Personeel

Nederlandse economie kan niet zonder kennismigranten: deze ondernemers bouwen er hun succes op

De Nederlandse economie draait op kenniswerkers van over de hele wereld. En juist in Eindhoven, de Brainport-regio, groeit die internationale stroom razendsnel. Foto: Shutterstock De Nederlandse economie draait op kenniswerkers van over de hele wereld. En juist in Eindhoven, de Brainport-regio, groeit die internationale stroom razendsnel. Foto: Shutterstock
De Nederlandse economie draait op kenniswerkers van over de hele wereld. En juist in Eindhoven, de Brainport-regio, groeit die internationale stroom razendsnel. Foto: Shutterstock
Leestijd 8 minuten
Lees verder onder de advertentie

‘Ze denken soms dat ze voor 700 euro iets kunnen huren’

Pas begin dit jaar zette de jonge ondernemer Floor Hoeks een eigen bedrijf op - Expat Housing Brainport - om expats aan huisvesting te helpen. Ze heeft sindsdien bepaald niet om opdrachten verlegen gezeten. „Veel expats weten niet hoe lastig het is om hier een huis te krijgen. Ze denken soms dat ze voor 700 euro per maand al iets kunnen huren”, vertelt ze aan het ED.

Expats zelf kloppen bij haar aan, maar ook bedrijven nemen haar in de arm om huizen te vinden voor hun internationale werknemers, zowel in de huur- als koopsector. „Meestal zoeken ze eerst iets om te huren, zodat ze rustig kunnen landen. Soms heb ik mijn eerste intake al met klanten als ze nog niet eens in Nederland zijn, via videocalls. Bezichtigingen van huizen kunnen eveneens op afstand: ik laat al facetimend de kamers zien.”

Lees verder onder de advertentie

Het echte probleem ligt vooral bij het structurele woningtekort. Expats zijn niet de oorzaak

Floor Hoeks

Hoeks zorgt er daarnaast voor dat verzekeringen en een verhuisbus geregeld worden: „Als ze later besluiten om in Nederland te blijven dan kan ik helpen met de aankoop van een huis.”

Lees ook: Gen Z is lui, wil remote werken en kan niet tegen kritiek? ‘GenZclopedie’ Laura Bas vertelt hoe het wél zit

Service afstemmen op behoefte expat

Ze heeft haar service afgestemd op de behoeften van de kenniswerkers. „Ik geef uitleg over de Nederlandse wet- en regelgeving op het gebied van huisvesting, alles in het Engels. Als mijn klanten een huis kopen, zorg ik dat er een tolk aanwezig is bij de overdracht bij de notaris.”

Lees verder onder de advertentie

Op hun beurt vinden makelaars, taxateurs en verhuurders het prettig dat zij als tussenpersoon het contact met de expats onderhoudt, merkt ze. „Er is toch sprake van een taalbarrière, ze schakelen liever met mij in het Nederlands over deze zaken.”

Hoeks hoort ze ook voorbijkomen, de geluiden over niet onbemiddelde expats die huizenprijzen opdrijven en locals van de woningmarkt verdringen. Dat beeld klopt volgens haar niet. „Het echte probleem ligt vooral bij het structurele woningtekort. Expats zijn niet de oorzaak, blijkt uit recente cijfers. De prijzen hier komen overeen met het landelijk gemiddelde en Nederlandse kopers bieden eveneens veel boven de vraagprijs.”

Lees ook: Vast contract als wapen in strijd om talent, SCP: juist bij krapte willen mensen zekerheid

Lees verder onder de advertentie

Expats huisvesten in België

De komst van internationals opent ook nieuwe deuren, wil ze benadrukken. Voor haarzelf uiteraard, maar óók voor de regio. „Zij zijn onderdeel van een groeiende, internationale economie die kansen biedt voor lokale ondernemers, maar ook voor huizenbezitters.”

Inmiddels kijkt Hoeks voor haar klanten over de landsgrenzen heen. „Ik ben met een ontwikkelaar aan het kijken of we expats kunnen huisvesten in appartementen in België, net over de grens. Daar liggen de huurprijzen een stuk lager.”

‘De regels zijn te complex voor kenniswerkers’

Lees verder onder de advertentie

‘Fasten your seatbelts!’ Het was een appje met een knipoog dat Roy van der Wiel naar zijn team stuurde, over de plannen voor uitbreiding van ASML op de Brainport Industries Campus in Eindhoven.

