Rutte en Hoekstra: kabinetscrisis niet uitgesloten door uitslag Provinciale Statenverkiezingen

De twee politiek-gevoelige onderwerpen stikstof en asiel houden Nederland in hun greep op weg naar de Provinciale Statenverkiezingen van aanstaande woensdag. Voortgang op beide dossiers is uiterst moeizaam, maar moet de komende maanden wel worden geboekt. Het is opmerkelijk dat zowel Rutte als Hoekstra, premier en vicepremier, van twee coalitiepartijen openlijk ingaan op de kans van een kabinetscrisis.

Rutte liet zich uit over een mogelijke crisis in WNL op zondag. Hij gaat er allerminst van uit, ‘maar je weet het nooit zeker’. Hij verwees naar zijn tweede en derde kabinet, waarbij het steeds wél lukte. Maar in zijn eerste kabinet met gedoogsteun van Wilders mislukte het. ,,Dat had ik ook totaal niet zien aankomen.’’ Rutte is dinsdagmiddag te gast in het (kijk)radioprogramma De Ondernemer Kiest, een gezamenlijk initiatief van De Ondernemer, AD(R), New Business Radio en ONL.

Hoekstra constateerde in Buitenhof dat de polarisatie maximaal is geweest op het stikstofdossier, waar de uitstoot met de helft naar beneden moet in 2030. ,,Ik vind dat we in Nederland oplossingen met draagvlak moeten vinden,’’ zei Hoekstra. ,,Het is niet het doel het kabinet te laten klappen, maar het kan wel de consequentie zijn.’’

'Je gooit niet lichtvaardig de handdoek in de ring'

Hoekstra gaf toe dat hij in de zomer van 2022 had nagedacht over een mogelijke kabinetscrisis. Dat was in de zomer dat hij het jaartal 2030 ‘niet heilig’ verklaarde. Ter geruststelling voegde Hoekstra eraan toe: ,,Je gooit niet lichtvaardig de handdoek in de ring over stikstof of migratie.’’

'Politiek van stilstand'

D66-vicepremier Sigrid Kaag, eveneens te gast in Buitenhof, markeerde de stikstofdiscussie:: ,,We hebben een politiek van stilstand gehad, gaan we door naar 2030 of laten we ons gijzelen door een politiek van stilstand?’’ Zij ziet de tussentijdse ijkmomenten van 2025 en 2028 ook als mogelijkheid om de stikstofaanpak in verschillende provincies waar het moeilijk gaat, te versnellen.

'Zonodig consequenties’

Een ander heikel punt in de stikstofdiscussie is de mogelijke onteigening van boeren door de overheid die dan gedwongen worden uitgekocht. Daarvan zei VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans in Buitenhof dat in provincies niet wordt gekoerst op onteigening. Maar: ,,Uiteindelijk, als je je verantwoordelijkheid niet neemt in een landelijk probleem, dan zullen er zo nodig consequenties volgen. Dat is nog lang niet zover.’’

CDA-leider Hoekstra viel haar bij: ,,De realiteit is dat in Nederland vrijwel nooit iemand wordt uitgekocht. Maar geen van ons 17,5 miljoen krijgt de garantie dat het nooit zal gebeuren.’’