„Iemand in verslaving heeft zoveel maskers op. Het zakelijke masker, maar ook het popiejopiemasker en het ‘ik ben de goede vader’-masker. Na een tijdje weet je niet meer welk masker je op moet zetten”, vertelt Clemens Beneder (46). Het ging niet meer. Na vijftien jaar elke dag alcohol, zo’n twaalf glazen witte wijn per dag, was hij helemaal op. „Je houdt je ondernemersballen hoog, je wil aan de wereld laten zien dat het goed gaat, dat je mooie dingen maakt en succesvol bent. Dat lukt niet meer.”
Resetten in de kliniek
Clemens deelde zijn verhaal met De Ondernemer. Hoe hij van ondernemer die zelden dronk, een leven kreeg dat in het teken stond van alcohol. Hij ging steeds minder naar zijn eigen reclamebureau en ging juist steeds vroeger naar huis. Op een gegeven moment dronk hij stiekem op kantoor. Tot zijn hele lichaam pijn deed en hij paniekaanvallen kreeg. De schijn ophouden dat alles onder controle was, lukte hem tot 2023.
Ik werd echt door de mangel gehaald. Van zeven uur ‘s ochtends tot tien uur ‘s avonds was ik bezig
Clemens Beneder
Rond Goede Vrijdag, weet hij nog goed, zakte Clemens letterlijk in elkaar. „Ik zat op de grond en zei tegen mijn vrouw: ‘Het kan niet meer zo.’” Voor dertig dagen ging hij de kliniek in. En dat was geen retraite. „Ik werd echt door de mangel gehaald. Van zeven uur ‘s ochtends tot tien uur ‘s avonds was ik bezig met herstel. Vol gas allerlei gesprekken voeren, sporten, oefeningen doen en goed eten.” Het voelde voor Clemens als een reset, waarbij hem vooral duidelijk werd wat een verdriet hij anderen had bezorgd.
Lees ook: Ondernemer Clemens was 15 jaar functioneel verslaafd: ‘Ik dronk dagelijks 3 flessen wijn’
Praat over je verslaving
Clemens voelde zich tijdens zijn verslaving erg alleen en geïsoleerd, maar de openhartige gesprekken met lotgenoten brachten hem veel. Zo is hij nu meer dan twee jaar in herstel en gaat hij nog wekelijks meerdere keren naar een meeting met andere verslaafden. „Zij weten hoe moeilijk je het hebt. Er gebeuren nog steeds dingen in mijn leven die ik niet tof vind, maar in plaats van dat ik dat gevoel wegdrink, praat ik erover.” Dat is Clemens belangrijkste boodschap aan andere ondernemers: „Er is echt hulp, alleen je moet ervoor openstaan.”
Je moet als verslaafde je hoofd helemaal opnieuw programmeren
Clemens Beneder
Door de behandelingen heeft Clemens zijn gedrag weten aan te passen, dat is volgens hem een van de belangrijkste, maar ook moeilijkste veranderingen. Zo besloot hij niet meer naar feestjes te gaan, maar hij loopt bijvoorbeeld in de supermarkt ook nog steeds met een grote boog om het wijnpad. „Ik heb er ook mee leren omgaan dat als mijn fiets kapot is, of als ik een klant kwijtraak, dat niet het einde van de wereld is. Vroeger was zo’n tegenslag al een reden om naar de wijnfles te grijpen. Je moet als verslaafde je hoofd helemaal opnieuw programmeren.”
Het blijft tot de dag van vandaag lastig voor hem. Als hij over straat fietst en de zon op zijn huid voelt krijgt hij nog steeds spontaan zin in witte wijn. Hij kan het zo weer proeven. „Ik denk echt nog weleens: ik heb zin in een lekker wijntje. Maar gelukkig hoef ik niet meer naar dat gevoel te handelen. Dat is een heel groot verschil.”
Na de kliniek begon het pas
Mocht je na die dertig dagen in de kliniek denken dat je er bent, dan heb je je mooi vergist, want dan begint het pas, stelt Clemens. „Dat is ook de grootste angst die veel verslaafde ondernemers tegenhoudt om überhaupt in behandeling te gaan. Je moet jezelf weer zien te redden in de grote boze wereld waar niks veranderd is.” Niet gek dus dat ruim de helft van de verslaafden (na behandeling) binnen een jaar weer terugvalt.