Maar er zat wel degelijk een serieuze ondertoon in. Die nieuwe campus brengt namelijk nóg meer internationals naar de regio, daaronder zitten veel nieuwe potentiële klanten voor Van der Wiel en zijn team belastingspecialisten. Zij geven advies op het gebied van belastingzaken, met hun bedrijf Expat Service.

50 procent van onze klanten bestaat al uit expats

Roy van der Wiel

„We begonnen in 2018 met z’n tweeën - compagnon Björn Dullemond en ik - en inmiddels werken we met een team van 10 mensen met elk hun eigen specialisme. 50 procent van onze klanten bestaat al uit expats.”

Lees verder onder de advertentie

30 procentsregeling bij belasting

Kenniswerkers krijgen hier te maken met een vreemd belastingsysteem, daarnaast moeten ze soms ook belasting betalen over bezit in hun thuisland. „Daar zijn wij van op de hoogte, zodat we dubbele belastingheffingen voor onze klanten kunnen voorkomen.”

En dan is er nog de 30 procentsregeling: hierdoor betalen expats in hun eerste periode in Nederland minder belasting, als compensatie voor de kosten die ze maken bij hun verhuizing naar Nederland. „De invulling van die regeling verandert geregeld. Kenniswerkers doen hun best om het te begrijpen, maar het blijft complex. Daar helpen we bij.”

Lees ook: Meer bedrijven ervaren personeelstekort: grootste belemmering voor bedrijfsvoering ondernemers

Lees verder onder de advertentie

Niemand deed de deur open

Het begon allemaal heel klein. Zijn eerste internationale klant had al bij vele andere kantoren aangeklopt voor hulp bij de aangifte inkomstenbelasting. „Hij vertelde dat er niemand was die de deur voor hem opendeed. Niemand die Engels met hem wilde spreken.”

Toen ging er naar eigen zeggen ‘een belletje’ af bij Van der Wiel. „Dit zou weleens een interessante groep kunnen zijn, dacht ik.” Daarna heeft het bedrijf flink doorgepakt. „We zijn aan de slag gegaan met het bouwen van een online belastingportaal, dat we met een panel hebben getest. De klanten van Expat Service vullen in het portaal Engelstalige vragenlijsten in over hun fiscale situatie. Met de antwoorden kunnen wij hun belastingaangifte opstellen.”

Waarom zou je je alleen blijven richten op lokale klanten, terwijl er een doelgroep is die je advies keihard nodig heeft?

Roy van der Wiel

Van der Wiel en zijn team worden zelfs bij internationale bedrijven in de regio uitgenodigd om uitleg te geven over Nederlandse belastingzaken, waarmee ze weer nieuwe klanten aantrekken. „Waarom zou je je alleen blijven richten op lokale klanten, terwijl er een doelgroep is die je advies keihard nodig heeft én voor je in de rij staat?”

Lees verder onder de advertentie

Lees ook: Steeds meer personeel blijft bij dezelfde werkgever: economische onzekerheid hoofdoorzaak

‘Je ziet veel eenzaamheid onder deze groep’

Nadat kenniswerkers eenmaal de verhuisdozen hebben uitgepakt en enigszins gesettled zijn op hun werk begint de échte uitdaging pas: je hier thuis gaan voelen. Dat weet ook Manon Rouwette, die als coach veel internationale kenniswerkers mentaal bijstaat.

Lees verder onder de advertentie

Het valt voor hen niet altijd mee om hun draai te vinden. „Als je in een nieuwe cultuur aankomt dan leef je heel intens: alles is nieuw en je moet keihard werken om te wennen. Dat kan gek genoeg verslavend werken. Maar uiteindelijk kan je wel uitgeput raken.”

In bepaalde culturen word je nooit gevraagd om je mening over iets te geven

Manon Rouwette,

Rouwette begeleidt ook teams binnen internationale organisaties, waarbij ze collega’s „door alle hiërarchische lagen heen” bewust maakt van de ongeschreven regels binnen de Nederlandse cultuur en hoe die kan botsen met de thuiscultuur van veel internationals. „In bepaalde culturen word je nooit gevraagd om je mening over iets te geven, terwijl dat in Nederland wel gebruikelijk is. Zo’n collega die ogenschijnlijk geen mening heeft kan dan dom of niet actief lijken. Terwijl daar geen sprake van is.”

