Schijnzelfstandigheid zzp’ers: wat als de Belastingdienst jouw bedrijf controleert?

Sinds de Belastingdienst de wet tegen schijnzelfstandigheid handhaaft, gaan bedrijven anders om met de inzet van zzp’ers. Daarbij wordt gecontroleerd of zelfstandigen niet worden ingehuurd voor werk dat in een vast dienstverband moet worden gedaan. Als dat gebeurt, kunnen werkgevers een naheffing krijgen. Boetes worden dit jaar echter nog niet uitgedeeld.

De Belastingdienst controleert bedrijven op de juiste kwalificatie van arbeidsrelaties op twee manieren, legt Alexander Kist uit. Met zijn adviesbureau W&RK Advies volgt hij de zzp-problematiek op de voet. ,,Het gebeurt via bedrijfsbezoeken of boekenonderzoeken. Deze vinden plaats via zogenaamde risicogerichte controles. De inspecteurs houden steekproeven en gebruiken detectiemodules om te bepalen bij wie ze op onderzoek uitgaan. Aan de hand van data-analyses worden risicovolle situaties geïdentificeerd. Ook reageren ze op klachten.”

Bedrijfsbezoek bij controle schijnzelfstandigheid zzp’ers

Een bedrijfsbezoek is een eerste, relatief lichte vorm van controle waarbij de Belastingdienst fysiek langskomt. Kist: ,,De inspecteur kondigt zijn bezoek schriftelijk aan en gaat met de opdrachtgever in gesprek over de kwalificatie van arbeidsrelaties. De Belastingdienst hanteert voor het kwalificeren van arbeidsrelaties daarbij de Vragenlijst Beoordeling Arbeidsrelaties, die weer is gebaseerd op het Deliveroo-arrest. Een bedrijfsbezoek leidt overigens niet direct tot boetes of naheffing, maar kan resulteren in een waarschuwing of een vervolgonderzoek. Overigens is de Belastingdienst niet verplicht eerst een bedrijfsbezoek te doen, ze kunnen ook direct een boekenonderzoek aankondigen.”

Wordt door de inspecteur schijnzelfstandigheid vermoed, dan kan de opdrachtgever eerst een waarschuwing krijgen. Kist: ,,De Belastingdienst kan ook waarschuwingen geven als zij tijdens een boekenonderzoek een vermoeden van schijnzelfstandigheid hebben, bijvoorbeeld tijdens een btw-controle.”

Lees ook: Cristel van de Ven (VZN): ‘Overheid schiet doel met wet schijnzelfstandigheid ver voorbij’

‘Verklein risico’s op schijnzelfstandigheid’

Als ondernemer is het verstandig goed voorbereid zo’n bedrijfsbezoek in te gaan. Kist, die dagelijks voor zijn opdrachtgevers hiermee bezig is, adviseert een eenvoudige checklist op te stellen. ,,Wat voor de Belastingdienst belangrijk is, is dat je in de praktijk werkt volgens de afspraken op papier. Zorg dat je alles goed documenteert en voer periodieke controles uit om risico’s op schijnzelfstandigheid te verkleinen.”

Een boekenonderzoek is een controle gericht op de loonadministratie en belastingaangiften. ,,De Belastingdienst onderzoekt op locatie of digitaal facturen, contracten en loonadministratie”, legt Kist uit. ,,De conclusie kan zijn dat er mogelijke correctieverplichtingen of naheffingen gaan plaatsvinden.”

Toon bij controle Belastingdienst goed beheersingsmodel

Bij zowel een bedrijfsbezoek als een boekenonderzoek is het belangrijk dat een ondernemer een beheersingsmodel kan laten zien, meldt Kist. ,,Zo’n beheersingsmodel geeft je inzicht in de risico’s op schijnzelfstandigheid binnen de organisatie, helpt je om die risico’s te verkleinen en zorgt ervoor dat je voorbereid bent op controles van de Belastingdienst. Een effectief beheersingsmodel bestaat uit documentatie, interne controlemechanismen en periodieke evaluatie. Maar”, zegt hij, ,,Zorg ervoor dat HR-medewerkers en leidinggevenden op de hoogte zijn van de regelgeving en hoe deze toe te passen. Hoe je dat bereikt? Door trainingen en bewustwording.”

Lees ook: Won Yip werkt zelden met zzp’ers: ‘Wil geen risico lopen op schijnzelfstandigheid’

Lees ook: In dienst nemen of niet? Deze opties hebben ondernemers bij zzp-problematiek