snel to the point kunnen komen. Ook anderen delen die opvatting. Volgens de Pitch Academy is pitchen een ‘onmisbare communicatievaardigheid voor iedereen’ . Presentatiecoach Anne Spies zegt dat je niet zonder een goede elevator pitch kunt als je een baan of opdracht wilt. Warenhuis Hudson’s Bay gebruikte het instrument zelfs om personeel te werven. Het lijkt net alsof een goede werknemer ook goed moet kunnen pitchen.

Concreet resultaat

Jelmer vond het maar niets: ,,Inclusief voorbereiding was ik drie dagen bezig. Het resultaat is dat ik nu zonder hakkelen kan vertellen dat ik pro-actief meedenk met de klant en concreet resultaat bereik waar de klant écht iets aan heeft."

Zonde van de tijd

Jelmer heeft groot gelijk. Voor veel werknemers is pitchen zonde van de tijd. We weten namelijk helemaal niet of het zinvol is om een goede elevator pitch te hebben. Er is net zoveel bewijs voor dat jongleren, de Swish dansen of minesweepen een ‘onmisbare vaardigheid’ is voor iedereen.

Goede boterham

Er is maar één bewezen effect van al die pitch-trainingen en dat is dat de trainers er een goede boterham aan verdienen. Andere effecten van pitch-trainingen ken ik niet. Onderzoek waaruit blijkt dat succesvolle ondernemers aantoonbaar beter kunnen pitchen dan hun failliete collega’s? Dat afdelingen na een pitch-training meer verkopen? Dat alle werknemers van goed presterende afdelingen wél, en hun slechter presterende collega’s niet in een paar zinnen kunnen uitleggen waar ze voor staan? Je vindt sneller een Marokkaans PVV-lid dan een dubbelblind en gerandomiseerd onderzoek met controlegroepen dat positieve effecten van pitchen laat zien.

Onmisbare communicatievaardigheid

En uiteraard, mocht je binnenkort naar een congres moeten waar je een minuut spreektijd krijgt, dan lijkt het me heel verstandig dat je die presentatie een paar keer oefent. Maar de claim dat pitchen een onmisbare communicatievaardigheid is voor iedereen, is belachelijk.

Belang van pitchen

Al die aandacht voor het belang van pitchen heeft er helaas wel voor gezorgd dat we mensen als Jelmer een probleem aanpraten dat er helemaal niet hoeft te zijn. Tijdens de crisis leidde het geloof in pitchen zelfs tot onmenselijke toestanden: oudere werklozen moesten voor de functie van toiletjuffrouw of andere laaggeschoolde arbeid een pitch houden. Dat is net zo idioot als een timmerman vragen om een tafel in elkaar te zetten met HTML.

Ieder zijn eigen talent

Iedereen heeft zijn eigen talenten. De één kan goed billen wassen, een volgende legt probleemloos de stelling van Pythagoras uit aan puistige pubers en weer een ander kan in een minuut helder verwoorden dat hij stofzuigers verkoopt. Zullen we weer accepteren dat al die talenten prima zijn? Laten we niet doen alsof pitchen een soort heilige graal is waar iedereen goed in moet zijn. Veel werknemers functioneren uitstekend zonder pitch.

Presenteren

Tot slot stel ik voor dat we weer gewoon praten over een presentatie in plaats van een pitch. Het zal wel aan de zomervakantie liggen, maar ik moet bij pitchen altijd denken aan een tent opzetten. Kampvuurtje, gitaartje en biertje erbij en er volgt vanzelf een goed gesprek. Lijkt me voor Jelmer en zijn baas ook een uitstekende optie.