De onrust onder zelfstandigen en hun opdrachtgevers is enorm, nu de Belastingdienst vanaf 1 januari 2025 gaat handhaven op schijnconstructies. Op die datum loopt namelijk het handhavingsmoratorium af. De onrust wordt ook nog eens versterkt door het feit dat het onduidelijk is wanneer de conceptwet VBAR, de opvolger van de wet DBA, in werking treedt. VBAR - wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden - ligt nu nog voor beoordeling bij de Raad van State. Inmiddels hebben veel betrokkenen hun kritiek bij de raad gedeponeerd.
Kamerlid Thierry Aartsen organiseert rondetafelgesprek
Alles wat er speelt rond het opheffen van het handhavingsmoratorium en een wet die er nog niet is, is Thierry Aartsen tijdens het Kamerreces niet ontgaan. Het Tweede Kamerlid voor de VVD organiseert om die reden een rondetafelgesprek op 5 september in Groen van Prinstererzaal. ,,Ik voel onrust en onzekerheid. Het idee was namelijk dat voor 1 januari 2025 de VBAR er zou liggen (inwerkingtreding op 1 januari 2026). Een wet die meer uit zou gaan van de ondernemerskant van het zzp-schap, meer duidelijk zou gaan maken. Maar die wet ligt er nog niet. De vraag is wat er nu gaat gebeuren en welke effecten dat heeft”, aldus Aartsen in een gesprek met De Ondernemer. ,,Het leek mij daarom goed om van de Belastingdienst uit eigen hand te horen wat ze gaan doen. Hoe gaan ze handhaven en wat gaan ze precies handhaven? Welke sectoren worden aangepakt en waar gaan ze strenger op letten?”
Lees ook: Zzp’ers en opdrachtgevers moeten gezagsverhouding vermijden, Belastingdienst gaat handhaven
Het debat is de eerste ontwikkeling in het zzp-dossier aan het begin van het politieke seizoen. Een week later kruisen Aartsen en de andere Kamerleden van de commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid namelijk de degens over dit onderwerp met het kabinet in het zzp-debat. Minister Eddy van Hijum (NSC) van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Folkert Idsinga (NSC), staatssecretaris van Financiën krijgen de vraag hoe zij tegen de ontstane onrust aankijken. ,,Het argument wordt vast: dat wisten al die zelfstandigen 1,5 jaar geleden al. Dat zal zo zijn, maar wat doe je met die onrust? Ik wil dat dit kabinet de herhaling van 2016, met de chaotische invoering van de wet DBA, voorkomt.”
Uitwassen van schijnzelfstandigheid aanpakken
Thierry Aartsen zegt niet tegen de controle op schijnzelfstandigheid te zijn. Hij vindt echter dat je sec de uitwassen moet aanpakken en echte zelfstandigen met rust moet laten. ,,Maar nu wordt ook gekeken naar hiërarchie, gezagsverhouding. Ik heb om die reden dus zorgen over de categorie zzp’ers waar de opdrachtgever graag mee wil werken. Ik vind dat je ook zou moeten kijken naar de ondernemer zelf. Heeft hij of zij ieder jaar een andere klus, doet de ondernemer er dingen naast. Dat zijn ondernemerscriteria die ook mee moeten wegen in mijn ogen.”
Dus eerst de VBAR en dan pas het handhavingsmoratorium loslaten? ,,Dat is precies het dilemma waar we voor staan, daarom slinger ik die discussie aan. Ik merk veel onrust onder zzp’ers waar we iets mee moeten doen. Je kunt niet zomaar je kop in het zand steken en doen alsof er niets aan de hand is. Naar aanleiding van de twee debatten ga ik mijn standpunt bepalen.”
Ik merk veel onrust onder zzp’ers waar we iets mee moeten doen. Je kunt niet zomaar je kop in het zand steken
Thierry Aartsen is lid van de Tweede Kamerfractie van de VVD
De Belastingdienst zegt in een gesprek met De Ondernemer al anderhalf jaar voorlichting te geven over het aflopen van het handhavingsmoratorium. Het komt niet uit de lucht vallen. Aartsen: ,,Omdat het nu dichterbij komt, ontstaat die onrust. Zelfstandigen zien nu wat het voor hen gaat betekenen, dat kan je ze niet kwalijk nemen. Mijn punt is: als er sprake is van een opdrachtgever die het prima vindt en een opdrachtnemer die het prima vindt, welk probleem zijn we dan aan het oplossen? En die zelfstandigen doen geen vlieg kwaad en betalen gewoon belasting.”
CBS signaleert spectaculaire toename zzp’ers
In een recent onderzoek naar de arbeidsmarkt signaleert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dat 1 op de 5 banen een zzp-job is. Het aantal zelfstandigen nam in het tweede kwartaal van dit jaar toe met 14.000 en kwam uit op 1,6 miljoen. Het CBS meldt dat dit aantal de afgelopen jaren vrijwel continu is gegroeid door de toename van het aantal zzp’ers.
Aartsen ziet dat die ontwikkeling niet meer valt te keren. ,,Het dossier zzp sleept zich al jaren voort. Het is een moeilijke discussie. Vroeger was het simpel. Je had een werkgever en een werknemer. Tegenwoordig zie je steeds meer mensen die zelfstandig willen werken. Ze willen autonomie, hun eigen leven inrichten en niet meer veel jaren voor één vaste baas werken. Ik noem dat de revolutie van de zelfstandig werkenden.”
Of het met het kabinet-Schoof gaat lukken om het zzp-dossier te sluiten? Aartsen: ,,Weet ik niet, dat moet je aan andere partijen vragen. Ik hoop natuurlijk dat PVV, BBB en NSC er ook oog voor hebben. De minister weet wat ik ervan vind. Het staat niet voor niets in het hoofdlijnenakkoord hoe we met echte zelfstandigen om moeten gaan.”
Lees ook: Marion van Happen: ‘Controle arbeidsrelatie zzp’ers mag niet leiden tot stilvallen economie’
Werkgeversvereniging AWVN vindt zzp-wet VBAR onduidelijk
Algemene Werkgeversvereniging Nederland - AWVN - vindt het wetsvoorstel Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR) dat bij de Raad van State ligt geen verbetering. ,,Nee, dit wetsvoorstel is even onduidelijk als het eerdere voorstel”, aldus de vereniging. ,,Er is geen verschil tussen het oude en het nieuwe. Het heet alleen anders, dus zullen dezelfde discussies losbarsten. Het grootste probleem is de zogenoemde ‘inbedding’ van een werkende in de organisatie waarvoor hij of zij werkt’. Dat is in naam losgelaten en heet nu: ‘werken binnen het organisatorisch kader’. Maar het blijft op veel manieren uit te leggen, en is dus onvoldoende duidelijk. Het is nu wachten op wat de Raad van State gaat zeggen.”