Veel eenzaamheid onder expats

Daarnaast gaat ze intensief één op één in gesprek met internationals, of ze laat hen oefeningen uitvoeren. Er is een duidelijke rode draad in wat ze haar cliënten wil meegeven: „Maak verbinding met je nieuwe land, ook door de taal te leren spreken. Maar je moet zeker je roots - die je meeneemt naar Nederland - niet ontkennen. Dat kan uiteindelijk fysieke en mentale klachten geven.”

Lees verder onder de advertentie

Niet alleen de kenniswerker zelf, maar ook diens spouse (partner) verdient aandacht bij de integratie, benadrukt Rouwette. „Je ziet veel eenzaamheid onder deze groep, waar veel hogeropgeleiden bij zitten. Ze gaan eerst mee in het avontuur, maar ze komen er daarna achter dat ze hier met hun goede opleiding lastig aan het werk komen als ze de taal niet spreken.”

Ze gaan eerst mee in het avontuur, maar komen er daarna achter dat ze hier met hun goede opleiding lastig aan het werk komen

Manon Rouwette,

Het welzijn van die spouses is vaak van doorslaggevend belang of expats ook blijven in Nederland, ziet Rouwette. „Ik doe oefeningen met hen waarbij ze ervaren: die roots zijn toch onderdeel van mij en daar kan ik ook veel kracht uit halen. Zij hebben er ook veel aan om in praktische zin beter begeleid te worden op de arbeidsmarkt in Nederland.”

Lees ook: IT alleen voor mannen? Bij dit bedrijf is één op de drie medewerkers vrouw

‘Er blijven nieuwe mensen komen’

Zo’n 600 internationals - afkomstig uit ruim 50 verschillende landen - staan er elke maand bij het Holland Expat Center South aan het loket. De helft daarvan is koud geland in Nederland, als ze bij deze organisatie aanschuiven om ‘basic zaken’ als een verblijfsvergunning en inschrijving bij een gemeente te regelen. De andere 50 procent komt voor de verlenging van hun vergunning.

Na inschrijving bij het Expat Center beginnen expats aan hun nieuwe bestaan in Eindhoven of een andere Brabantse gemeente, vertelt directeur Kris de Prins. „We zien duidelijk een groei: in ons eerste jaar (2010) schreven 800 mensen zich in. In ons beste jaar (2023) waren dat er 10.000. Je ziet de laatste anderhalf jaar dat de instroom van internationals een beetje terug is gelopen, onder andere door de geopolitieke ontwikkelingen.”

Om de paar jaar doen we onderzoek naar hoe de internationale gemeenschap er uitziet

Kris de Prins

Het Expat Center heeft zijn werkzaamheden flink uitgebreid. „Zo doen we om de paar jaar onderzoek naar hoe de internationale gemeenschap er uitziet. Maar we ontwikkelen ook allerlei programma’s die ervoor moeten zorgen dat internationals beter kunnen meedoen in de Nederlandse maatschappij.”

Expat Center, Brainport voor Elkaar en gemeente Eindhoven

Als voorbeelden noemt hij het Expat Spouses Initiative (in samenwerking met Huis naar Werk), waarbij partners van expats begeleid worden op weg naar een passende baan in Nederland. Een relatief nieuw programma is Homewards, waarbij nieuwe Eindhovenaren - dat kunnen zowel internationals als Nederlanders zijn - én mensen die al langer in Eindhoven wonen met elkaar op ontdekkingsreis gaan door de stad. „Een hele gemêleerde groep dus, de leden kunnen van elkaar leren.”

De Prins ziet dat het beter gaat met de integratie van internationals, maar er blijft volgens hem werk aan de winkel. „Er blijven nieuwe mensen komen. Daar moeten we rekening mee houden, met het oog op de groei van de stad. Het is belangrijk dat alle nieuwkomers zoveel mogelijk meedraaien in Nederland.”

Als je je best doet de taal te leren dan blijft de maatschappij voor je open staan

Het leren van Nederlands helpt hier enorm bij, denkt De Prins. Het Expat Center werkt samen met werkgevers en andere organisaties - zoals de gemeente Eindhoven, Brainport voor Elkaar en taalscholen - om internationale werknemers in staat te stellen Nederlandse les te krijgen. „Als je je best doet de taal te leren dan blijft de ontvangende maatschappij voor je open staan. En kom je dus ook sneller tot elkaar.”

Lees ook: Vacature Upfront oogst lof én kritiek: ‘Je hoeft geen ervaring te hebben. Opleiding boeit ook niet’