Ik wilde ook niet alleen zijn, want ik vertrouwde mezelf niet meer
Clemens Beneder
Verslaving is niet alleen mentaal slopend, maar ook fysiek. Clemens begon na zijn herstel met halve dagen werken en vooral thuis. „Je lichaam heeft zoveel roofbouw gehad. Ik ben daar nog steeds herstellende van. Na een paar uur werken, ben ik kapot. Ik wilde ook niet alleen zijn, want ik vertrouwde mezelf niet meer. Ik ken ondernemers die om die reden in loondienst zijn gegaan.”
Lees ook: De schaduwzijde van ondernemerschap: ‘Verslaving is groeiend probleem onder ondernemers’
Zijn ondernemers gevoeliger voor verslaving?
Verslaving is een groeiend probleem onder kleine en middelgrote ondernemers die in de financiële problemen zijn geraakt. Zijn ondernemers dan ook gevoeliger om verslaafd te raken? Clemens denkt van wel. „Wij zijn over het algemeen niet tevreden met werken van 9 tot 5. Veel ondernemers hebben toch een drive om te willen en moeten presteren. Altijd en overal. Daardoor komen ze vaker in de situatie waar systematisch een bepaalde druk op ze gelegd wordt. Ik ga goed op stress, maar na een tijdje weet je dat niet meer te doseren. Dan is die stress killing en gaat jouw leven leiden.”
Ik denk wel dat ondernemers gevoeliger kunnen zijn voor verdovende middelen. Ze komen ook eerder in situaties waar ze erbij willen horen
Clemens Beneder
Daarnaast komen ondernemers volgens Clemens eerder in situaties waar veel alcohol en drugs gebruikt wordt. „Elk feestje waar ik kwam, werd cocaïne en alcohol gebruikt. Ik denk wel dat ondernemers gevoeliger kunnen zijn voor verdovende middelen. Ze komen ook eerder in situaties waar ze erbij willen horen.”
Rust vinden in Boeddhisme
Onverwachts bood het Boeddhisme handvaten en de rust waar Clemens al die tijd naar op zoek was. „Ik geloof dat er wat is als een hogere macht, maar is dat voor mij god? Nee, voor mij is de hogere macht de groep. Wel kwam ik erachter dat het Boeddhisme draait om het achtvoudige pad en dat zijn bijna dezelfde stappen als de twaalf vanuit het afkickprogramma. Het Boeddhisme dwingt me niet naar een kerk toe te gaan, maar helpt mij wel in het leven.”
De laatste van de twaalf stappen is het doorgeven van je ervaringen aan lotgenoten. Dat doet Clemens als voorzitter van de Cocaine Anonymous meetings in Apeldoorn. „ Als je uit de kliniek komt wordt er altijd gezegd zoek zo snel mogelijk een sponsor, een soort buddy. Toen ik mijn stappen doorlopen had, kon ik mij aanbieden als sponsor. Ik kreeg meteen twee mensen die met mij aan hun herstel wilden werken. Als voorzitter en sponsor help ik hen niet alleen, maar zij mij ook. Ik blijf scherp en krijg zelf ook nog nieuwe inzichten Dat is prachtig.”
Boek over verslaafd en ondernemen
Momenteel legt Clemens zelfs de laatste hand aan een boek over zijn verslaving en hoe hij daarvan afkickte. „Wanneer je in herstel bent, wordt weleens gevraagd wie zijn levensverhaal wil delen. Zonder na te denken zei ik dat ik dat wel wilde. Maar toen ik thuis kwam, realiseerde ik dat mijn eigen levensverhaal niet eens kende.”
Als ik maar met één zin kan laten zien dat ze niet alleen zijn en dat er hulp is, dan ben ik al tevreden
Zo werd het boek een zoektocht naar zijn eigen wortels en leerde hij veel over zichzelf. Maar de echte reden dat Clemens het boek schreef, was om ondernemers te helpen. „Als ik maar met één zin kan laten zien dat ze niet alleen zijn en dat er hulp is, dan ben ik al tevreden.”
Clemens wil extra benadrukken dat de verslaving niet alleen opspeelt bij ondernemers waarmee het slecht gaat. Zijn reclamebureau is nog steeds succesvol en toch raakte hij verslaafd. „Ik deed nog mijn dingen, maar ondertussen was ik mezelf zo hard naar de kloten aan het helpen. Die mensen zijn er zoveel en durven niet hun verhaal te vertellen of vinden dat lastig. Ik hoop dat ik verslaafde ondernemers een spiegel voor kan houden en kan laten zien dat er hulp is, ook voor hen.”
Lees ook: Verslaving groeiend probleem onder ondernemers in nood: ‘Overdag high, ’s nachts werken’
